15:45 Sự trả lời và bỏ quên của Thống đốc ngân hàng (Tamnhin.net) - Nền kinh tế suy giảm trầm trọng, lãi suất ngân hàng trần huy động liên tục giảm, cụ thể ngày 11/6 này là lần giảm thứ tư trong 6 tháng đầu năm. Thiết tưởng rằng doanh nghiệp sẽ được tháo gỡ phần nào những vấn đề nợ xấu, nhưng  dù là tăng trưởng tín dụng âm, các ngân hàng dư tiền mà trần lãi suất cho vay không giảm nhiều, cả nợ cũ và vay mới lãi suất vẫn ở mức cao. Câu hỏi đặt ra cho Thống đốc Ngân hàng nhà nước là tại sao các doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận vốn vay với lãi suất thấp? Nhưng lạ thay, câu trả lời này đã bị bỏ quên trong bầu không khí nóng của diễn đàn Quốc hội. Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia Vũ Viết Ngoạn bình luận rằng, với khả năng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) năm nay chỉ khoảng 5 - 6% thì hạ lãi suất huy động xuống 9%/năm như Thống đốc vừa công bố là hợp lý. Điều mà ai cũng hiểu là trần lãi suất đầu vào (tiền gửi đã giảm như vậy thì lãi suất cho vay phải hạ ngay chứ vì quy định là lãi biên không quá 3% năm. Nhưng sao cho đến thời điểm này các doanh nghiệp vẫn đang è cổ ra trả nợ lãi ngân hàng với những khoản vay cũ  với mức lãi suất vay khủng (16-19% năm ). Thậm chí có khoản lãi vay tiêu dùng như mua ô tô phải thanh toán đến 22,3% năm.  Thực không thể hiểu nổi! Nếu đem so sánh giữa mức huy động và mức cho vay thì lãi biên vẫn trên dưới 10% năm, có thị trường tài chính nào trên thế giới như vậy không ? Vậy là nếu không quy trần lãi suất cho vay mà cứ hạ lãi suất huy động thì lại chỉ có lợi cho ngành ngân hàng, còn doanh nghiệp đi vay không thể thoát khỏi khó khăn và nguy cơ phá sản.  Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Đỗ Mạnh Hùng cũng có chung nhận xét: Điều quan trọng nhất mà đại biểu muốn biết là lãi suất hạ mà sao doanh nghiệp không tiếp cận được vốn và những khoản nợ cũ vẫn chưa hạ lãi xuống cho các doanh nghiệp. Phải chăng vấn đề lợi ích nhóm đang chi phối? Môt số vị đại diện của dân cho rằng nhiều doanh nghiệp không tiếp cận được vốn là có rào cản nào đó, mà rào cản này có thể ảnh hưởng bởi các nhóm lợi ích. Hai nữa là ngành ngân hàng đang có thu nhập cao bất thường so với tình hình kinh tế khó khăn hiện nay. Vì sao dự nợ tín dụng âm mà Ngân hàng vẫn lãi khủng, lương khủng trong khi  các doanh nghiệp chết hàng loạt? Vai trò điều tiết của Ngân hàng nhà nước đang ở đâu ?     Những vấn đề  mà nhiều đại biểu muốn biết và đã đặt ra từ đầu phiên thảo luận buổi sáng là làm sao để doanh nghiệp tiếp cận được vốn thì Thống đốc chỉ trả lời chung chung. Câu hỏi quan trọng nhất là tại sao lãi suất hạ mà doanh nghiệp không tiếp cận được vốn nhưng Thống đốc đã “bỏ qua”. “Lẽ ra Thống đốc phải khẳng định là sẽ tiếp tục giảm lãi suất, sẽ cơ cấu lại nợ, mở dần điều kiện cho vay để doanh nghiệp tiếp cận vốn dễ dàng hơn”. Nhưng điều đó đã không diễn ra và thật sự khó hiểu”- ông Ngoạn nhận xét. Về thông tin tăng trưởng tín dụng đã lấy được trạng thái cân bằng đến cuối tháng 5 mà Thống đốc đưa ra, ông Ngoạn dự báo năm nay con số này tối đa có thể lên được đến 10%, còn nếu mỗi tháng tăng 2% thì sau 5 - 6 tháng, nguy cơ lạm phát trở lại cao. Với vai trò điều tiết tài chính tiền tệ quốc gia, ngân hàng Nhà nước nên công khai các kênh mà doanh nghiệp có thể vay đồng thời tiếp tục cải tiến quy trình đơn giản cho doanh nghiệp dễ tiếp cận vốn hơn. Đặc biệt là các ngân hàng phải điều chỉnh lãi suất cho vay xuống ngay với các khoản nợ cũ dù vay  ngắn hạn hay vay dài hạn, các  đại biểu  đề nghị. Các đại biểu cho rằng liệu Thống đốc chưa đưa ra giải pháp để doanh nghiệp tiếp cận được vốn vay hay là Thống đốc vẫn... “ngụy biện”. Vì, từ đầu năm đến nay Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra một lượng tiền có thể nói là “khủng khiếp”, như mua vào 9 tỷ USD, cung ứng ra thị trường là 180.000 tỷ đồng, nhưng những đồng tiền đó đi về đâu, sử dụng mục đích gì thì đại biểu đâu có biết. Hơn nữa doanh nghiệp thì vẫn đói vốn và ngạt thở vì lãi suất đã vay. “Ngân hàng hạ lãi suất nhưng giờ này doanh nghiệp làm gì có tài sản thế chấp mà vay được. Tăng trưởng tín dụng đã cân bằng, tức là gần đây đã tăng, nhưng chỉ ở một số ngân hàng dám mạnh tay vì họ có mối quan hệ nhất định nên họ cho vay để tái cơ cấu nợ thôi, biến nợ xấu thành nợ đẹp, còn khả năng hấp thụ vốn thì tôi khẳng định là rất kém”, một vị đại biểu- doanh nhân bình luận. Chia sẻ với nỗi lo “lợi ích nhóm” ở lĩnh vực đặc biệt nhạy cảm với nền kinh tế, vị đại biểu này cũng cho rằng việc chỉ có một nhóm đối tượng “thôn tính” nền kinh tế sẽ là không tránh khỏi, nếu Chính phủ không giải quyết bằng cách công bố không phân biệt đối xử với các ngân hàng và cả doanh nghiệp, giúp các doanh nghiệp như nhau, còn nếu để ngân hàng quyết định thì vẫn “có chuyện”. Các con số và thông tin Thống đốc đưa ra có vẻ “đẹp” nhưng thực tế đâu có phải vậy, một số vị đại biểu chưa tin tưởng. Đẹp thì chẳng thấy đâu nhưng hàng chục ngàn doanh nghiệp phá sản. Rồi nợ xấu tiếp tục tăng lại được dùng cách mang con nợ xấu đi bán cho nhau thật là một cảm cảnh của thị trường tài chính hiện nay. Có đại biểu đánh giá rằng Thống đốc phát biểu “quá chán” khi giải thích ngân hàng cũng là doanh nghiệp, nợ xấu lớn nên chi phí vốn thực tế vẫn còn rất cao, nên doanh nghiệp vẫn phải chịu lãi suất cao. Nói thế thì vai trò quản lý, điều tiết của Nhà nước ở đâu? Và chẳng khác nào câu nói của các cụ nhà ta là đánh bùn sang ao rồi? Thống đốc có nói hạ lãi suất huy động, nhưng cái cần hạ là lãi suất cho vay thì chưa rõ, nếu  huy động thấp mà cho vay cao thì dân vẫn thiệt và ngân hàng lại lợi. Nhiều đại biểu ngồi quanh tôi đều không hài lòng với phát biểu của Thống đốc”, vị quan chức một ủy ban của Quốc hội nói. Tóm lại vẫn không muốn nhả lợi ích nhóm ra như vậy doanh nghiệp cũng cần có phương án thực hiện để ngân hàng ôm tiền chờ tín dụng âm. Và nền kinh tế sẽ khó khăn thêm và nhiều bất ổn suy cho cùng đều xuất phát từ bất ổn nền tài chính quốc gia. Đại biểu Bùi Thị An (ĐB HN)  đề nghị Chính phủ làm rõ trách nhiệm của ngành ngân hàng, trước hết là Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) xem trách nhiệm thế nào với nông dân trước tình trạng cò tín dụng đến luồn lách về nông thôn và làm nông dân rất khổ. “Xin đồng chí Thống đốc hiểu rằng lãi suất thì giảm nhưng nhiều bà con nông dân không vay được, phải qua cò 3 - 4%”, đại biểu An nói. Như ý kiến của đại biểu An, hẳn còn nhiều băn khoăn và vướng mắc từ các đại diện của dân chờ Thống đốc Ngân hàng Nhà nước giải thích cụ thể hơn. Nhưng tại chương trình đăng đàn lần này thì Thống đốc đã bỏ quên hoặc bỏ ngỏ những câu hỏi quan trọng nhất và cấp thiết nhất mà ngành ngân hàng cần xử lý  có lẽ nợ xấu từ những khoản nợ cũ với lãi suất vay vẫn cao sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Dù có biện pháp hạ lãi suất tiền gửi, dư nợ tín dụng âm nhưng các ngân hàng vẫn không để các doanh nghiệp có thêm được cơ hội tiếp cận nguồn vốn vay với lãi suất thấp, đặc biệt vẫn bóp chết doanh nghiệp bằng cách không hạ lãi vay những khoản nợ cũ xuống theo quy định.  Có lẽ cách giải thích của Thống đốc như vừa qua là lời khẳng định Ngân hàng Nhà nước quản lý hệ thống ngân hàng như bố mẹ quản con kiểu "con hư thì vẫn là con " mà buông xuôi tất cả.                                                                                                                                                                                                                                                                                  Lan Hương TH&PT