Mỹ - Nga trong "cuộc chiến năng lượng" ở châu Âu Cập nhật lúc 11:20                  QĐND - Mỹ và Nga một lần nữa lại vướng vào một cuộc xung đột nghiêm trọng và châu Âu là trung tâm chính của mâu thuẫn này. Đây được ví là cuộc "Chiến tranh Lạnh" mới, song không phải là những tranh giành về quyền lực, mà nó liên quan tới nguồn nhiệt năng và điện năng phục vụ nhu cầu của người dân châu Âu. Trong khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma (Barack Obama) siết chặt các lệnh trừng phạt kinh tế nhằm vào Nga và đẩy mạnh hỗ trợ quân sự cho U-crai-na, người ta ngày càng nói nhiều hơn về một "chiến dịch" quy mô lớn, tuy không rầm rộ, nhằm giảm dần sự lệ thuộc về năng lượng của Trung và Đông Âu đối với Nga.   Dự án “Dòng chảy phương Nam” (South Stream) bị Nga hủy vào tháng 12-2014 do căng thẳng liên quan đến U-crai-na. Ảnh: RIA Novosti Theo các số liệu chính thức, 70% khối lượng năng lượng mà châu Âu tiêu thụ hằng năm là do Nga cung cấp. Đây cũng là nhân tố thúc đẩy nhiều doanh nghiệp Mỹ tích cực tham gia các dự án xây dựng nhà máy hạt nhân và tăng cường hoạt động thăm dò tại châu Âu. Thực tế, trong nhiều thập kỷ qua, Mỹ đã không ngừng kêu gọi các đối tác châu Âu tìm kiếm nguồn dầu mỏ, khí đốt và hạt nhân mới, song cuộc khủng hoảng U-crai-na bùng phát hồi năm 2014 khiến lời kêu gọi này càng trở nên mạnh mẽ hơn. Với sự hỗ trợ của Mỹ, Lít-va và tiếp theo là Ba Lan sẽ nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng từ Na Uy, Ca-ta và tương lai là Mỹ. Các đường ống mới sẽ giúp các nước Trung và Đông Âu chuyển nhiên liệu từ Tây sang Đông, từ Bắc xuống Nam. Và trong vòng hai năm, hành lang phía Nam sẽ được xây dựng để chuyển nhiên liệu từ biển Ca-xpi, qua A-déc-bai-gian, Gru-di-a và Thổ Nhĩ Kỳ tới các nước châu Âu mà không cần đi qua Nga. Những bước tiến này được thực hiện cùng với nhiều kế hoạch khác, như dự án xây dựng nhà máy khí đốt hóa lỏng ở ngoài khơi bờ biển Crô-a-ti-a; mạng lưới năng lượng Bun-ga-ri - Ru-ma-ni, với các trạm trung chuyển tại Xéc-bi-a và Hung-ga-ri; hay hệ thống năng lượng quy mô ngày càng lớn như ở Tây Ban Nha và Pháp, đồng nghĩa với việc các nước châu Âu đang tích cực tăng cường hoạt động trao đổi thương mại năng lượng, củng cố nguồn dự trữ nhiên liệu và giảm tầm ảnh hưởng của Nga. Theo ông A-mốt Hô-sơ-xtên (Amos Hochstein), đại diện đặc biệt về các vấn đề năng lượng quốc tế thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ, Mỹ đang đẩy mạnh mục tiêu để tới năm 2020, thị trường khí đốt Đông Âu sẽ cắt giảm khoảng 20% thị phần mà Nga đang nắm giữ. Để chuẩn bị cho điều này, Oa-sinh-tơn đang thúc đẩy các dự án xây dựng nhiều đường ống dẫn khí đốt và trạm trung chuyển tại một khu vực vốn phụ thuộc rất nhiều vào nguồn năng lượng từ Nga. Tháng trước, Ngoại trưởng Mỹ Giôn Ke-ri (John Kerry) đã tới Bun-ga-ri để thúc đẩy dự án xây dựng đường ống dẫn khí đốt và một gói thầu do doanh nghiệp Mỹ chịu trách nhiệm xây dựng nhà máy điện hạt nhân. Hiện nay, 85% lượng khí đốt và toàn bộ nguồn điện hạt nhân của Bun-ga-ri là từ Nga. Trước đó, tháng 11-2014, Phó tổng thống Mỹ Giô Bai-đơn (Joe Biden) đã tới thăm Ru-ma-ni, một quốc gia dễ bị ảnh hưởng trong vấn đề năng lượng và Thổ Nhĩ Kỳ, cây cầu nối châu Âu với vùng Trung Á giàu tài nguyên. Trong những tháng gần đây, bà Vích-to-ri-a Nu-lân (Victoria Nuland), nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ phụ trách khu vực châu Âu, đã dành hầu hết thời gian để làm việc với châu Âu về một chiến lược năng lượng phù hợp. Rõ ràng, thông điệp mà Mỹ muốn nhấn mạnh là nếu họ thất bại trong việc tìm kiếm nguồn năng lượng thay thế, Nga sẽ càng có thế cơ hội gia tăng áp lực về năng lượng với châu Âu. Tất nhiên, Nga cũng không "đứng im chịu trận" và cảnh báo các chính phủ láng giềng về hệ quả của việc hướng Tây để tìm năng lượng. Nga đang nỗ lực nhằm chiếm thế thượng phong so với Mỹ trong các vụ đấu thầu hạt nhân, tìm cách sở hữu hệ thống các đường ống dọc châu Âu và kiểm soát không chỉ nguồn năng lượng chuyển tới phương Tây, mà còn những gì mà các chính phủ châu Âu có thể làm với các đường ống này sau đó. (Theo QĐND) BÌNH NGUYÊN