Ukraine “mong manh” trước cú đòn lạnh lùng của Nga Cập nhật lúc 08:32     (Quan hệ quốc tế) - Trong tuyên bố mới nhất, Nga không đồng ý tái cơ cấu nợ cho Ukraine và sẽ đòi Kiev phải thanh toán đúng hạn những khoản Ukraine đang nợ nước này. Kinh tế suy sụp, Ukraine muốn Nga hoãn nợ và mua khí đốt giá rẻ Vừa qua, các chuyên gia kinh tế đã lên tiếng cảnh báo về sự sụp đổ của nền kinh tế Ukraine. Trong báo cáo của chính trị gia kiêm chuyên viên kinh tế Ukraine nổi tiếng, cựu nghị sĩ Verkhovnaya Rada Natalia Vitrenko, vào thời điểm hiện nay, 35% các nhà máy Ukraine đã ngừng sản xuất, 25% doanh nghiệp bị mất thị trường. 10% công ty phá sản. Trong năm 2014, GDP của Ukraine giảm 7%. Theo sốp liệu của Ngân hàng Quốc gia Ukraine, tính đến tháng 3 năm 2015, nợ công nước ngoài của Ukraine đã tăng thêm 2,4 tỷ USD, tương đương 8,3% và lên tới con số 32,8 tỷ USD. Ngân hàng Quốc gia Ukraine dự báo tổng số nợ của nước này sẽ bằng 93% GDP cả năm. Trong suốt hàng chục năm liên tục Ukraine đã được nhận khí đốt giá rẻ của Nga, thấp hơn so với giá thị trường khoảng gần 30%. Ngoài ra, mức giá dành cho người tiêu dùng Ukraine còn giảm thêm theo trợ cấp từ ngân sách nhà nước. Đến tháng 5-2015, giá khí đốt bán cho các hộ gia đình đã tăng lên tới 280%. Ngoài ra, đến tháng 4-2017, Ukraine hướng tới lộ trình xóa bỏ tất cả các khoản ưu đãi nhà nước. Cùng với đó, tiền điện cũng tăng lên theo 5 mức và cuối cùng sẽ cao gấp 3 lần so với mức hiện tại. Vào đầu năm 2015, đã phát sinh một cơn hoảng loạn trên diện rộng khi tỷ giá đồng grivna rơi tự do. Mọi người đua nhau rút tiền gửi. Hàng hóa bắt đầu biến khỏi các quầy trong cửa hiệu và khi chúng trở lại thì giá đã cao hơn gấp bội, khiến chỉ có những nhà giàu mới có khả năng tiếp cận được. Theo ước tính của chuyên gia kinh tế học người Mỹ Steve Hanke, dữ liệu mà chính quyền Kiev chính thức công bố về lạm phát hàng năm là 35% hoàn toàn không phù hợp với thực trạng kinh tế nước này. Trên thực tế, mức tăng giá ở Ukraine trong năm lên tới 272%, cao nhất trên thế giới. Mặc dù đã đưa ra những chính sách “hết sức thù địch” đối với Nga nhưng trong bối cảnh suy sụp của nền kinh tế, Ukraine buộc phải đề nghị Nga phải có những “biệt đãi” với họ về vấn đề trả nợ và mua khí đốt giá rẻ. Từ sau cuộc chính biến trên quảng trường Độc Lập, Nga và Ukraine hầu như đã đoạn tuyệt quan hệ  Hôm 21-5, Quốc hội Ukraine đã thông qua đạo luật chính phủ cho phép tạm ngừng thanh toán cơ cấu nợ nước ngoài. Thủ tướng Arseniy Yatsenyuk đã trình bày trước Quốc hội dự luật kêu gọi chủ nợ tư nhân đáp ứng nguyện vọng của Kiev, đồng ý thực hiện tái cơ cấu các khoản nợ cho nước này. Lọt vào danh mục các khoản hoãn trả có thể có 3 tỷ USD trái phiếu Ukraine được Nga mua cuối năm 2013. Các chuyên gia được RIA Novosti phỏng vấn cho biết, giới phân tích nhận định là Chính phủ Ukraine muốn dùng nước cờ vỡ nợ để dọa các chủ nợ nước ngoài và “chây ì” thỏa thuận thanh toán nợ vào mùa thu, khi chương trình hỗ trợ từ IMF có thể bị đình chỉ trong giai đoạn này. Bên cạnh việc đòi Nga hoãn nợ, Kiev vẫn muốn được Moscow ưu đãi cho phép mua khí đốt giá rẻ hơn so với những nước khác. “Họ (chỉ Ukraine) đã đề nghị việc này từ lâu rồi và hiện đang tiếp tục đề nghị gia hạn điều khoản ưu đãi này cho đến cuối năm nay”. Hãng thông tấn Anh Reuters đưa tin, Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak đã tiết lộ thông tin trên vào ngày 23-5. Ông Novak cho biết, Kiev đã đề nghị Moscow gia hạn thỏa thuận ưu đãi bán khí đốt với mức giá rẻ như cho là 248 USD/1.000 m3, thấp hơn gần 150 USD mức giá Nga đang bán cho châu Âu. Phát biểu trong bài phỏng vấn của Hãng thông tấn Nga RIA Nosvosti, ông Novak nêu rõ: Hồi tháng 3 vừa qua, Nga đã gia hạn biện pháp chiết khấu ở mức 100 USD/1000 m3 khí cho đến cuối quý II năm 2015, theo đó Kiev sẽ tiếp tục được mua khí đốt với mức giá ưu đãi chỉ 248 USD/1.000 m3. Về vấn đề này, Thủ tướng Nga Medvedev cho rằng, việc Ukraine quyết định hoãn trả nợ, trên thực tế là tuyên bố vỡ nợ và không thanh toán do bất khả kháng. Còn Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nhận xét, việc từ chối trả nợ sẽ làm mất hoàn toàn uy tín của chế độ Kiev. Thủ tướng Arseniy Yatsenyuk đã không làm được gì nhiều để cứu vãn nền kinh tế Ukraine  Trước thực trạng bi thảm của nền kinh tế Ukraine và nguyện vọng “tha thiết” của Kiev, Moscow đã lạnh lùng đáp trả bằng hành động từ chối tái cơ cấu nợ cho nước này, buộc chính phủ của ông Arseniy Yatsenyuk phải thanh toán các khoản nợ đúng kỳ hạn. Trong cuộc phỏng vấn của TASS, Thứ trưởng Bộ Tài chính Sergei Storchak đã tuyên bố, "Không, chúng tôi sẽ không tham gia các giao dịch về nợ" và nhấn mạnh rằng Moscow hy vọng Kiev sẽ thực hiện nghiêm túc đợt thanh toán nợ tiếp theo trong tháng 6 năm nay. Về khoản nợ cấp quốc gia, hiện Moscow là một trong những chủ nợ trái phiếu châu Âu lớn nhất của Kiev, nắm số trái phiếu trị giá 3 tỷ USD. Cho đến nay, Ukraine mới thực hiện thanh toán khoản 73,3 triệu USD hồi tháng 6 năm 2014 và 75,5 triệu trong tháng 12. Quyết tâm “đánh sập nền kinh tế Ukraine” của Nga được khẳng định thêm bằng tuyên bố của Thủ tướng Nga Medvedev: Các ngân hàng Nga sẽ yêu cầu Tòa án thu hồi nợ từ các hãng Ukraine bằng những biện pháp pháp lý. Các ngân hàng Nga sẽ đề đạt với Tòa án thông qua tất cả những phương thức pháp lý hiện hành thu hồi những khoản tín dụng mà các công ty Ukraine đã vay, còn việc Kiev tuyên bố hoãn trả các khoản nợ tư nhân có nghĩa là sự vỡ nợ của Ukraine và là việc riêng của họ với IMF - ông Medvedev tuyên bố. Thủ tướng Nga nhắc nhở rằng, lạm phát ở Ukraine trong giai đoạn gần đây là khoảng 35%, còn tỷ lệ sụt giảm GDP là 17% hoặc 18%. Moscow đã cư xử cao thượng "cố gắng không gây thêm khó khăn cho nền kinh tế Ukraine đang tuột dốc”, nhưng Nga cũng không thể không thu hồi các khoản tiền đã cho vay. Ukraine muốn được Nga hoãn nợ và cung cấp khí đốt giá rẻ  Trả lời phỏng vấn trong chương trình “Tin tức thứ 7”, đăng tải trên trang web của hãng phát thanh truyền hình quốc gia Nga, ông Medvedev nói: "Họ nhất thiết phải thanh toán nợ, thời hạn là từ nay đến hết năm”, bởi đã vi phạm Thỏa thuận cho vay trước đây”. Thủ tướng Nga tuyên bố, nước này có đủ cơ sở để đòi trả sạch nợ ngay lập tức bởi Ukraine đã vi phạm điều khoản quy định về “giao ước liên quan đến khoản nợ công và khối lượng GDP", nhưng Moscow không làm thế mà cho Kiev trả nợ đúng thỏa thuận trước đây, để tránh kinh tế nước này bị sụp đổ. Tuy Thủ tướng Nga tuyên bố như vậy nhưng việc chính phủ nước này từ chối hoãn nợ cho Ukraine và việc Tập đoàn khí đốt quốc gia Nga “Gazprom” khởi kiện Tập đoàn khí đốt quốc gia Ukraine “Naftogaz”, bắt phải trả khoản nợ 24 tỷ USD không khác gì hành động “xiết cổ” Kiev. Theo tin của RIA Novosti hồi đầu tháng này, Tập đoàn “Gazprom” của Nga sẽ đòi khoản nợ 24 tỷ USD từ tập đoàn “Naftogaz” của Ukraine ở tòa. Trong bài viết cho biết, vụ kiện đầu tiên của "Gazprom" hồi tháng 6 năm 2014 đòi "Naftogaz" trả khoản nợ 4,5 tỷ USD cho khoản “khí đốt chưa thanh toán”. Trong tài liệu cũng chỉ rõ rằng, vào ngày 19 tháng 11, tập đoàn khí đốt Nga đã tiếp tục đệ hai đơn kiện: 837 triệu USD cho việc “cung cấp khí tự nhiên trong tháng 6 năm 2014” và 18,5 tỷ USD do “thất thu khí đốt trong giai đoạn 2 năm 2012-2013”. Ngoài ra, Ukraine còn nợ ngân hàng Garpzom hơn 3 tỷ USD nữa. Quả thực, với thực trạng bi thảm của nền kinh tế Ukraine, nếu Nga cương quyết đòi tất cả các khoản nợ thì chắc chắn nền kinh tế nước này sẽ sụp đổ ngay lập tức. Các khoản vay của nhỏ giọt theo từng đợt kéo dài hàng năm của IMF, với sự bảo lãnh của Mỹ sẽ không thể giúp được gì cho Kiev. (Theo Đất Việt) Thiên Nam