Mùi củi cháy ở VN và những ‘kẻ điên
rồ’ nước Mỹ
Cập nhật lúc
09:22
Ngày hôm nay, một vấn đề khác được đặt
trên bàn nghị sự giữa hai nước, không chỉ về kinh tế, giáo dục mà còn là vấn
đề đảm bảo hòa bình an ninh trên biển.
LTS: Xin
được kết thúc chuyên đề Kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ của
Tuần Việt Nam với bài viết này.
“Những kẻ điên rồ”
12h ngày 15/12/2013, John Kerry có mặt
tại bến tàu ấp Kiến Vàng, thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển (Cà Mau), bước
chân lên chiếc ca nô cao tốc được làm từ composite, thứ vật liệu nhẹ hơn rất
nhiều so với chiếc tàu tuần tiễu đường sông từng đưa anh lính thủy đánh bộ
trẻ John ngang dọc vùng sông nước này năm 1969.
John Kerry từng là chỉ huy đội tuần tra
hải quân tại Đồng bằng sông Cửu Long hồi cuối thập niên 1960.
22/4/1971, John Kerry là cựu binh đầu
tiên điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, kiến nghị chấm dứt cuộc
chiến tại Việt
Sau đó, Kerry nhanh chóng trở thành thủ
lĩnh của phong trào phản chiến với những cuộc biểu tình dậy sóng, hành động
ném huân chương vào tòa nhà Quốc hội cùng tuyên bố nổi tiếng: “Tôi làm điều
này không phải vì bạo lực mà là cho hòa bình và công lý, cũng như nỗ lực cảnh
tỉnh đất nước này một lần và mãi mãi”.
Sự nghiệp của cựu binh Mỹ John Kerry
sau khi kết thúc chiến tranh từng suýt bị hủy hoại bởi quan điểm quyết liệt
chống chiến tranh Việt
Người dân Việt
***
Mái tóc bạch kim với nụ cười thân
thiện, những cái bắt tay thân tình trên đường phố... hiếm khi nào người dân
Việt
Năm năm trước, ngày 11/07/1995, Bill
Clinton đã chính thức tuyên bố bình thường hóa quan hệ giữa hai nước. Trong
hai nhiệm kỳ tổng thống của mình, ông Clinton đã đưa ra nhiều quyết định quan
trọng liên quan đến Việt Nam như dỡ bỏ cấm vận, cho phép công ty của Mỹ đầu
tư tại Việt Nam, tiến tới bình thường hóa vào tháng 7/1995, thiết lập quan hệ
ngoại giao ngay sau đó và ký Hiệp định thương mại song phương năm 2000.
"Hai mươi năm trước, nói chuyện
bình thường hóa quan hệ với VN với một thế hệ như của tôi là rất khó khăn.
Người Mỹ lúc đó đều biết một ai đó bỏ mạng hoặc bị thương ở chiến trường VN.
Lúc đó người ta đã nghĩ chúng tôi điên rồ". Mười lăm năm sau, Cựu Tổng
thống Bill Clinton phát biểu tại Hà Nội trong bữa tiệc kỷ niệm 20 năm bình thường
hóa quan hệ Việt
Bill Clinton kể về cách mà người Mỹ
nhìn thấy tại Việt Nam trong giai đoạn khó khăn nhất bắt đầu hàn gắn mỗi quan
hệ giữa 2 nước: "Khi tôi trở lại VN và thăm thực địa nơi những người Mỹ
và VN cùng tìm kiếm dấu tích một phi công Mỹ rơi trong chiến tranh VN, có cả
con của phi công đó. Họ còn bé khi người cha hy sinh, giờ đây, nhìn những
người VN lội bùn tìm kiếm từng mảnh xương của cha mình, họ không cầm được
nước mắt. Hillary đứng cạnh tôi cũng nói lần đầu tiên bà ấy chứng kiến một
việc như vậy".
Để có được động lực thúc đẩy quá trình
bình thường hóa quan hệ hai nước, ông Bill Clinton không quên những người Mỹ
đã có công lao lớn như TNS John Kerry, TNS John McCain, cựu Đại sứ Pete
Peterson….
Cầu nối kinh tế và giáo dục
Thành quả sau những nỗ lực của những
“kẻ điên rồ”, như cách gọi của vị cựu tổng thống, đó là từ chỗ hàng hóa Việt
Nam là “cấm kỵ” tại Mỹ thì năm 2014, tổng kim ngạch thương mại giữa VN - Mỹ
tăng 20%, đạt con số ấn tượng hơn 35 tỷ USD.
Bên cạnh đó, năm 2014, VN trở thành nhà
cung cấp cho thị trường Mỹ đứng đầu ASEAN, trước cả
“Tổng thống Obama đang muốn thúc đẩy
quan hệ này thông qua TPP. Tôi hy vọng hiệp định được ủng hộ của cả hai đảng
trong Quốc hội cũng như (họ) đã ủng hộ bình thường hóa 20 năm trước”, ông
Về hợp tác giáo dục, trong dự luật ngân
sách năm 1991, ông John Kerry cùng với một số Cựu binh Mỹ đã vận động 300.000
USD cấp học bổng cho sinh viên Việt
Tiếp đến, năm 1998-99, VN phải gánh
nghĩa vụ trả cho Mỹ một khoản nợ công từ thời chính quyền Sài Gòn, mà nếu
không thực hiện sẽ không thể vay tiếp trên thị trường vốn quốc tế. John Kerry
và TNS John McCain, cùng Thomas Vallely đã vận động khoản tiền này để khởi
xướng thành lập quỹ giáo dục VEF dành cho Việt
Từ đó, Quốc hội Hoa Kỳ thông qua đạo
luật VEF (Vietnam
Education Foundation Act of 2000) để thành lập Quỹ VEF. Quỹ này là cơ quan
độc lập của chính phủ Hoa Kỳ, báo cáo trực tiếp lên Tổng thống và hai lãnh
đạo Quốc hội. Như ông Phạm Đức Trung Kiên – Giám đốc đầu tiên quỹ VEF đã gọi,
đây là một món quà bất thường trong quan hệ Việt - Mỹ bởi đó là một sự kiện
“bất bình thường” trong hệ thống chính trị và quản lý công quyền ở Mỹ.
Chương trình đó đã phá vỡ được bức rào
cản vô hình để đưa các bạn trẻ tuổi và tài giỏi của Việt Nam vào học tiến sĩ,
thạc sĩ tại các trường hàng đầu của Hoa Kỳ, như MIT, Harvard, Stanford,
Berkeley, Yale, Princeton, Cornell, UIUC…
Tới đây, khi trường Đại học Fulbright
được thành lập, đó sẽ tiếp tục là một bước tiến trong quan hệ lịch sử của hai
nước.
Có thể nói, xuyên suốt 20 năm qua, Giáo
dục và Kinh tế đã đóng vai trò cầu nối tốt đẹp cho hai quốc gia xích lại gần
nhau hơn, như ông Jonh Kerry nhận định: “Không có hai nước nào nỗ lực hơn,
làm được nhiều hơn, và làm được tốt hơn để cố gắng đến với nhau, thay đối
lịch sử và thay đổi tương lai” như Việt Nam và Mỹ”.
Và ngày hôm nay, một vấn đề khác được
đặt trên bàn nghị sự giữa hai nước không chỉ về kinh tế, giáo dục mà còn là
vấn đề đảm bảo hòa bình an ninh trên biển. Như GS Joshep Nye từng phát biểu
trong hội nghị sáng kiến hòa bình khu vực châu Á Thái Bình Dương do
Diễn đàn toàn cầu Boston tổ chức rằng, Mỹ là đối tác quan trọng trong vai trò
gìn giữ hoà bình, an ninh ở Đông Nam Á, trong đó có lợi ích của Việt Nam ở
vùng này.
"Mùi" của hòa bình
Khi thăm lại vùng Đồng bằng sông Cửu
Long, những hình ảnh thân thuộc mà ngài Ngoại trưởng John Kerry từng có một
khoảng thời gian gắn bó nơi đây đã khiến ông phải thốt lên rằng, mùi củi cháy
từ những ngôi nhà ven sông vẫn không hề thay đổi sau gần nửa thế kỷ.
Đó là thành quả mà "những kẻ điên
rồ", như cách nói của Bill Clinton, tạo ra. Để vào cuối một buổi chiều
trên sông năm 2013, John Kerry có thể cảm được mùi củi cháy, mà những người
Việt Nam vẫn gọi là khói lam chiều, bếp củi đỏ lửa chuẩn bị cho bữa cơm sum
họp gia đình lúc cuối ngày.
Đó là mùi của hòa bình.
Cảnh vật không thay đổi, nhưng điều gì
sẽ đổi thay? Đó là cần có thêm sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau một cách thực
chất và sâu sắc giữa các nhà lãnh đạo và nhân dân hai nước, để mối quan hệ
này gặt hái nhiều thành tựu hơn nữa trong thời gian sắp tới, khi Tổng Bí thư
Nguyễn Phú Trọng tiếp tục tạo nên dấu mốc trong quá trình lịch sử hiểu biết
lẫn nhau này, là Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên thăm chính thức
Hoa Kỳ.
(Theo TuanVietNam) Lan Anh
|
Thứ Ba, 7 tháng 7, 2015
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét