Libya hỗn loạn, EU ngấm lời nguyền của Gaddafi Cập nhật lúc 14:58 (Quan hệ quốc tế) - Gaddafi từng cảnh báo nếu ông ta bị NATO lật đổ thì sẽ có rất nhiều người châu Phi di cư đến châu Âu, gây hỗn loạn cho EU... The Guardian ngày 30/1/2017 đưa tin, trong báo cáo gửi tới Bộ Ngoại giao Đức, Đại sứ quán Đức tại Niger đã đánh giá điều kiện sống của người di cư và người tị nạn ở Libya là vô cùng tồi tệ, trong đó các vụ hành quyết, tra tấn và lạm dụng nhân quyền có hệ thống diễn ra thường xuyên trong các trại tị nạn ở đất nước Bắc Phi này. "Hàng loạt những vụ hành quyết người di cư đã được thực hiện, hoặc nhẹ hơn là tra tấn, hãm hiếp, hối lộ và lưu đày đến sa mạc diễn ra hàng ngày", báo cáo ghi rõ. Cơ quan ngoại giao Đức đưa ra báo cáo trong bối cảnh các nhà lãnh đạo EU đang chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh tại Malta để tìm cách giảm áp lực cho Italia bởi người di cư châu Phi vượt Địa Trung Hải tràn vào nước này. Có lẽ không ai có thể tưởng tượng nổi một xã hội Libya thời hậu Gaddafi lại hỗn loạn và mất phương hướng như hiện nay. Đã gần 6 năm trôi qua, kể từ khi nổ ra cuộc nội chiến, rồi chế độ của Tổng thống Muammar Gaddafi bị lật đổ, đất nước và người dân Libya vẫn chưa thể định hình được một chế độ chính trị cho mình. Cho đến nay, quốc gia Châu Phi này vẫn bị xâu xé bởi các phe phái, bộ tộc, xã hội Libya thì bất ổn và đầy bạo lực.   Nhà lãnh đạo Gaddafi bị lật đổ nhằm mục đích gì, cho đến nay các tác giả của kịch bản ấy vẫn không thể làm rõ được Cùng với đó là sự hoành hành của lực lượng khủng bố, từ đó khiến cho sự tồn vong của đất nước Libya luôn bị đe doạ. Cho đến giờ phút này, không ai có thể hiểu được mục đích thực sự của việc NATO và các lực lượng nổi dậy tại Libya lật đổ chế độ Gaddafi là gì? Lật đổ một chế độ chỉ để đánh đổi cho một giấc mơ hoang Vì bất bình với cách điều hành và quản lý đất nước của Gaddafi, một số bộ tộc ở miền Nam Libya đã nổi dậy chống lại chính quyền trung ương, gây ra những cuộc xung đột vũ trang, rồi dẫn đến một cuộc nội chiến. Họ hy vọng rằng sau khi lật đổ được chế độ Gaddafi thì quyền lợi của cá nhân họ, của bộ tộc họ sẽ được bảo đảm bình đẳng trong một đất nước tự do. Còn với các nước phương Tây, vốn đã không ưa gì Gaddafi khi xem ông ta như là một “lãnh chúa Châu Phi”, vì vậy khi thấy Gaddafi đàn áp lực lượng nổi dậy, NATO đã nhanh chóng hành động lật đổ Gaddafi để dựng lên một chính quyền dễ thao túng hơn. Phương Tây hy vọng sẽ tạo dựng được ở Libya một chế độ dân chủ thời hậu Gaddafi. Trước sự sức mạnh của cả hai lực lượng “nội công, ngoại kích”, chế độ Gaddafi nhanh chóng sụp đổ và chính thức khép lại một triều đại bằng cái chết của Đại tá Gaddafi vào một buổi chiều buồn, cuối tháng 10/2011, tại thị trấn Sirte. BBC ngày 6/12/2015 đã viết : Khi Muammar Gaddafi bị lật đổ, đã có những cảnh hân hoan tại đất nước Libya. Tuy nhiên, sự mừng vui ấy chỉ diễn ra trong vòng chưa đầy một tháng, khi dư âm của hào khí chiến thắng qua đi, cuộc sống thiếu thốn ập đến mà không biết dựa vào đâu, chờ đợi ai và sẽ có được cái gì, người dân Libya mới giật mình khi nghĩ về quá khứ. Với các thành viên NATO đã ném bom vào các căn cứ quân sự của chế độ Gaddafi để hỗ trợ cho phe nổi dậy ở Libya, thì đã phải thất vọng khi đặt ra hàng loạt những câu hỏi mà không thể có câu trả lời : Tại sao Libya lại hỗn loạn như vậy? Ai đang kiểm soát Libya? Và trong khi đi tìm câu trả lời cho tình trạng bất ổn tại Libya, phương Tây phải trả giá bằng cái chết của Đại sứ Mỹ tại Libya Ohn Christopher Stevens, khi Đại sự quán Mỹ ở Benghazi, Libya bị tấn công bởi các chiến binh Hồi giáo vào ngày 11/12/2012, theo Wall Street Journal. Cay đắng là Mỹ không thể có hành động trừng phạt nào với Libya trong tình huống này bởi không biết trừng phạt ai trong một đất nước gần như không có chủ và phương Tây là tác nhân quan trọng góp phần tạo nên sự vô chủ ấy. Hiện nay tại Libya có hai chính phủ đối lập, một chính phủ đóng tại thủ đô Tripoli và một chính phủ đóng đô tại thành phố cảng Tobruk. Với kết cục cay đắng cho cả người trong cuộc – lực lượng nổi dậy chống lại chế độ Gaddafi – và người trợ giúp – lực lượng NATO, có thể thấy rằng kỳ vọng sau khi lật đổ Gaddafi và chế độ của ông ta, sẽ xây dựng một chế độ tốt hơn tại Libya chỉ là một giấc mơ hoang với nhiều cơn ác mộng. Hậu quả của việc chà đạp chủ quyền quốc gia, lợi ích dân tộc và lời nguyền Gaddafi Khi lực lượng nổi dậy tại Libya lựa chọn giải quyết xung đột bằng vũ lực, đối đầu với quân đội của nhà nước Libya lúc đó, với sự trợ giúp bằng bom đạn của NATO, khi đó lực lượng nổi dậy đã xem lợi ích của cá nhân, phe phái lớn hơn lợi ích của toàn dân tộc Libya. Vì vậy, đến giờ này họ vẫn không thể làm chủ được tình hình dù chế độ Gaddafi đã bị xóa xổ. Khi NATO ném bom vào lực lượng của chế độ Gaddafi với mong muốn giúp cho lực lượng nổi dậy nhanh chóng chiến thắng cả trên chiến trường và chính trường Libya, lúc đó chủ quyền quốc gia của Libya đã bị họ tước bỏ - vì chế độ của Gaddafi là chế độ hợp hiến duy nhất tại Libya lúc bấy giờ - và lợi ích của dân tộc Libya thì bị họ bỏ quên. Chính vì vậy, cho đến bây giờ phương Tây không thể nắm được bất cứ cái gì trong một đất nước Libya hỗn độn, chứ nói gì đến việc định hình một chế độ theo ý muốn của họ. Có thể thấy rằng, cả hai lực lượng quyết định chấm dứt sự tồn tại chế độ của Gaddafi đều không xuất phát từ ý nguyện của người dân Libya là mong muốn đất nước Libya phát triển, xã hội Libya ổn định. Người ta nêu cao khẩu hiệu vì nhân dân Libya nhưng lại không mang đến một nền hòa bình cho đất nước Libya, vậy thì làm sao tạo điều kiện cho người dân Libya được sống tự do, làm sao nuôi dưỡng cho xã hội Libya một nền dân chủ? Đối mặt với cuộc sống thiếu thốn và xã hội bất ổn, cái nghèo luôn đeo đuổi và cái chết luôn rình rập, người dân Libya thất vọng và bế tắc. Một số người có tư tưởng cực đoan đã chọn bạo lực làm lẽ sống và súng đạn làm phương tiện kiếm sống, từ đó họ trở thành những kẻ khủng bố đang hoành hành trên đất nước họ và cả ở các nơi khác trên thế giới.   Người di cư châu Phi vượt Địa Trung Hải đến châu Âu, thực tế của việc NATO gây tai hoạ, EU lãnh hậu hoạ Đối với những người không thể tự đổi thay thì đành phải chờ đợi sự đổi từ vòng xoay số phận. Và trong tâm trạng khắc khoải họ hoài niệm về cái xã hội được “cai trị bằng chế độ độc tài Gaddafi”. Ông Karim Mohamed, một thợ may nói với BBC rằng, ở Libya trước đây mọi người đều có công việc và có tiền. Ở Mỹ có người ngủ dưới gầm cầu, nhưng ở Libya thời Gaddafi không có điều ấy. Đối với những người dân Libya không thể sống với hoài niệm và cũng không thể gia nhập lực lượng khủng bố, rồi chĩa súng vào đồng loại, thì họ quyết định rời bỏ quê hương để đì tìm miền đất hứa nơi phương trời xa với một hy vọng mong manh cho sự đổi đời trong một hành trình gian nan và đầy nguy hiểm. BBC dẫn lời Mustafa Abdel Momin, một công nhân xây dựng : "Sau khi Gaddafi bị lật đổ, chúng tôi có đầy đủ các cuộc khủng hoảng. Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp cao ngất trời và không có gì cho chúng tôi làm. Hoặc là chúng tôi kết thúc bằng một cuộc sống phạm pháp vì đó là cách duy nhất để kiếm tiền, hay là chúng tôi cố gắng đến châu Âu để kiếm sống". Và thực tế đó đã góp phần tạo nên làn sóng người di cư châu Phi tràn vào châu Âu, tạo nên vấn nạn dân nhập cư, đe doạ bất ổn chính trị – xã hội tại nhiều nước thành viên EU. Chỉ tính riêng năm 2016 đã có 181.000 người vượt biển từ Libya tới Italia, tạo ra áp lực khủng khiếp với chính quyền nước này và ảnh hưởng rất lớn tới cuộc sống của người dân đất nước hình chiếc ủng. Rõ ràng, cuộc xung đột giữa chế độ Gaddafi với các lực lượng nổi dậy tại Libya không hề được giải quyết như người ta mong muốn, sau khi thực hiện việc xóa sổ chế độ ấy một cách tàn bạo. Cuộc xung đột xã hội ở Libya còn kéo dài và sâu sắc hơn khi có quá nhiều lực lượng, phe phái xâu xé đất nước Libya, đưa người dân vào thảm cảnh mà quyền sống của họ có thể bị tước bỏ bất cứ lúc nào bởi luật pháp dường như không còn là công cụ quản lý xã hội. Theo BBC cho biết, trước khi bị lật đổ, ông Gaddafi đã chính thức cảnh báo Liên minh châu Âu (EU) rằng nếu NATO lật đổ chế độ của ông ta thì sẽ có rất nhiều người di cư đến châu Âu, gây ra sự hỗn loạn và bất ổn cho EU. Với thực tế vấn nạn dân nhập cư hiện nay, có lẽ lời nguyền đó của Gaddafi đã và đang ứng nghiệm với EU. (Theo Đất Việt) Ngọc Việt