Việt Nam đã đúng đắn, không để chỉ lợi cho Trung Quốc Cập nhật lúc 07:04 (Tài chính) - “Việc phá giá tiền đồng cần phải tỉnh táo bởi nếu không sẽ chỉ có lợi cho Trung Quốc. NHNN quyết định không phá giá tiếp là đúng đắn”. TS. Bùi Trinh và PGS. TS Tô Trung Thành đã cho biết như vậy trước việc điều chỉnh tỉ giá và phản ứng của thị trường trong thời gian qua. Trung Quốc đang cứu vãn tình thế Trong nghiên cứu của chuyên gia kinh tế Bùi Trinh và TS Tô Trung Thành, Đại học kinh tế Quốc dân đã phân tích cấu trúc kinh tế của Trung Quốc để làm rõ việc phá giá đồng Nhân dân tệ (NDT) của nước này thời gian qua. Theo đó, nghiên cứu chỉ rõ, tỷ trọng tiêu dùng nội địa trong GDP của TQ không hề thay đổi trong khoảng 10 năm gần đây (khoảng 50%), đầu tư đã chiếm trong GDP rất cao (trên 40% GDP) và càng ngày càng tăng cao trong những năm gần đây trong khi tỷ lệ tiết kiệm nội địa trong GDP ngày càng thấp hơn tỷ lệ đầu tư trên GDP. Việc Trung Quốc phá giá đồng Nhân dân tệ chỉ là giải pháp cứu vãn tình thế Như vậy, trong khoảng từ  năm 2010 -2013 bình quân TQ phải vay mượn từ bên ngoài nhằm mục đích đầu từ từ 7-12% GDPđể duy trì tăng trưởng . Đặc biệt  là, khi xuất khẩu tháng 7 năm 2015 giảm 8,3% là số giảm rất lớn, điều này cho thấy  Trung Quốc rất khó có tăng trưởng trong quý III thậm chí tăng trưởng âm trong 6 tháng cuối năm. Tỷ lệ đầu tư rất cao nhưng dường hiệu quả đầu tư và chất lượng tăng trưởng của TQ ngày càng giảm sút. Trong những năm gần đây tốc độ tăng trưởng về TFP của Trung Quốc giảm khá nhanh chóng và để đạt được tốc độ tăng trưởng cao phần nhiều phải dựa vào đầu tư. “Việc đầu tư quá mức của Trung Quốc để đạt tốc độ tăng trưởng cao sẽ không phải là một giải pháp lâu dài. Các vấn đề vừa nêu là nguyên nhân cơ bản và để cứu vãn tình thế này là phải phá giá NDT, việc phá giá này vừa nhằm kích thích xuất khẩu (vì xuất khẩu của họ có độ lan tỏa rất lớn đến thu nhập) và đưa đồng tiền về giá trị thực”, nghiên cứu của Bùi Trinh, Tô Trung Thành chỉ rõ. Trên thực tế theo tính toán từ bảng cân đối liên ngành của Trung Quốc, phá giá NDT có thể làm tăng trưởng của TQ tăng từ 5 – 5,5% ở chu kỳ sản xuất thứ hai nếu không tính các tác động khác. Nhưng xuất khẩu TQ không được cải thiện nhiều do các nước mua hàng TQ không hoàn toàn do giá rẻ  thì GDP của TQ không những không tăng mà các khoản nợ nần sẽ tăng lên do việc phá giá NDT. Việt Nam cần có cái nhìn tỉnh táo Theo nghiên cứu này, hiện nhiều chuyên gia Việt Nam kỳ vọng VNĐ mất giá sẽ có lợi cho xuất khẩu, tuy nhiên chỉ nên dừng ở mức đó. Trong nghiên cứu  phân tích, hiện Việt Nam nhập khẩu từ Trung Quốc 60% là nguyên vật liệu, trên 32% cho máy móc thiết bị và chỉ khoảng gần 8% cho tiêu dùng cuối cùng. “Như vậy việc giá hàng nhập khẩu nguyên vật liệu của Trung Quốc giảm sẽ có lợi cho ta. Tuy nhiên 70% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam là của khu vực FDI, hàng nông sản chỉ chiếm 10-12% tổng kim ngạch  xuất khẩu trong đó xuất sang Châu Âu, Nhật Bản và Hoa Kỳ 5-7% chỉ khoảng vài phần trăm xuất sang TQ. “Khi xuất khẩu thực chất chỉ là xuất khẩu hộ nước khác do phía VN hầu như chỉ làm gia công thì tại sao chỉ chăm chăm lo xuất khẩu trong khi chính tiêu dùng trong nước mới lan tỏa đến phía cung (output) và giá trị gia tăng nhiều nhất? Trong trường hợp cấu trúc chi phí của sản phẩm xuất khẩu như hiện nay thì việc tiếp tục phá giá VNĐ lại làm có lợi cho Trung Quốc”, TS Tô Trung Thành chỉ rõ. Nghiên cứu cũng chỉ rõ, trong các yếu tố của cầu cuối cùng thì yếu tố xuất khẩu lan tỏa đến thu nhập kém nhất và ngày càng kém trong khi lan tỏa từ xuất khẩu đến sản lượng ngày càng cao, từ đó cho thấy xuất khẩu chỉ là xuất công gia công. Khi 70% giá trị xuất khẩu là của khu vực FDI khi phá giá VNĐ thì khu vực này được hưởng lợi nhiều nhất, khu vực FDI được ưu đãi khá nhiều này lại được hưởng lợi thêm từ tỷ giá sẽ khiến sự bất bình đẳng giữa các doanh nghiệp nội và FDI ngày càng gia tăng. Ngoài ra, giá trị xuất khẩu hay nhập khẩu của Việt Nam với Trung Quốc sẽ tăng lên hoặc giảm đi còn phụ  thuộc vào cơ cấu của xuất nhập khẩu theo nước và theo loại hàng hóa. “Khi VNĐ mất giá sẽ khiến chi phí trung gian chung của nền kinh tế tăng lên do giá trị nhập khẩu tăng lên và  chỉ số giá sản xuất (PPI) ngay chu kỳ sản xuất đầu tiên tăng lên 0,65 điểm % và chu kỳ sản xuất tiếp theo chỉ số giá tăng này tăng lên 0,75% tổng ảnh hưởng 1,1  % và GDP có thể giảm 2% - 2,27” ở chu kỳ sản xuất tiếp theo, ông Trinh và ông Thành phân tích. Trong 6 tháng đầu năm 2015 tăng trưởng GDP đạt 6,28% trong tình hình nhập siêu hàng hóa trên 3 tỷ USD thưc chất do đóng góp của tiêu dùng cuối cùng của dân cư (trên 77% GDP) và như vậy cũng có thể nói tăng trưởng ấn tượng này không thể không nói đến sự đóng góp vê chính sách điều hành tiền tệ của NHNN. “Phản ứng của Ngân hàng Nhà nước thời gian qua là kịp thời và chỉ nên dừng lại ở đó. Nếu tiếp tục phá giá VNĐ có thể dẫn đến sự hoang mang của người gửi tiền tiết kiệm, khi người dân rút tiền tiết kiệm để trú ẩn vào kênh USD và vàng thì tiếp kiệm  không thành vốn mà chỉ là tiền tệ, lúc đó sẽ kéo nền kinh tế suy trầm. Tuy nhiên trong 2 ngày gần đây tỷ giá USD và vàng đã hạ nhiệt phần lớn do sự cam kết của NHNN và việc nới biên độ tỷ giá không hoàn toàn tương đương với việc phá giá như lo ngại trước đây”, ông Trinh nhìn nhận. (Theo Đất Việt) Bích Ngọc