Chính phủ bắt đầu họp báo công bố thủ phạm làm cá chết hàng loạt Cập nhật lúc 17:49   Bộ trưởng Mai Tiến Dũng chủ trì họp báo ẢNH ANH VŨ  Sau gần 1 tháng phản biện, 17 giờ chiều nay Chính phủ chính thức họp báo công bố nguyên nhân và thủ phạm gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt tại các tỉnh miền Trung hồi tháng 4. [17 giờ 30] Ông Mai Tiến Dũng khẳng định: Với những chứng cứ khách quan, khoa học Bộ Tài nguyên-Môi trường đã chủ trì cùng các bộ Ngoại giao, Tư pháp, Công an, Nông nghiệp-Phát triển nông thôn..., cùng các tỉnh có liên quan làm việc với Tập đoàn Formosa và Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS). Ngày 28.6, Công ty FHS đã nhận trách nhiệm gây ra sự cố môi trường trên, làm hải sản chết hàng loạt từ 4 tỉnh. Đồng thời thực hiện cam kết 5 điểm 1. Công khai xin lỗi Chính phủ và nhân dân VN vì đã xảy ra sự cố môi trường nghiêm trọng 2. Thực hiện bồi thường thiệt hại kinh tế cho dân và hỗ trợ chuyển đổi nghề, bồi thường xử lý phục hồi môi trường biển với tổng tiền tương đương 11.500 tỉ đồng, tương đương 500 triệu USD. Khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế của hệ thống xử lý thải, hoàn thiện công nghiệp sản xuất, trước khi thải ra môi trường, không để tái diễn sự cố như vừa qua 4. Phối hợp các bộ ngành, các tỉnh xây dựng các giải pháp đồng bộ để kiểm soát môi trường biển, không để xảy ra sự cố môi trường tương tự để tạo niềm tin với dân VN và bạn bè quốc tế 5. Thực hiện đúng đầy đủ các cam kết trên, không tái diễn các hành vi phạm môi trường và tài nguyên nước. Nếu vi phạm sẽ chịu các chế tài của pháp luật VN [17 giờ 22] Các cơ quan chức năng đã đã phát hiện công ty TNHH Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS), có 1 số hành vi vi phạm xác định được trong quá trình vận hành thử có xả thải có chất đọc tố Hydro xít sắt vượt quá mức cho phép. Từ các chứng cớ trên các cơ quan chức năng đã thẩm định kỹ, tham vấn các nhà khoa học, kết luận là: những vi phạm trong thi công, vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy Formosa là nguyên nhân gây ô nhiêm nghiêm trọng làm hải sản chết hàng loạt. [17 giờ 16] Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói: Trong tháng 4, tại 4 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Huế đã xẩy ra sự cố nghiêm trọng môi trường, làm hải sản chết bất thường, ảnh hưởng đời sống dân sinh. Lãnh đạo Đảng, nhà nước thường xuyên trực tiếp quyết liệt chỉ đạo kịp thời các biện pháp hỗ trợ ổn định cuộc sống người dân. Đã huy động 100 nhà khoa học của 30 cơ quan quốc tế tìm xác định nguyên nhân.  [17 giờ 04] Trên bàn chủ tọa cuộc họp báo xuất hiện Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính Phủ Mai Tiến Dũng, Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Trần Hồng Hà và Bộ trưởng Thông tin Truyền thông Trương Minh Tuấn, Bộ trưởng Khoa học-Công nghệ Chu Ngọc Anh và Thứ trưởng Bộ Tư Pháp Đinh Trung Tụng. Trước cuộc họp báo này vài phút, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nghe báo cáo đặc biệt về vụ cá chết trong khuôn khổ cuộc họp trực tuyến giữa Chính phủ với các địa phương về kinh tế xã hội 6 tháng đầu năm. Thủ tướng nhận định, vụ việc cá chết hàng loạt tại miền Trung vừa qua là một trong những thử thách, khó khăn lớn của tình hình kinh tế xã hội nửa đầu năm.  Đầu tháng 4.2016, nhiều hộ nuôi cá bè trên vùng biển Vũng Áng (TX. Kỳ Anh, Hà Tĩnh) phát hiện cá chết hàng loạt. Ít ngày sau, các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế liên tiếp công bố hải sản chết dọc bờ biển. Đến giữa tháng 4, Trung tâm quan trắc Môi trường và bệnh thủy sản miền Bắc (Viện Nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản 1, Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn) cho biết, yếu tố gây độc trong nguồn nước là nguyên nhân khiến cá chết hàng loạt tại vùng biển Vũng Áng. Ngày 25.4, ông Chu Xuân Phàm, Phó phòng đối ngoại của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS) đã có những phát ngôn “gây sốc” khi nói rằng người dân nên chọn lựa giữa việc muốn bắt cá, bắt tôm hay muốn xây dựng một nhà máy thép.   Hệ thống ống xả thải khổng lồ nối từ các nhà máy thuộc dự án Formosa Hà Tĩnh ra biển Vũng ÁngẢNH NGUYÊN DŨNG Cũng trong ngày này Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có văn bản yêu cầu các bộ ngành, địa phương khẩn trương làm rõ nguyên nhân gây tình trạng hải sản chết bất thường từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế, báo cáo ngay Thủ tướng biện pháp xử lý nghiêm các vi phạm. Chỉ hai ngày sau đó, Bộ Tài nguyên-Môi trường đã có buổi họp báo nhanh công bố sơ bộ về “2 nhóm nguyên nhân dẫn tới cá chết”. Thứ nhất là do độc tố hoá học thải ra từ các phương tiện, con người trên biển. Thứ hai là thời tiết, do tác động của các yếu tố tạo nên tảo độc, thuỷ triều đỏ. Lãnh đạo Bộ Tài nguyên-Môi trường khi đó cho hay “chưa có bằng chứng để xác định Formosa và cảng Vũng Áng có liên quan đến cá chết”. Dù vậy, trong thời gian này, nhiều đoàn thanh kiểm tra liên ngành đã tiến hành công tác thanh tra tại khu kinh tế Vũng Áng và nhà máy Formosa. Ngay sau đó, trong đợt nghỉ lễ 30.4 và 1.5, đích thân người đứng đầu Chính phủ đã có chuyến thị sát và làm việc với lãnh đạo các tỉnh miền Trung tại tỉnh Hà Tĩnh về nội dung cá chết hàng loạt. Tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 4 diễn ra đầu tháng 5.2016, Thủ tướng đã nhận xét rằng các địa phương còn chậm báo cáo thông tin trong vụ cá chết hàng loạt tại miền Trung, trong khi các bộ dù tích cực song cũng chưa có kinh nghiệm với sự cố lần đầu diễn ra trên diện rộng. Đáng chú ý, tại buổi họp báo sau đó, Thứ trưởng Công thương Đỗ Thắng Hải đã công bố một số thông tin ban đầu về hai đợt kiểm tra tại Vũng Áng và Formosa mà cơ quan này thực hiện. Theo đó, Bộ Công thương cho biết từ đầu năm 2015 đến hết tháng 4.2016, Formosa đã nhập tổng cộng 384 tấn hóa chất gồm 103 loại và vẫn còn khoảng 248 tấn trong kho... Hơn 10 ngày sau, lãnh đạo Bộ Khoa học-Công nghệ lên tiếng “đã đủ cơ sở để khẳng định sẽ có được câu trả lời với căn cứ khoa học thuyết phục, được quốc tế thừa nhận về nguyên nhân cá chết”. Nửa tháng sau, trong buổi họp báo Chính phủ thường kỳ Chính phủ tháng 5 hôm 2.6,  Bộ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông Trương Minh Tuấn khẳng định đã tìm ra nguyên nhân cá chết nhưng chưa thể công bố. Lý do, theo ông Tuấn, vì đây là nhiệm vụ của nhiều tập thể, nhiều cơ quan khác nhau nên vẫn còn ý kiến chưa thống nhất, do vậy Chính phủ quyết định mời thêm các tổ chức, cá nhân phản biện độc lập để đủ cơ sở khoa học trước khi đưa ra kết luận chính thức trong tháng 6. Nhóm PV Báo Thanh niên