Vụ Formosa còn tiềm ẩn nhiều vấn đề lâu dài Cập nhật lúc 08:53      Nhà máy Formosa. ẢNH: KHÁNH HOAN “Vụ Formosa bước đầu được giải quyết tốt nhưng vẫn còn tiềm ẩn sâu xa nhiều vấn đề lâu dài, trong đó có vấn đề quốc phòng - an ninh”. Đây là nhận định của đại tướng Đỗ Bá Tỵ, Phó chủ tịch Quốc hội (QH) tại phiên họp sáng qua (11.7) của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTV QH). Cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về các biện pháp thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội (KT-XH) 6 tháng cuối năm 2016, ông Đỗ Bá Tỵ đề nghị Chính phủ cần làm rõ hơn một số nội dung, trong đó có vấn đề liên quan đến vụ xả thải gây ô nhiễm nghiêm trọng môi trường ở miền Trung của Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Formosa). Theo ông Đỗ Bá Tỵ, nếu không làm tốt các vấn đề này sẽ có những vấn đề khác phát sinh như việc người dân có thể tiếp tục khiếu kiện, chưa kể nguy cơ các thế lực thù địch sẽ có những tác động nhằm lợi dụng. “Tôi thấy vụ việc Formosa còn là vấn đề tiềm ẩn lâu dài. Nếu không lường trước, tình hình sẽ còn diễn biến hết sức phức tạp. Vấn đề ở đây không chỉ đơn giản về kinh tế mà còn gắn với quốc phòng - an ninh”, ông Đỗ Bá Tỵ nhận định. Nêu ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch Hội đồng dân tộc của QH Hà Ngọc Chiến cho rằng báo cáo của Chính phủ cần nhấn mạnh về việc các giải pháp khắc phục hậu quả môi trường do Formosa gây ra. Ông Hà Ngọc Chiến đánh giá cao việc vừa qua Chính phủ đã có chỉ đạo quyết liệt, đấu tranh để buộc thủ phạm Formosa nhận trách nhiệm và bồi thường. Theo ông Chiến, đây là thắng lợi lớn trước một tập đoàn có kinh nghiệm đối phó và cũng là thủ phạm gây ra nhiều thảm họa môi trường ở các nước. Làm rõ trách nhiệm việc thẩm định, phê duyệt dự án Formosa Ông Chiến nhấn mạnh việc tập trung điều tra nguyên nhân chủ quan từ phía VN trong việc phê duyệt, thẩm định dự án này. Từ những thông tin qua báo chí và dư luận, ông Chiến chỉ ra “đây là dự án đầu tư nước ngoài được phê duyệt rất nhanh, đánh giá tác động môi trường cũng được phê duyệt rất nhanh”. “Sau khi nhà đầu tư được cấp phép thì các yêu sách cũng được đáp ứng rất nhanh và cuối cùng hậu quả thảm họa cũng đến rất nhanh mặc dù chưa hoạt động chính thức, mới chỉ vận hành”, ông Chiến nói. Theo ông Chiến, riêng với vụ Formosa phải làm rõ nguyên nhân liên quan đến quản lý nhà nước, trách nhiệm thẩm định, phê duyệt, kiểm tra, giám sát đối với cả quá trình để xác định lỗi chủ quan như thế nào. “Cần làm rõ mới có uy tín với cử tri, với nhân dân. Vừa qua đã làm tốt rồi, còn việc khắc phục hậu quả là tất yếu”, ông Chiến nói. “Dự án được cấp phép tới 70 năm trên một diện tích rất lớn, ở địa bàn rất nhạy cảm. Quy mô lớn như vậy thì cần tính với các dự án tương tự có nên đưa vào loại dự án cần được phê, xét duyệt ở cấp nào? Có phải công trình trọng điểm của quốc gia không? Hiện nay chúng ta thấy gần như Trung Quốc điều hành Formosa là chính. Cần làm rõ các nguyên nhân chủ quan của chúng ta để có giải pháp khắc phục”, ông Chiến nói và cho rằng tới đây nên xem xét có cần điều chỉnh lại quy mô cũng như các ưu đãi đối với dự án này hay không. Báo cáo của Chính phủ cần làm rõ và nhấn mạnh trong 6 tháng cuối năm sẽ xử lý như thế nào vấn đề này, chứ không chỉ nói chung chung về việc khắc phục hậu quả môi trường rồi nhắc đến Formosa. Phát hiện 53 vi phạm của Formosa Phát biểu tại phiên họp của UBTV QH, Bộ trưởng TN-MT Trần Hồng Hà cho biết qua kiểm tra đã phát hiện 53 hành vi vi phạm của Formosa về hành chính, trong đó liên quan đến quá trình thiết kế, vận hành, xây dựng, thi công… Theo ông Hà, hiện nay Formosa đang trong giai đoạn chạy thử nghiệm trước khi cơ quan quản lý nhà nước vào kiểm tra và cho phép hoạt động. Trong giai đoạn thử nghiệm phát hiện Formosa có dấu hiệu xảy ra sự cố liên quan đến điện và triển khai các hệ thống xử lý chưa đáp ứng theo đúng quy trình, quy định của VN. Liên quan đến việc chuyển giao công nghệ và lắp ghép thiết bị, vận hành hệ thống xử lý nước thải của Formosa, Bộ trưởng Bộ TN-MT cũng cho biết kiểm tra cho thấy có 6 nhà thầu nước ngoài cung cấp cho Formosa trong đó hầu hết là nhà thầu Trung Quốc. Trong 53 hành vi vi phạm của Formosa, ông Hà cho biết có một số hành vi rất quan trọng là việc Formosa đã tự ý thay đổi công nghệ xử lý cốc từ xử lý khô sang công nghệ xử lý cốc ướt, là công nghệ xử lý có rất nhiều chất thải, đặc biệt là khí thải. Công nghệ này hoàn toàn do Formosa tự ý điều chỉnh. “Đây là bằng chứng rõ ràng về mặt pháp lý. Tuy nhiên, việc sửa đổi công nghệ này không liên quan đến sự cố môi trường mà nó liên quan đến việc Formosa đã vi phạm quy định của VN”, ông Hà nói. Cũng theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, hiện nay nhà máy của Formosa đang trong giai đoạn chạy thử, trên thực tế nơi có nguồn thải nguy hiểm nhất là lò luyện cốc. Tại đó, nguồn nước thải ra được xử lý ở trạm sinh hóa, đến nay mới chạy được 1/4 công suất nên việc để diễn ra như vậy có thể khẳng định là do sự cố. Lãnh đạo Bộ TN-MT cho rằng nếu Formosa vận hành đầy đủ, đúng quy định và được kiểm tra chặt chẽ thì có thể đáp ứng được việc kiểm soát và xử lý chất thải trước khi thải ra môi trường. Trả lời câu hỏi về việc quản lý lao động nước ngoài ở Formosa, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Phạm Minh Huân cho biết cơ quan chức năng đã tổ chức nhiều đoàn kiểm tra để cùng UBND tỉnh Hà Tĩnh kiểm tra việc cấp giấy phép. “Hiện nay, chúng tôi được biết có 70% lao động ở Formosa được cấp giấy phép. Con số của các nhà thầu luôn biến động tùy vào từng giai đoạn. Theo số liệu được báo cáo, các lao động nước ngoài hiện nay giao cho Hà Tĩnh quản lý cấp giấy phép và việc này được thực hiện theo đúng quy định”, ông Huân nói. Chính phủ xin cơ chế đặc thù cho TP.Đà Nẵng Tại phiên họp chiều qua của UBTV QH, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng đã trình bày tờ trình của Chính phủ xin ý kiến UBTV QH về dự thảo nghị định của Chính phủ quy định về một số cơ chế đặc thù cho TP.Đà Nẵng về cơ chế huy động nguồn vốn cho đầu tư phát triển, cơ chế tài chính, ngân sách và cơ chế phân cấp quản lý. Một trong những đề nghị của Chính phủ là việc nâng mức dư nợ nguồn vốn huy động tối đa với Đà Nẵng từ 30% lên 100%. Khi luật Ngân sách nhà nước năm 2015 có hiệu lực thi hành thì thực hiện theo quy định của luật Ngân sách nhà nước mới (mức dư nợ vay tối đa không vượt quá 30% số thu ngân sách được hưởng theo phân cấp khoảng 3.000 tỉ đồng). Thay mặt UBTV QH kết luận vấn đề này, Phó chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển nêu rõ nghị định này của Chính phủ áp dụng cơ chế đặc thù cho Đà Nẵng chỉ áp dụng từ 1.1.2017 và theo đúng tinh thần luật Ngân sách nhà nước 2015. Về cơ chế đặc thù, UBTV QH lưu ý Chính phủ cần cân đối, tính toán vì sẽ có rất nhiều địa phương, thành phố trực thuộc T.Ư sẽ nằm trong cơ chế đặc thù nên phải tính đến những yếu tố hài hòa. UBTV QH giao Ủy ban Tài chính - Ngân sách hoàn chỉnh ý kiến của UBTV QH sau đó gửi từng thành viên UBTV QH và sẽ cho ý kiến về vấn đề này trước 20.7.2016. Đề nghị kiểm tra làm rõ việc bổ nhiệm ồ ạt cuối nhiệm kỳ Sáng 11.7, phát biểu tại phiên thảo luận của UBTV QH, đề cập đến công tác chuyển giao tổ chức bộ máy ở một số bộ ngành, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của QH Lê Thị Nga đề nghị Chính phủ phối hợp với Ủy ban Kiểm tra T.Ư, Ban Tổ chức T.Ư và một số cơ quan liên quan kiểm tra, làm rõ tại sao đến cuối nhiệm kỳ có phản ánh về việc một số bộ ngành bổ nhiệm cán bộ ồ ạt. Bà Nga đề nghị Thủ tướng chỉ đạo kiểm tra ở một số cơ quan được dư luận phản ánh nhiều như Thanh tra Chính phủ, Bộ Công thương. “Việc kiểm tra này không hẳn quá khó khăn vì ai đủ điều kiện, ai không đủ điều kiện có thể biết được. Nên làm một cách rõ ràng để xác định có việc như vậy không? Báo chí, dư luận phản ánh có đúng không?”, bà Nga nói. Nhiều dự án “đen” thua lỗ nghìn tỉ Đây là thông tin được Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH Nguyễn Văn Giàu cho biết tại phiên họp của UBTV QH. Nằm trong danh sách những dự án này có Nhà máy đạm Ninh Bình do Công ty TNHH MTV đạm Ninh Bình (Tập đoàn hóa chất) đầu tư 12.000 tỉ đồng nhưng qua 4 năm hoạt động, mỗi năm đã lỗ khoảng 2.000 tỉ đồng; Nhà máy sản xuất xơ sợi Đình Vũ của Công ty cổ phần hóa dầu và xơ sợi dầu khí (PVTex) thuộc Tập đoàn dầu khí VN đầu tư 7.000 tỉ đồng nhưng đã phải tạm ngừng hoạt động. Dự án Nhà máy nhiên liệu sinh học bio-ethanol Dung Quất là một trong 3 nhà máy ethanol trọng điểm quốc gia với số vốn đầu tư lên đến hơn 2.200 tỉ đồng đã dừng hoạt động. Trong danh sách các “dự án đen” còn có dự án mở rộng Nhà máy gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 trên 8.000 tỉ đồng vẫn chưa hoạt động sau 10 năm triển khai. Nhà máy bột giấy Phương Nam, tỉnh Long An do Công ty TNHH MTV phát triển công nghiệp và vận tải (Tracodi - tên giao dịch ở thời điểm đó là Công ty đầu tư phát triển GTVT, thuộc Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 6) đầu tư 3.000 tỉ đồng nhưng sau 10 năm phải bỏ hoang vì không thể sản xuất được do công nghệ không phù hợp. (Theo Thanh niên) Trường Sơn