EVN lỗ lớn do đồng yên tăng giá: ''Một điều bất thường'' Cập nhật lúc 10:02   (Doanh nghiệp) - Đồng yen Nhật tăng mạnh đã được các chuyên gia cảnh báo từ trước. Việc EVN tiếp tục vay và bị lỗ do chênh tỷ giá thì họ phải chịu trách nhiệm. Đã được báo trước Lãnh đạo Tập đoàn Điện lực quốc gia Việt Nam (EVN) vừa thông báo, trong 6 tháng đầu năm, tổng lợi nhuận hoạt động sản xuất, kinh doanh của EVN (chưa có lỗ chênh lệch tỷ giá) đạt 5.814 tỷ đồng. Lỗ chênh lệch tỷ giá của Tập đoàn là 6.371 tỷ đồng. Sau khi bù trừ, tính chung, EVN cho biết, tập đoàn này bị lỗ hoạt động sản xuất, kinh doanh sau thuế tổng cộng 716 tỷ đồng. Nguyên nhân của tình trạng này là do tỷ giá yen Nhật tăng mạnh. Trao đổi với Đất Việt về vấn đề này, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Trưởng Bộ môn Quản trị Tài chính Quốc tế, khoa Tài chính Quốc tế, Học viện Tài chính cho biết vấn đề trên đã được các chuyên gia kinh tế dự báo từ lâu. Theo PGS.TS Thịnh, trong thời gian vừa qua, đồng yen Nhật đã tăng giá hết sức mạnh mẽ, có thời điểm lên tới 18-20%. Trong khi đó, đồng đô la Mỹ không tăng giá như mong muốn, thậm chí đang có chiều hướng giảm đi. Vì vậy, nếu các doanh nghiệp và tổ chức vay nợ bằng đồng yen không tỉnh táo thì sẽ chịu một khoản lãi rất lớn.   Đồng yen Nhật tăng mạnh đã được các chuyên gia cảnh báo từ trước. Việc EVN tiếp tục vay và bị lỗ do chênh lệch tỷ giá thì họ phải chịu trách nhiệm. Ảnh minh họa “Thực ra vấn đề này không phải bây giờ mới xuất hiện. Tình trạng đồng yen Nhật tăng giá đã xuất hiện từ nhiều năm nay rồi. Dù đồng yen có lãi suất rất thấp nhưng chúng tôi đã có 1 vài lần khuyến cáo đến cơ quan quản lý nợ của Việt Nam về những nguy cơ có thể xảy ra. Trước đây nợ của Việt Nam đến 60-70% bằng đồng yen Nhật, thậm chí có những lúc cao hơn. Trong điều kiện đồng yên Nhật tăng giá thì rõ ràng lãi suất của chúng ta tự nhiên lên rất cao. Nếu cộng với phần điều chỉnh lãi nữa thì lãi suất Việt Nam phải chịu sẽ trên 20%. Vì thế bất kỳ ai vay bằng đồng yen Nhật cũng có khả năng vỡ nợ”, PGS.TS Thịnh phân tích. Để giải quyết tình trạng này, PGS.TS Thịnh khẳng định, các nhà chuyên môn đã khuyến cáo EVN cũng như các doanh nghiệp nhà nước khác nên vay bằng những đồng tiền ổn định hoặc có xu hướng xuống giá. “Nếu vay bằng đồng tiền đang lên giá thì tự nhiên chúng ta phải chịu lãi suất rất cao. Việc  EVN vẫn tiến hành vay bằng đồng yen Nhật và chịu lỗ tỷ giá là trách nhiệm của các nhà quản trị tập đoàn này. Khi một doanh nghiệp kinh doanh kém thì phải bổ đầu những nhà quản trị cũng như cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp đó chịu trách nhiệm chứ không thể kêu thua lỗ nhằm nhận những ưu đãi khác từ nhà nước. Làm như vậy là không hợp lý”, PGS.TS Thịnh phân tích. Dự báo tăng giá điện? Cùng đưa ra bàn luận, GS TS Đặng Đình Đào - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển, Đại học KTQD Hà Nội cho rằng đây không phải là lần đầu tiên EVN đưa ra những tuyên bố thua lỗ liên quan đến việc chênh lệch tỷ giá. Vị Giáo sư dẫn chứng, vào thời điểm năm 2015, EVN cũng đưa ra những con số cho thấy tập đoàn này đang bị thua lỗ, hoạt động không hiệu quả. “Tôi không rõ động cơ chính thức của những tuyên bố này là gì. Nhưng theo phán đoán của tôi, nhiều khả năng đây là động thái EVN thông báo trước có thể thời gian tới sẽ tăng giá điện để bù vào những thua lỗ. Họ dù được Chính phủ giao cho quyền này nhưng cũng cần lý do để công bố”, GS.TS Đào đặt nghi vấn. Trong khi đó, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh đánh giá, doanh nghiệp và người bán hàng lúc nào cũng mong muốn tăng giá hàng của mình và bằng mọi cách thực hiện việc này. Nhất là trong những ngành nghề, lĩnh vực vẫn thuộc độc quyền của nhà nước như điện EVN thì điều này không có gì quá lạ lẫm. “Các doanh nghiệp độc quyền như EVN thường tìm cách này hay cách khác để yêu cầu nhà nước ưu tiên, ưu đãi và tăng giá bán của sản phẩm của họ. Việc tăng giá điện hiện nay không tương xứng với tăng thu nhập của người dân Việt Nam nói chung cũng như những người hưởng lương nhà nước nói riêng. Vì thế cho nên khi nó tăng giá thì đều gặp những phản ứng. Cơ sở tăng giá không rõ ràng, không minh bạch”, ông Thịnh nói. Vị chuyên gia lập luận, nếu tuyên bố lỗ vào thời điểm này là cái cớ EVN đưa ra để tăng giá điện thì rõ ràng không hợp lý. “Nếu lỗ tỷ giá thì rõ ràng đây là lỗi ở các nhà quản lý của EVN. Họ phải hoàn toàn chịu trách nhiệm việc này. Chúng ta không thể để tình trạng cán bộ EVN hưởng một mức lương rất cao so với mặt bằng của xã hội Việt Nam, hưởng nhiều ưu tiên, ưu đãi lớn nhưng suốt ngày quản lý kém và xin tăng giá điện”, PGS.TS Thịnh khẳng định. Nhịp điệu lỗ lãi bất thường Một vấn đề đáng chú ý khác được PGS.TS Thịnh chỉ ra đó là việc tuyên bố lỗ lãi rất bất thường của EVN. Theo ông Thịnh, trong báo cáo mới đây của EVN cũng cho thấy doanh thu của tập đoàn này  tăng đáng kể. Thậm chí thời điểm tháng 8 năm nay, EVN còn báo lãi 4.595 tỷ trong năm 2015, dành trên 17.000 tỷ đồng trả lương cho cán bộ, công nhân. “Đây là điều hết bức bất thường”, PGS.TS Thịnh nói. Lý giải điều này, vị chuyên gia cho rằng, nguyên nhân chính nằm ở vấn đề cơ chế, chính sách của VN chưa đi theo kinh tế thị trường. “Các số liệu EVN đưa ra phải công khai, minh bạch, rõ ràng. Nó phải có sự kết nối giữa các kỳ, các khóa và các năm với nhau. Không thể nào vừa mới công bố lãi, sau một thời gian lại công bố lỗ. Lỗ này là lỗ gì, lỗ như thế nào cũng là một vấn đề. EVN tuyên bố lỗ do chênh lệch tỷ giá lớn nhưng họ vẫn lãi ở những lĩnh vực khác thì chung quy lại vẫn có lãi. Ở đây rõ ràng những con số được đưa ra không theo đúng yêu cầu về việc công bố thông tin, số liệu được Tổng cục thống kê cũng như Chính phủ Việt Nam quy định nên tính thuyết phục không cao”, PGS.TS Thịnh khẳng định. Để giải quyết vấn đề này, ông Thịnh cho rằng Việt Nam cần xóa bỏ cơ chế độc quyền đối với những sản phẩm như điện. Nếu còn tồn tại thì chắc chắn tình trạng lỗ, lãi của EVN người dân cũng như giới chuyên môn sẽ không kiểm soát được. Ngoài ra, EVN phải có chế độ rõ ràng, minh bạch, công khai báo cáo tài chính. Đặc biệt cần quy định rõ ràng về thời điểm đưa ra các báo cáo về tình trạng kinh doanh của doanh nghiệp cho các cơ quan quản lý cũng như cung cấp người dân. “Quan trọng hơn các số liệu đó phải có sự thẩm định của các cơ quan có thẩm quyền như các công ty kiểm toán độc lập hoặc các doanh nghiệp kiểm toán được nhà nước chỉ định. Thì lúc đó số liệu mới có ý nghĩa, chứ như bây giờ công bố số liệu của Việt Nam hiện nay chỉ là con số chủ quan. Họ muốn đưa ra thế nào cũng được, không hề ổn chút nào”, PGS.TS Thịnh khẳng định. Trong khi đó, GS.TS Đặng Đình Đào lưu ý, Bộ Công Thương là đơn vị chủ quản cần tiến hành kiểm tra một cách cụ thể, chính xác những thông tin do phía EVN đưa ra. “Việc gì cũng cần phải rõ ràng, tránh tình trạng doanh nghiệp lợi dụng việc này để xin thêm các ưu đãi. Thị trường điện biến động sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân”, ông Đào nhấn mạnh. Chỉ số tài chính của EVN rất tốt Trao đổi trên báo chí về vấn đề này, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Đinh Quang Tri cho biết, có 2 nguyên nhân chính dẫn đến 6 tháng đầu năm Báo cáo hợp nhất của EVN bị lỗ.  Thứ nhất, là do 6 tháng đầu năm là mùa khô, EVN phải phát tăng và mua tăng các nguồn điện chạy dầu cũng như than, khí. Thủy điện phát sản lượng thấp nên chi phí giá thành sản xuất điện 6 tháng đầu năm tăng lên. Nguyên nhân thứ 2 là chênh lệch tỷ giá 6 tháng đầu năm phát sinh hơn 6 nghìn tỷ làm cho lỗ tổng hợp báo cáo tài chính hợp nhất của EVN bị lỗ hơn 700 tỷ. Lỗ này tập trung chủ yếu ở các Tổng Công ty phát điện. “Từ đầu năm đến nay chênh lệch tỷ giá tăng lên khoảng hơn 6 nghìn tỷ đồng. Theo quy định của Bộ Tài chính, sẽ hạch toán vào trong chi phí sản xuất kinh doanh của kỳ hạch toán, tức là theo báo cáo quý thì toàn bộ chênh lệch lỗ đó phải đưa vào trong chi phí sản xuất kinh doanh điện”, ông Tri khẳng định. Trước lo ngại tình trạng thua lỗ của EVN có thể khiến giá điện từ nay đến cuối năm tăng, ông Tri khẳng định lỗ 6 tháng đầu năm là lỗ hạch toán của nửa năm. “Khi báo cáo quyết toán tài chính năm 2016 chúng tôi ước tính năm 2016 Công ty mẹ Tập đoàn Điện lực Việt Nam sẽ lãi từ 650 – 700 tỷ đồng. Toàn bộ Tập đoàn sẽ lãi khoảng từ 2-3 nghìn tỷ. Tôi cho rằng tài chính của EVN không ảnh hưởng gì và đến nay các chỉ số tài chính của EVN đang rất tốt”, ông Tri nói. (Theo Tiền Phong) (Theo Đất Việt) Hoàng Hà