Thứ Tư, 13 tháng 11, 2019

Ngân sách thu từ thuế giảm: Sự thất bại của hệ thống thuế hiện tại
Cập nhật lúc 15:55                

 Thu ngân sách từ thuế bị giảm xuống là một xu hướng đáng lo ngại, việc này đồng nghĩa hệ thống thuế hiện tại đang thất bại.

Phát biểu tại Diễn đàn Tài khoá và Phát triển Việt Nam 2019 với chủ đề "Hướng tới một hệ thống thuế công bằng" diễn ra sáng nay (13/11), PGS. TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) cho biết, mặc dù đã có nhiều cải cách tích cực, thực trạng hệ thống thuế hiện nay của Việt Nam còn phức tạp, chưa tương đồng với các nước trên thế giới.
Một số sắc thuế còn khá cao, kém cạnh tranh, trong khi một số sắc thuế khác lại chưa có; cấu trúc thu ngân sách kém bền vững; tình trạng trốn và tránh thuế còn nhiều phức tạp; chu trình ngân sách kém hiệu quả; thực trạng phân chia nguồn thu giữa trung ương và địa phương còn nhiều bất cập, Viện trưởng VEPR chỉ rõ.


Diễn đàn Tài khoá và Phát triển Việt Nam 2019 được tổ chức tại Hà Nội, sáng 13/11.

Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Johan Langerock - chuyên gia về chính sách thuế của Tổ chức Oxfam cho rằng, sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế của Việt Nam trong thời gian qua không song hành với sự gia tăng của tổng thu ngân sách từ thuế. Trên thực tế, trong những năm qua, tổng thu ngân sách từ thuế đã và đang giảm so với quy mô của nền kinh tế. Thực trạng này nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng không tốt tới sự bền vững của ngân sách quốc gia.
Việc thu ngân sách từ thuế bị giảm xuống là một xu hướng đáng lo ngại vì nhiều lý do. Trong đó, lý do đáng nói nhất là, xu hướng này đồng nghĩa với việc hệ thống thuế hiện tại đang thất bại trong việc nắm bắt và phân phối lại thu nhập và tài sản của quốc gia. Một số báo cáo đã chỉ ra các lợi ích của việc phát triển kinh tế của Việt Nam đang ngày càng tập trung vào 10% dân số giàu nhất.
Một trong những lí do chính của việc thu ngân sách từ thuế giảm xuống là sự tập trung vào giảm thuế suất thu nhập doanh nghiệp và tăng ưu đãi thuế cho các nhà đầu tư nước ngoài. Trong khi, nguồn thu ngân sách từ thuế giảm thì chi tiêu qua thuế (nguồn thu mất đi do ưu đãi thuế) vẫn duy trì ở mức cao. Điều này dẫn đến việc công nghiệp hóa theo hướng xuất khẩu ngày càng phát triển trong khi phát triển nông nghiệp và doanh nghiệp nhỏ lại bị bỏ qua, chuyên gia thuế của Oxfam nêu rõ.


Việt Nam có thể đi đầu trong cải cách hệ thống thuế. (Ảnh minh hoạ: KT)

"Một điều chắc chắn là các chính sách chi tiêu qua thuế đã và đang đóng góp vào sự phát triển kinh tế của quốc gia và thúc đẩy đầu tư. Tuy nhiên, đã đến lúc Việt Nam cần có lý giải hợp lý các khoản chi tiêu qua thuế cho các công ty lớn. Một số phân tích cho thấy, tính đến thời điểm hiện nay, các cơ quan nhà nước chưa quan tâm đầy đủ đến việc phân tích hiệu quả của các chính sách ưu đãi thuế. Chúng ta không thể bỏ qua việc tính toán này vì chi phí phải đánh đổi về mặt xã hội là quá lớn", ông Johan Langerock nói.
Chuyên gia của Oxfam nhận định, Việt Nam có thể loại bỏ các ưu đãi thuế mà không làm tổn hại đến tăng trưởng hoặc khả năng cạnh tranh của quốc gia. Từ đó, ông Johan Langerock đưa ra hai khuyến nghị cho chính phủ Việt Nam: Một là, loại bỏ một số ưu đãi thuế sau khi thực hiện đánh tác động và Hai là, với vai trò là Chủ tịch ASEAN trong năm 2020, Việt Nam nên bổ sung vấn đề về cạnh tranh thuế và ưu đãi thuế vào chương trình nghị sự của ASEAN nhằm nâng cao nhận thức và khởi xướng các thảo luận cấp khu vực về chủ đề này.
Cả hai hành động này đều nhắm tới việc tăng nguồn thu ngân sách từ thuế một cách công bằng và bình đẳng. Nếu thành công, bất bình đẳng trong xã hội sẽ giảm và Chính phủ sẽ có nhiều nguồn lực hơn để đầu tư cho y tế, giáo dục và cuộc chiến chống biến đổi khí hậu đang ngày càng khốc liệt hơn ở Việt Nam, chuyên gia của Oxfam nhấn mạnh./.

Diễn đàn Chính sách Tài khóa và Phát triển Việt Nam 2019 là sự kiện lớn nhất trong năm của Liên minh Công bằng thuế Việt Nam (VATJ) là nơi quy tụ các nhà khoa học, nhà quản lý, hoạch định chính sách, doanh nghiệp, giới truyền thông nhằm cùng thảo luận về các vấn đề chính sách quan trọng trong lĩnh vực tài khóa của Việt Nam hiện nay.
Trần Ngọc/VOV.VN

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét