10:18 Nữ sinh nghèo từ chối 100.000USD và chuyện ăn gian viện trợ! (Trái hay phải) - Trong lúc một nữ sinh gốc Việt ở Mỹ từ chối khoản tiền 100.000 USD, một người Việt du học tại Đức muốn đem 1.000 tỷ đồng được thừa kế làm từ thiện, thì Đan Mạch hủy viện trợ cho Việt Nam do nghi án gian lận. Nữ sinh 17 tuổi Diane Tran (ảnh trên, bên phải) đã  từ chối 100.000 USD được những nhà hảo tâm quyên góp giúp, dù cô làm việc quần quật để đi học và nuôi em. Chỉ căn cứ vào các báo điện tử hôm nay thôi, ta có thể thấy ngay một vài bằng chứng cho thấy dù sao trong cuộc đời này vẫn còn sót lại vài con người có tự trọng mà người đời sẽ phán ngay là ngây ngốc: sao dám coi đồng tiền không là cái thá gì! Đồ điên khùng! Trước hết, cứ phải nói rằng những người chê tiền thì thời nào và ở đâu cũng hiếm hoi như lá mùa thu, mà là người Việt nữa thì hình như lại càng hiếm tợn. Thêm vào đó, để biết mức độ yêu thích đồng tiền của mỗi người, nhất định phải có điều kiện “đầu tiên”, tức là tiền đâu. Mà cái điều kiện này lại chả mấy khi dư dả, nhất là giữa thời buổi khó khăn hiện nay. Vì vậy, không có gì khó hiểu khi cộng đồng mạng lập tức náo động, xôn xao, la hoảng... vì khoản tiền khổng lồ có thể đè chết người, tới cả nghìn tỷ đồng, mà một người phụ nữ tại Thành phố Hồ Chí Minh để lại sau cái chết bất đắc kỳ tử. Theo tường thuật của các báo, bà chết đi, không có con ruột, chỉ có một người con nuôi mà bà nhận về từ lúc còn đỏ hỏn ở bệnh viện. Và đúng như nhân tình thế thái bấy lâu nay, các anh chị của bà lập tức muốn “làm rõ vấn đề”, tức là muốn chia đều khối tài sản ấy chứ không để mình cô con nuôi nắm giữ. Xin phép độc giả để người viết không đề cập đến khía cạnh pháp lý trong câu chuyện, mà đáng chú ý nhất là việc cô con nuôi sẽ được thừa kế toàn bộ gia sản của mẹ theo pháp luật thừa kế, trong khi ruột thịt của người vừa khuất núi khẳng định toàn bộ số tài sản đều do công sức của cả dòng họ hùn hạp làm ăn. Phải rồi, trong một xã hội văn minh thì pháp luật là tối thượng, tranh luận nên hay không nên, vô tình hay hữu tình chẳng có ý nghĩa gì nhiều nếu không muốn nói là vô nghĩa. Người đọc chỉ thấy lạ lùng khi người con nuôi – nhân vật chính trong câu chuyện – rất kiệm lời, từ chối trả lời câu hỏi của phóng viên về mọi vấn đề, khác hẳn sự phân trần nhiệt tình ngùn ngụt của những người có liên quan khác. Đặc biệt nhất, cô cho biết nếu được thừa hưởng khối tài sản của mẹ theo sự thừa nhận của pháp luật, cô sẽ để lại cho UNICEF Việt Nam.  Giữa lúc báo chí đang vẽ ra một bức tranh xã hội với sự vận động không ngừng nghỉ của đồng tiền, mà mới nhất là bảng giá qua đêm gây sốc của giới showbiz Việt vẫn chưa kịp nguội và có lẽ không bao giờ nguội lạnh, thì ý tưởng tặng 1.000 tỷ đồng được thừa kế cho trẻ em quả là chưa bao giờ có và nhiều khả năng là sẽ chẳng bao giờ có lần thứ hai. Lâu nay, ta vẫn nghe các tỷ phú bên Tây tuyên bố tặng hết gia sản để làm từ thiện sau khi mồ yên mả đẹp, nhưng chuyện tương tự ở Việt Nam thì hẳn nhiên chỉ có trong truyện cổ tích hay phim viễn tưởng. Chà chà, mấy em học sinh nhặt được của rơi trả lại người mất – tức là không tham lam tiền của người khác -  mà còn là sự lạ chả mấy khi gặp, vì nếu không lạ thì đã không trở thành tin, đã không trở thành gương điển hình tiên tiến cần nhân rộng… Dĩ nhiên, có thể các nhà xã hội học sẽ căn cứ vào tiểu sử của cô gái được tiền rơi trúng đầu kia mà lý giải mọi sự, ví như tấm lòng quảng đại của cô chịu ảnh hưởng từ bà mẹ nuôi lúc sinh thời cũng luôn tay làm việc thiện, mà làm một cách âm thầm không có màu sắc “quảng cáo” như nhiều đại gia ngày nay, và vì xuất thân là một đứa trẻ mồ côi nên cô muốn giúp đỡ trẻ em… Nhưng hề gì, cô vẫn cứ nhất định là một hiện tượng chưa từng có ở Việt Nam! Cũng liên quan đến thái độ coi nhẹ bạc tiền, một câu chuyện khác nóng không kém trên mặt báo hôm nay đến từ nước Mỹ. Tuy xảy ra ở nơi cách xa nửa vòng trái đất, nhưng nhân vật chính trong câu chuyện lại là một người gốc Việt. Thế mới oách chứ! Nữ sinh 17 tuổi này đã trở thành nhân vật gây chú ý khi bị tòa án buộc tội "khinh miệt tòa", phạt 100 USD và tống giam 24 giờ vì đã nghỉ học 10 buổi không xin phép trong vòng 6 tháng theo luật của bang Texas. Và theo mô tả của các nhà báo, sau khi cha mẹ ly dị, cô gái này sống một mình, làm một lúc 2 việc để kiếm tiền nuôi em trai. Có những hôm Diane làm bài tập tới 7 giờ sáng sau khi đã làm ca ở một cửa hàng giặt khô và một công ty tổ chức lễ cưới. Quá mệt mỏi vì thiếu ngủ, Diane đã bỏ một số buổi học, tuy nhiên nhiều khả năng cô sẽ tốt nghiệp gần đứng đầu lớp. Nếu chỉ dừng lại ở đấy thôi, thì câu chuyện cũng đã đủ khiến người ta phải cảm động và cảm phục, như cô nàng lọ lem khốn khổ cuối cùng sẽ gặp được một ông bụt tốt bụng và sống trọn đời hạnh phúc. Nhưng cô gái gốc Việt kia còn khiến mỗi người trong chúng ta cảm thấy một chút gì như là xấu hổ, như là áy náy, khi từ chối 100.000 USD được những người hảo tâm quyên góp giúp. Dĩ nhiên, cô hoàn toàn có thể nhận số tiền 100.000 USD kia và không ai có thể phàn nàn hay thắc mắc về chuyện đó. Nhưng cô có lý lẽ của riêng mình, và lý lẽ đó rất đơn giản: “Nhiều đứa trẻ còn khó khăn hơn tôi”. Nhất định là cô vẫn cần tiền, thậm chí rất cần tiền, vì như câu nói đã thành “kinh điển” của một người mẫu xinh đẹp nọ là “không tiền thì cạp đất mà ăn”, mà cô thì làm việc quần quật như vậy. Hành động từ chối của cô cũng không mang hàm ý rằng cứ cầm tiền người khác cho là một điều xấu hổ, là không tự trọng. Có lẽ cô chỉ muốn nói rằng, con người đùm bọc, cưu mang, giúp đỡ nhau tất nhiên rất đáng trân trọng, nhưng trước hết mỗi người, trong đó có cô, hãy tự nỗ lực hết mình đi đã và sự giúp đỡ nên dành cho những người cần nhất! Bạn có thấy xấu hổ tí nào không, chứ riêng người viết thì thú thật là mặt cũng có đỏ lên một tẹo! Ờ, cũng y như trong truyện Mưa Nhã Nam của Nguyễn Huy Thiệp, khi Đề Thám hỏi ông đồ làng: Ông vẫn làm thơ chứ. Ông đồ đỏ mặt lên thú nhận: Thì vẫn, thế mới đê tiện chứ! Đứng từ góc độ một người mang trong mình dòng máu Lạc Hồng con rồng cháu tiên, câu chuyện về nữ sinh gốc Việt kia mang lại cho người đọc những cảm xúc khá trái ngược. Này, trong cái thời mà đồng tiền đang làm mưa làm gió như hiện nay, hành xử của cô gái 17 tuổi – cũng hệt như chuyện người con nuôi định tặng 1.000 tỷ đồng cho Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc – chứng tỏ không phải lúc nào đồng tiền cũng nắm lá phiếu quyết định khi phán xử về chân lý.  Chỉ có một nỗi phiền lòng nho nhỏ, nếu bạn biết được điểm giống nhau "rất chi là dở hơi" giữa các nhân vật trong hai câu chuyện. Xin thưa, nếu cô nữ sinh 17 tuổi kia đang ở Mỹ - đất nước vốn nổi tiếng về sự tôn sùng đồng tiền – thì cô con nuôi được thừa kế nghìn tỷ hiện cũng không ở Việt Nam. Cô ấy đang du học ở Đức. Dù sao họ cũng là người Việt, xin đừng giảm lòng tự hào và cũng đừng có suy diễn láo, rằng cái lòng tự trọng hiếm hoi như di sản quý báu của dân tộc Việt đã di cư sang tận trời Tây, hoặc tệ hơn, hai cô ấy sang Tây học hành nên lây nhiễm cái điều gàn dở ấy! Có lẽ sẽ là vội vàng nếu kết luận rằng người Việt Nam ta vốn rất tốt nhưng lại giỏi thích nghi như con tắc kè, nên nếu ăn ở học hành tại xứ người thì ứng xử rất đúng mực với đồng tiền, còn nếu mòn đời sinh sống với “chùm khế ngọt” với tất cả tinh hoa văn hóa dân tộc thì… như báo chí phản ánh. Thú thật, người viết rất thích sống lạc quan, rất muốn tin rằng kết luận trên chỉ là sản phẩm của những cái đầu hằn học, nhưng xét thêm một tin nóng khác trong ngày, thì đành chịu thua, không sao tự động viên nổi. Hôm nay, các báo Việt Nam đau xót đưa tin, Đan Mạch đã chính thức hủy ba dự án viện trợ cho Việt Nam vì nghi án gian lận. Quốc gia Bắc Âu nổi tiếng vì minh bạch này khẳng định không thể chấp nhận việc ngân sách viện trợ phát triển bị sử dụng sai mục đích, những hành vi gian dối này cần phải được chặn đứng và trừng phạt. Là con Rồng, cháu Tiên, bạn nghĩ sao nào? Theo bạn, biết đến bao giờ một người - đã ngửa tay nhận sự giúp đỡ rồi tìm cách gian dối với người đã giúp đỡ mình – có đủ tự trọng như cô bé 17 tuổi để từ chối 100.000 USD? Chao ôi, nếu đám trẻ con có ngây thơ hỏi, thì người lớn chúng ta biết ăn nói thế nào, không biết có đủ dũng khí mà nhìn vào mắt chúng hay không? Hôm nay ,1/6, cũng là ngày quốc tế thiếu nhi đấy... (Phunutoday) Tam Thái