Cần môi trường minh bạch Cập nhật lúc 07:15   Doanh nhân khổ vì nạn phong bì, bị ám ảnh bởi phong bì, thậm chí phong bì đã trở thành "văn hóa" trong môi trường kinh doanh tại VN là nội dung được chia sẻ thẳng thắn tại hội thảo "Động lực phát triển kinh tế tư nhân" tổ chức cuối tuần qua ở Hà Nội. Các chuyên gia cũng như lãnh đạo các cơ quan chức năng tham dự cũng kêu gọi các doanh nhân mạnh dạn nói không với tệ phong bì để xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh. Có thể khẳng định, nếu các chuyên gia, các nhà lãnh đạo mong muốn dẹp tệ nạn phong bì một thì bản thân các doanh nghiệp (DN) mong mười, dù họ chính là “thủ phạm” của tệ nạn này. Bởi chi phí "bôi trơn" cuối cùng cũng được tính vào giá thành và đây là nguyên nhân làm giảm sức cạnh tranh của hàng hóa. Tất nhiên, "vạn bất đắc dĩ" DN mới phải làm việc này chứ chẳng ai tự dưng lại muốn tự làm mình kém đi, yếu hơn đối thủ. Nhưng bảo họ "đi tay không" trong môi trường kinh doanh như hiện nay e rằng hơi khó. Thứ nhất, họ - các DN tư nhân - đang chịu thiệt thòi hơn các DNNN trong việc tiếp cận các nguồn lực thị trường như vốn, đất đai, các khoản trợ cấp, các dự án lớn, các tài nguyên... Họ cũng thiệt thòi hơn các DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) khi các DN này được hưởng nhiều ưu đãi về thuế, về giá thuê đất, về các hỗ trợ tiếp cận thủ tục hành chính, tiếp cận thị trường. Vì sự bất bình đẳng này, DN tư nhân thường được gọi là "con nuôi", thậm chí là "công dân hạng 3" so với các thành phần DN còn lại. Với "thân phận" này, họ buộc phải dùng phong bì để bôi trơn nếu muốn tồn tại. Thứ 2, nói như Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư Nguyễn Đình Cung, với hàng ngàn văn bản dưới luật, rồi mỗi cơ quan hiểu theo một kiểu nên "thông tư có thể sáng đúng, chiều sai sáng mai lại đúng" thì DN luôn phải "thủ phong bì" để giảm thiểu rủi ro. Vậy muốn họ nói không với phong bì, phải giải quyết tận gốc các nguyên nhân dẫn đến việc họ phải sử dụng phong bì. Trước hết, phải có một môi trường bình đẳng cho tất cả cộng đồng DN cùng cạnh tranh. Với DN FDI, trừ những ngành có thể tạo ra sự chuyển dịch kinh tế theo định hướng phát triển của đất nước mà trong nước chưa có hoặc còn yếu thì sử dụng ưu đãi để thu hút, các lĩnh vực còn lại DN tư nhân phải được bình đẳng về thuế, giá thuê đất với nhà đầu tư ngoại (thực tế đã mạnh hơn họ cả về kinh nghiệm, tài chính...) để cạnh tranh sòng phẳng. Tương tự, họ phải được bình đẳng với các DNNN trong việc tiếp cận vốn, đất hay việc tiếp cận các dự án lớn, các lĩnh vực lâu nay luôn thuộc về khối DN này... Và quan trọng nhất, phải cải thiện được "ma trận" các văn bản dưới luật, tạo sự minh bạch cũng như giảm thiểu rủi ro chính sách cho DN tư nhân nói riêng và cộng đồng DN nói chung. Nếu chúng ta thực sự làm được điều này, tệ phong bì tự khắc sẽ giảm. (Theo Thanh niên) Nguyên Khanh