TQ bành trướng còn nguy hiểm hơn khủng bố Cập nhật lúc 07:40                  Khi bình luận trên tờ The Sydney Morning Herald ngày 21/10, Ngoại trưởng Australia Julie Bishop cho rằng, tuy khủng bố là khủng khiếp, nhưng Canberra phải nói chuyện nghiêm túc về mối đe dọa từ chiến tranh với Bắc Kinh ở Biển Đông.  Và dù không phải một bên yêu sách, nhưng sự bất ổn tại Biển Đông đang thực sự quan trọng đối với Australia. Việc này diễn ra sau khi Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc (TQ) Tập Cận Bình có bài trả lời phỏng vấn với Hãng Reuters trước khi bắt đầu chuyến thăm chính thức Vương quốc Anh (4 ngày, từ 19/10), trong đó nhắc lại cái gọi là "chủ quyền các đảo ở Biển Đông có từ cổ đại, do tổ tông để lại"?! và bất cứ quốc gia nào xâm phạm "chủ quyền và lợi ích TQ, nhân dân TQ sẽ không để yên!". Hợp tác cùng thắng Theo giới truyền thông, Anh hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của TQ trong Liên minh châu Âu (EU), do đó chuyến công du tới London lần này của ông Tập Cận Bình được dư luận đặc biệt quan tâm, nhất là Mỹ. Theo giới bình luận, Anh đang chơi trò nguy hiểm khi thỏa hiệp chiến thuật với TQ để đổi lấy những lợi ích kinh tế. Và đây là mối quan hệ đồng sàng dị mộng, cho dù giới chức Anh ca ngợi chuyến thăm đầu tiên của một nhà lãnh đạo TQ kể từ năm 2005 sẽ mở ra “kỷ nguyên vàng” trong quan hệ song phương. Ngày 20/10, tờ Thời báo Tài chính (Anh) dẫn cảnh báo của một số học giả Mỹ khi cho rằng, Anh đang mất phương hướng trong cách thức đối phó với TQ. Theo ông Evan Medeiros, cựu cố vấn hàng đầu về châu Á của Tổng thống Barack Obama, cả Mỹ và Anh đều dành những nghi thức trang trọng nhất để đón tiếp ông Tập Cận Bình, nhưng trong chính sách đối với TQ, Mỹ và Anh lại có những khác biệt cơ bản.   Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh (Oánh) Theo ông Chris Johnson, cựu chuyên gia phân tích về TQ của CIA, Anh phải cảnh giác với vốn đầu tư của TQ. Còn theo ông Patrick Cronin, chuyên gia về châu Á tại Trung tâm An ninh nước Mỹ mới, Anh cần cân bằng giữa lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia khi TQ nhắm tới các mục tiêu như năng lượng, viễn thông, tài chính. Tờ The Diplomat cho biết, từ 25 đến 28/10, Tổng thống Indonesia Joko Widodo có chuyến thăm Mỹ, nhằm nâng cấp quan hệ quốc phòng và tăng cường hợp tác về an ninh hàng hải song phương, đặc biệt là tại Biển Đông. Bởi Indonesia đang lo lắng trước nguy cơ bị TQ “nuốt chửng”. Theo giới truyền thông, kể từ khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền, TQ đã trở nên hung hăng chưa từng có ở Biển Đông và chiến thuật độc chiếm Biển Đông liên tục được điều chỉnh. Và hành động bồi lấp, xây dựng và quân sự hóa đảo nhân tạo bất hợp pháp ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam là minh chứng rõ nhất cho nhận định này. Bởi những động thái của Bắc Kinh đã và đang vấp phải sự phản đối gay gắt của Washington, ASEAN, cũng như dư luận quốc tế. Ai ủng hộ TQ? Ngày 20/10, cựu Ngoại trưởng Australia Gareth Evans đã kêu gọi Canberra triển khai tàu chiến đến khu vực Biển Đông nhằm phản đối hành động xây dựng đảo nhân tạo trái phép ở vùng biển tranh chấp của TQ. Theo ông Gareth Evans, Washington muốn chứng tỏ “quyền tự do hàng hải” bằng cách điều tàu chiến vào khu vực 12 hải lý xung quanh các đảo nhân tạo được TQ dựng lên trái phép ở Biển Đông và Australia cũng phải sẵn sàng làm điều đó, không nhất thiết phối hợp cùng với Mỹ. Trung tướng Thủy quân lục chiến Mỹ về hưu Wallace Gregson, hiện là Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu TQ và Thái Bình Dương của tổ chức phi lợi nhuận National Interest cho rằng, những tuyên bố chủ quyền chồng chéo và hoạt động thay đổi nguyên trạng quy mô lớn ở Biển Đông thời gian gần đây đang làm gia tăng căng thẳng ngoại giao, gây bất ổn và tiềm ẩn nguy cơ xung đột trong khu vực.   Ngoại trưởng Australia Julie Bishop Ngày 19/10, tờ The Diplomat đăng bài phân tích của học giả Alice Slevison, nhà nghiên cứu tại Viện Chính sách Chiến lược Australia ở Canberra, đã bày tỏ quan ngại về khả năng TQ đơn phương áp đặt Vùng nhận diện phòng không (ADIZ) ở Biển Đông. Theo học giả Alice Slevison, yêu cầu thiết lập AIDZ của TQ không có giá trị về mặt pháp lý, không phù hợp với bất kỳ quy định quốc tế nào, vi phạm nghiêm trọng Điều 87 của Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), Công ước 1944 về Hàng không dân dụng quốc tế và đây là động thái nguy hiểm. Do đó, Mỹ cần tiếp tục thực hiện đầy đủ quyền của mình - điều máy bay và tàu quân sự tới khu vực do TQ tự tạo dựng. Sử dụng mọi thủ đoạn Ngày 20/10, Hội nghị quan chức cấp cao TQ-ASEAN lần thứ 10 về thực thi “Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông” (DOC) đã diễn ra tại Thành Đô, thủ phủ tỉnh Tứ Xuyên, TQ. Tại hội nghị, các quan chức ngoại giao TQASEAN đã tham vấn về Bộ Quy tắc ứng xử của các bên tại Biển Đông (COC). Theo đó, các bên đã thảo luận và lập danh sách các vấn đề cốt yếu cũng như phác thảo đề cương COC. Điều đáng nói là trong khi giới truyền thông TQ đưa tin “tốt” về hội nghị, nhưng trên thực địa, Bắc Kinh vẫn đã và đang tiến hành nhiều động thái khiến không chỉ những quốc gia hữu quan, mà cả nhiều nước trong khu vực và trên thế giới nhận thấy rằng, lời nói và việc làm của nền kinh tế thứ hai thế giới vẫn khác nhau “một trời một vực”. Theo nhà nghiên cứu nổi tiếng James Borton, môi trường biển và an ninh tại Biển Đông đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi các hoạt động thay đổi nguyên trạng thời gian qua tại vùng biển này. Và TQ đang đẩy mạnh các hoạt động tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông, làm gia tăng căng thẳng với các nước láng giềng Đông Nam Á. Theo tờ Financial Review (Australia), Washington có thể sẽ rơi vào bẫy "quân sự hóa" của Bắc Kinh khi điều tàu tuần tra sát các đảo nhân tạo ở Biển Đông. Bởi theo Tiến sĩ Euan Graham, Giám đốc Viện Chính sách Quốc tế Lowy, khi tàu chiến Mỹ tiến vào khu vực 12 hải lý xung quanh các đảo nhân tạo, Washington có thể tạo ra cơ hội tốt cho Bắc Kinh ra lệnh thực hiện các "biện pháp phòng vệ", mở ra thời kỳ quân sự hóa các đảo nhân tạo. Trong khi đó nhà phân tích Graham Webster đến từ Trung tâm TQ tại Đại học Luật Yale cho rằng, khi Mỹ điều tàu chiến áp sát các hòn đảo nhân tạo được Bắc Kinh dựng lên phi pháp, giới chức ngoại giao TQ sẽ lập tức cáo buộc, Washington đang xâm phạm cái gọi là "lãnh hải" và coi đây là "hành vi khiêu khích nguy hiểm" của Mỹ. Bên cạnh đó, giới quân sự TQ cũng sẽ ra sức “kêu gào bảo vệ", tạo cớ để Bắc Kinh thay đổi cam kết của mình, cho phép quân đội triển khai hệ thống radar, tên lửa, pháo binh và các loại vũ khí khác tại các đảo nhân tạo...   3 chiến hạm Mỹ tuần tra trên Biển Đông Giỏi bao biện Ngày 20/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao TQ Hoa Xuân Oánh (Doanh) cho rằng, việc Bắc Kinh xây hải đăng trái phép 2 ngọn hải đăng “không làm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông”. Bởi theo cách giải thích bá đạo của Bắc Kinh, việc xây 2 ngọn hải đăng trên bãi đá Châu Viên và Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam là nhằm trợ giúp cho an ninh hàng hải! và nằm trong chủ quyền của TQ? Trong khi đó, giới chuyên gia cho rằng, 2 ngọn hải đăng kể trên sẽ giúp TQ xây dựng hình ảnh lâu dài về việc chiếm giữ một cách hiệu quả các đảo, bất chấp những phản đối bằng con đường ngoại giao từ các quốc gia hữu quan. Trước đó (19/10), tờ Nhân Dân nhật báo dẫn lời Tướng hải quân nghỉ hưu Doãn Trác cho rằng, Mỹ đã hạ quyết tâm tuần tra đảm bảo tự do, an ninh hàng không, hàng hải ở Biển Đông. Và nhiều khả năng Mỹ sẽ điều tàu khu trục lớp Aegis thực hiện nhiệm vụ này. Theo ông Doãn Trác, Mỹ có thể can thiệp vào Biển Đông theo 2 cấp độ, một là tập trận chung với các nước ASEAN (đa số đều đồng ý) và hai là kêu gọi tuần tra chung ở Biển Đông (một số nước chưa quyết tâm). Ngày 19/10, tại Trường cao học Nghiên cứu các vấn đề quốc tế SAIS, thuộc Đại học Johns Hopkins, Mỹ đã diễn ra phiên thảo luận về an ninh và phát triển tại Biển Đông, trong khuôn khổ hội thảo quốc tế với chủ đề “Thúc đẩy khai thác sử dụng bền vững các đại dương - An ninh, hợp tác và phát triển”. Và theo Tiến sĩ Kent Calder, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đông Á Edwin Reischauer của SAIS, Biển Đông hiện được coi là khu vực tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn do có sự tranh chấp chủ quyền của các nước trong khu vực. Bên cạnh đó, các hoạt động hủy hoại môi trường sinh thái, tình trạng ô nhiễm môi trường, vấn đề đánh bắt cá tận diệt... cũng đang đe dọa nghiêm trọng tới hệ sinh thái Biển Đông, đồng thời tạo ra nguy cơ đối với an ninh lương thực. Theo thống kê, hiện có khoảng 85% ngư dân khu vực sống dựa vào vùng biển này. Các nhà khoa học biển TQ cũng thừa nhận, các rạn san hô hiện đã suy giảm tới 80% và Bắc Kinh đã bồi đắp các bãi đá, đảo chìm thành các đảo nhân tạo bất hợp pháp với tổng diện tích hơn 12.000km2, đồng thời đã nạo vét khoảng 80km2 ở các vùng nước biển nông. Ngày 20/10, Viện Chính sách Đối ngoại phối hợp với Liên minh Biển và Đại học John Hopkins của Mỹ đã tổ chức thảo luận với chủ đề “An ninh và phát triển tại Biển Đông”. Giáo sư John McManus đã đề xuất thành lập Công viên hòa bình Trường Sa và tiến tới đạt một thỏa thuận chung nhằm quản lý vùng biển này. Và các chuyên gia cho rằng, để giải quyết những tranh chấp, các nước có tuyên bố chủ quyền cần ngừng ngay hoạt động thay đổi nguyên trạng, tăng cường giáo dục nhận thức về tầm quan trọng của môi trường Biển Đông, trong khi đó ASEAN cần tham gia và ủng hộ thành lập một Ủy ban đa phương Xanh về Biển Đông. (Theo Petrotimes) Hồng Thất Công