19:11

Dùng tinh chất lạ để pha đồ uống, nước giải khát Chỉ cần 1 đến 2 giọt tinh chất hoa quả, cà phê… không xuất xứ, mua ở chợ Đồng Xuân (Hà Nội) là đã có một cốc sinh tố, cà phê thơm lừng, béo ngậy. Không khó gì để mua được những tinh chất hoa quả với đầy đủ các loại mùi vị như chanh leo, cam, nho, dâu, cà phê, sôcôla, ca cao… không nhãn mác, xuất xứ hiện đang được bán tràn lan và công khai tại một số chợ trên địa bàn Hà Nội. Tình trạng này đã diễn ra từ lâu nhưng đến nay dường như các cơ quan chức năng vẫn đang thả nổi vấn đề quản lý, kiểm tra và xử phạt. Chỉ cần 2 giọt… là đã có 1 cốc sinh tố Gần đây, dư luận rộ lên tình trạng một số quán cà phê, nước ngọt vỉa hè sử dụng tinh chất không rõ nguồn gốc để biến cà phê kém chất lượng thành cà phê "xịn" của các thương hiệu nổi tiếng. Đặc biệt là những tinh chất, bột hoa quả không bao bì, nhãn mác pha với nước lã để thành nước sinh tố hoa quả. Nguyễn Văn Hưng từng là nhân viên của một quán cà phê trên địa bàn Hà Nội chia sẻ với chúng tôi bí quyết để pha chế được những cốc "sinh tố hoa quả" mang nhiều lợi nhuận về cho chủ quán như thế này: "Đối với món cam tươi, nếu cứ pha đúng theo tiêu chuẩn 2 quả cam một ly sinh tố thì chẳng lãi được nhiều. Chỉ cần một nửa quả cam tươi vắt lấy tép cho đúng là ly nước cam tươi. Còn lại, bí quyết nằm ở chỗ phải pha thêm 1 thìa bột cam tạo màu vàng óng và hương cam thơm hệt mùi cam tươi. Cái loại bột cam này chị cứ ra chợ Đồng Xuân mua đâu cũng có, chỉ khoảng 15.000 đồng một túi". Hưng cũng cho chúng tôi biết thêm, đối với những loại sinh tố như dưa hấu, chanh leo, xoài… thì đều được chủ pha sẵn trong những chai nhựa để qua ngày trong tủ lạnh. Khi có khách gọi, chỉ cần đổ từ chai ra, cắm thêm ống hút và trang trí thêm hoa quả là đã trở thành một ly sinh tố tươi ngon. Giật mình với thông tin hãi hùng trên, chúng tôi đã đến một số khu vực chuyên kinh doanh những loại tinh chất này để tìm mua. Sáng 16/7, có mặt tại quầy hàng chuyên kinh doanh các loại nước uống tại chợ Đồng Xuân, Hà Nội, đập vào mắt chúng tôi là ma trận các loại tinh chất với đầy đủ các hương liệu từ nho, cam, đào, táo, dâu… "ngoại" thơm sực nức, màu sắc sặc sỡ rất bắt mắt. Hãi hùng hơn nữa là những tinh chất này không có nhãn mác, không hạn sử dụng, không thành phần. Thậm chí có loại quảng cáo là của nước ngoài nhưng không có bao bì, xuất xứ bày bán công khai. Ghé một quầy hàng ở ngay lối vào, chúng tôi thấy chai lớn, chai nhỏ tinh chất bày trên kệ. Khi được hỏi về các loại tinh chất cô đặc để pha nước hoa quả, chị chủ quầy hàng đon đả giới thiệu: "Đây là tinh chất cam Mỹ, thơm phức vừa tạo màu vàng óng như nước cam tươi". Đưa cho chúng tôi một lọ tinh chất màu vàng sánh như mật ong được đựng trong một chai nhựa, chủ hàng giải thích đây chính là tinh chất chanh leo vẫn được các quán giải khát cho vào những ly nước chanh leo mát ngọt để phục vụ thực khách. "Chỉ cần cho 2 giọt là đủ, người ta làm thế mới lãi nhiều chứ". Trên kệ còn bày hàng loạt những chai tinh chất với đủ các màu sắc, mùi vị được bán với giá 80.000 đồng/chai. Không chỉ có các loại tinh chất, hàng chục can đựng các loại siro dạng cô đặc đủ màu, đủ vị được bày lộm nhộm dưới nền đất cũng được chủ quầy giới thiệu: "Đây là siro của hãng Hải Trang, mùi vị ngất ngây. Dùng siro thì chất lượng hơn nhưng đắt hơn tinh chất. 1 lít được bán với giá 160.000 đồng". Nhấc một can nước cốt màu đỏ tươi không nhãn mác, tôi hỏi: "can này pha được dăm chục cốc sinh tố không?". Chủ quầy hàng trả lời gọn lỏn: "được". Bên cạnh các loại tinh chất, siro, nước cốt chủ quầy hàng còn giới thiệu chúng tôi các loại bột đủ màu sắc xanh, đỏ, tím, vàng… tương ứng với các vị cam, chanh, dâu tây, khoai môn… được gói trong những túi nilon nhỏ không có bất kỳ nhãn mác nào và nói: "đây là bột dùng để làm… kem". Để mục sở thị đầy đủ thị trường các loại tinh chất thực phẩm, chúng tôi sang quầy trên phố "thực phẩm" Hàng Buồm. Tạt vào một quầy bán các loại phụ gia, khi biết chúng tôi có nhu cầu mở quán nước giải khát, chủ quầy chừng 50 tuổi chỉ cho chúng tôi xem một loạt loại siro, tinh chất đang được bày bán và cũng khẳng "chỉ cần cho 2 giọt là tạo được màu, tạo được mùi rất thơm". Dọc phố Hàng Giầy, chúng tôi cũng bắt gặp nhiều quầy hàng kinh doanh loại hóa chất này. Không khó để mua được các loại tinh dầu, tinh chất hoa quả, cà phê... không nguồn gốc, xuất xứ tại chợ Đồng Xuân. "Phù phép" tinh chất biến thành cà phê Trong vai người mở quán cà phê, chúng tôi được một người bạn giới thiệu cho cách pha cà phê để làm sao có lãi. Đó là lấy mối cà phê pha sẵn, mối này cứ sáng ra sẽ có người giao cho. Cà phê đổ vào chai La Vie hoặc nhiều thì cho vào can. Phần còn lại là tùy người bán, muốn lãi nhiều thì chế thêm nước. Nhưng như thế sẽ làm mất mùi vị của cà phê. Và một chiêu thức được nhiều người sử dụng là pha thêm tinh chất cà phê để biến thành cà phê xịn. Phương thức này đem lại lợi nhuận cao. Hoặc có cách nữa là mua một loại cà phê rẻ tiền thường có giá hơn chục nghìn  nửa cân rồi trộn với tinh dầu cà phê để đánh lừa khách hàng. Mua tinh dầu cà phê này ở đâu? Rất đơn giản, nó được bán nhiều ở chợ Đông Xuân và một số tuyến phố quanh chợ. Tại một quầy hàng khô nằm trong chợ Đồng Xuân, chủ hàng đưa cho chúng tôi chai "tinh dầu cà phê đặc biệt" và nói: "80.000đ". Sau đó, chủ hàng hướng dẫn cách pha chế: "Chỉ cần cho 1 đến 2 giọt vào cốc cà phê kém chất lượng khuấy mạnh cho sủi bọt là thành cà phê "xịn"".  Chai tinh dầu khoảng 200ml, có màu đen đặc sánh, tuy đóng nắp nhưng mùi cà phê vẫn tỏa ra thơm ngậy. Đặc biệt ngoài dòng chữ "tinh dầu Mỹ Linh, cà phê đặc biệt", không có cơ sở sản xuất, địa chỉ, số điện thoại hay bất kỳ thành phần nào. Như đoán được thắc mắc của chúng tôi, chủ quán khẳng định: "Đồ tốt bảo hành mấy năm cần gì hạn sử dụng". Sang hàng bên cạnh, chúng tôi thấy những chai tinh dầu cà phê không nhãn mác để đầy trên kệ. Theo người bán hàng thì một số quán cà phê mua tinh dầu này về pha với cà phê rẻ tiền để bán cho khách. Tinh dầu với mùi cà phê đậm đặc, thơm lừng sẽ giúp cà phê rẻ tiền biến thành cà phê ngon của các thương hiệu nổi tiếng. Cà phê ở Hà Nội có nhiều loại, từ quán bar sang trọng đến quán vỉa hè. Hơn mười nghìn đến cả trăm nghìn một cốc cà phê cũng có. Tuy nhiên, với việc tinh chất cà phê không rõ nguồn gốc, không rõ thành phần bán công khai, mua dễ như thế này thì ai dám đảm bảo nó không được chủ quán cà phê sử dụng. Người tiêu dùng mù mờ về thành phần, không biết nó có chứa hóa chất độc hại nào không? Nếu người kinh doanh không có lương tâm, cho loại hóa chất này vào bán cho khách, thì không biết hậu quả sẽ thế nào đến sức khỏe của người tiêu dùng Nhật Minh – Đình Phương "Chưa phát hiện được!" Ông Nguyễn Việt Cường, Chánh Thanh tra Sở Y tế Hà Nội: "Chưa phát hiện tinh dầu cà phê, siro": Năm nào lực lượng Thanh tra Sở cũng tiến hành các đợt kiểm tra các loại tinh chất, phụ gia thực phẩm để bảo vệ sức khỏe cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, những tinh chất, chất phụ gia như siro, cà phê thì chưa phát hiện được?! Ông Lưu Bách Chiến, Đội trưởng Đội Quản lý thị trường số 2: "Kiểm tra nhưng chưa phát hiện được hóa chất tẩy đường, săm pết, tinh dầu cà phê, tinh chất hoa quả": Chúng tôi đã tiến hành kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm tại một số chợ trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Tuy nhiên, chưa phát hiện ra các tinh chất cà phê, hoa quả không nhãn mác, xuất xứ hay chất tẩy đường bày bán tại các chợ. Vừa qua, Đội QLTT số 2 cũng đã kiểm tra và phát hiện một số chất phụ gia không chứng minh được nguồn gốc, xuất xứ được bày bán tại chợ Đồng Xuân. Thời gian tới, Đội QLTT số 2 sẽ tiến hành kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm như Báo CAND đã phản ánh. H.H.