23:07 Đêm định mệnh của Vương Lập Quân (NLĐO) – Tối 6-2-2012, phó thị trưởng Trùng Khánh Vương Lập Quân lái xe đến Lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô, đề nghị được tị nạn vì lo sợ cho mạng sống của mình. Không lâu sau đó, lực lượng an ninh Trung Quốc bao vây lãnh sự quán đòi giao nộp ông Vương. Ông Vương đã ở lại lãnh sự quán suốt 36 giờ cho đến khi dàn xếp được một quan chức ở Bắc Kinh đến hộ tống ông thoát khỏi hàng rào an ninh. Đến nay, ông này đang bị giam giữ và điều tra về nghi án tiết lộ thông tin nội bộ Trung Quốc cho người Mỹ. Nếu bị kết tội này, ông Vương có thể bị tử hình. Quan hệ Vương Lập Quân (trái) và Bạc Hy Lai đổ vỡ vì vụ án của doanh nhân Neil Heywood Theo các quan chức lãnh sự quán Mỹ, ông Vương đã đem theo các tài liệu có liên quan đến ông Bạc Hy Lai, cựu Bí thư Thành ủy Trùng Khánh, và vợ là bà Cốc Khai Lai. Tuy nhiên, ông Vương không chuyển giao các tài liệu trên cho phía Mỹ. Nội dung cụ thể các tài liệu vẫn được giữ kín, dù rằng một quan chức Mỹ mô tả chúng giống như biên bản điều tra của cảnh sát ở Trùng Khánh. “Không phải mọi sự kiện đều kết nối liền lạc với nhau, nhưng việc ông Vương đến lãnh sự quán đã hé lộ đôi điều. Một, đây là vụ rất lớn. Hai, vụ này không sạch sẽ gì” – ông Kenneth G. Lieberthal, cựu cố vấn về Trung Quốc dưới thời Tổng thống Bill Clinton, nhận xét. Tờ The New York Times cho biết các nhà ngoại giao Mỹ không hề đưa cho ông Vương Lập Quân bất cứ giấy tờ khai tị nạn nào vì biết không dễ gì đưa được ông này ra khỏi Trung Quốc, đó là chưa kể họ không thể hoàn toàn tin tưởng ông Vương. Thay vào đó, lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô chỉ tạm thời che chở cho nguyên giám đốc Sở Công an Trùng Khánh khỏi bị bắt giữ bởi lực lượng cảnh sát trung thành với ông Bạc đã bao vây bên ngoài. Ông Vương được phép gọi điện thoại cho các quan chức ở Bắc Kinh, những người mà ông hy vọng có thể ra tay cứu giúp. Thời điểm ông Vương đến lãnh sự quán Mỹ ở Thành Độ không thể nhạy cảm hơn: chỉ một tuần trước khi Phó Chủ tịch Tập Cận Bình thăm Washington theo lời mời của Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ngay cả bây giờ, Nhà Trắng cũng không dám liều đánh đổi mối quan hệ với Trung Quốc, nhất là khi ý kiến của Bắc Kinh trong các vấn đề Triều Tiên, Iran và Syria rất quan trọng. Chính vì vậy, Mỹ xóa mờ hẳn vai trò của mình trong vụ tai tiếng này. Từ đại sứ quán Mỹ ở Bắc Kinh đến Bộ Ngoại giao và Nhà Trắng đều từ chối bình luận công khai về giao dịch mà ông Vương Lập Quân đề nghị. “Mỹ không dại gì ra mặt trong bất ổn nội bộ của Trung Quốc. Mỹ và Trung Quốc cần song hành với nhau. Nếu có điều gì làm Trung Quốc đau đầu, đó chính là chuyện trong nhà bị phơi bày cho người ngoài biết một cách mất mặt như vậy” – ông Orville Schell, Giám đốc Trung tâm Quan hệ Mỹ - Trung, phân tích. Bằng chứng là cho đến nay Bộ Ngoại giao Mỹ vẫn im lặng trước yêu cầu cung cấp toàn bộ điện tín, thư điện tử và ghi chép liên quan đến vụ Vương Lập Quân mà chủ tịch Ủy ban Các vấn đề ngoại giao của Quốc hội Mỹ, bà Ileana Ros-Lehtinen, đưa ra hồi tháng 2. Gần đây nhất, trong cuộc họp báo hàng ngày của Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 18-4, người phát ngôn Mark Toner từ chối nói về vụ việc, chỉ vắn tắt: "Ông Vương Lập Quân yêu cầu một cuộc gặp với tổng lãnh sự Mỹ ở Thành Đô vào đầu tháng 2. Ông ấy đến vào ngày 6-2 và rời đi vào ngày 7-2. Tất cả đều do ông ấy tự nguyện. Nhưng tôi không thể bình luận gì hơn". Bằng Vy (Theo The New York Times, Guardian)