10:00 Chuyện quà cáp có gì mà ầm ĩ vậy TT - Có lẽ nếu doanh nghiệp nào đó của Nhà nước hay tư nhân tặng xe cho Hội Bệnh nhân nghèo, Hội Nạn nhân chất độc da cam hay Ủy ban Phòng chống bão lụt thiên tai, bộ đội Trường Sa... thì ngoài sự tôn vinh cũng không có gì phải ì xèo bàn luận!? Đằng này doanh nghiệp lại tặng quà cho một bộ quản lý ngành! Thế mới có chuyện người đời luận sau màn thân tình đó sẽ là gì? Chiếc xe do Công ty PVC-TBD tặng Bộ GTVT - Ảnh: P.X. Công bằng mà nói, tập quán tặng quà cho nhau khi đi xa về, nhân ngày vui của nhau, con cháu mừng thọ ông, bà, cha, mẹ... là một tập quán tốt. Thế nhưng từ xưa đến nay nó luôn bị lợi dụng bởi những tâm địa đen tối. Từ ngày xửa ngày xưa, tay Lã Bất Vi bên Trung Hoa bắt đầu từ chuyện tặng quà mà sau này “được cả thiên hạ”. Kẻ đi tặng quà với ý đồ lợi dụng đánh trúng tâm lý hám lợi của kẻ quyền thế, rồi dần dần hình thành “liên minh ma quỷ”. Các “liên minh ma quỷ”, mà ngày nay ta gọi là nhóm lợi ích, ngày càng phát triển về chiều rộng lẫn chiều sâu, lây lan như một thứ bệnh truyền nhiễm nhiều khi thao túng cả quốc gia. Một anh công chức thường thường bậc trung, bất tài, dùng quà cáp như một phương tiện để leo lên vị trí có quyền cao hơn, với một “phương án kinh doanh” đã tính kỹ, biết chắc là sẽ được bù lại và thu lợi nhiều hơn khi còn có rất nhiều những kẻ thường thường bậc trung khác rắp tâm dấn thân vào vết xe của con đường anh ta đã đi qua. Và cứ như thế, như thế... Được biết trùm xã hội đen Năm Cam bắt đầu cũng từ những món quà thân tình, những buổi nhậu ấm áp tình người để rồi lôi kéo cả chục quan chức cơ quan bảo vệ pháp luật, phóng viên... trở thành tay sai đắc lực cho ông trùm này. Ở cấp độ cá nhân - cá nhân là như vậy. Còn ở cấp độ tổ chức - tổ chức chắc về bản chất của vấn đề cũng không khác mấy. Có khác chăng ở chỗ nó được bọc trong vỏ an toàn hơn vì được nhân danh tập thể, của chung, sẽ hóa giải tất cả. Chính vì vậy mà hầu như đạo đức trong nền công vụ các nước đều có những điều khoản quy định về việc nhận quà biếu. Thí dụ trong “Những điều không cho phép đối với cán bộ Đảng, chính quyền cấp huyện, cấp phòng trở lên ở Trung Quốc” có quy định: “Không cho phép trong hoạt động việc công mà nhận lại những tặng vật (tiền, vàng) và các loại ngân phiếu, không cho phép nhận của đơn vị trực tiếp thuộc cấp dưới các loại thẻ tín dụng, không cho phép nhận tham dự các buổi tiệc có khả năng ảnh hưởng đến việc chấp hành công vụ khi quan hệ với cá nhân và các đơn vị...”. Ở nước ta, “Luật phòng chống tham nhũng” tại điều 40 có nói rõ: 1. Cơ quan tổ chức, đơn vị không được sử dụng ngân sách, tài sản của Nhà nước làm quà tặng, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. 2. Cán bộ công chức, viên chức không được nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác của cơ quan tổ chức, đơn vị cá nhân liên quan đến công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi giải quyết của mình... Thật ra những điều quy định này còn xa và thô sơ so với thực tế cuộc sống muôn hình vạn trạng, phong phú và cực kỳ tinh vi. Lúc đầu tôi tặng quà cho anh nhân những dịp rất hợp lý, không hề “liên quan đến công việc anh đang xử lý giải quyết...”. Nhưng dần dần “mưa dầm thấm lâu “các món quà trên, kể cả “dưới mức tình cảm” đã thắt chặt tình thân giữa hai ta. Đến lúc đó tôi mới ra tay! Thế nhưng trong cuộc đời này từ xưa tới nay không phải là hiếm người tỉnh táo biết từ chối những món quà cáp ngầm chứa trong đó những ý đồ lợi dụng. Ở nước ta mấy năm trước đây rộ lên một số chuyện về một ông quan đầu tỉnh nọ, sau cái tết đầu tiên mới nhận chức đã đem nộp lại bạc tỉ tiền các phong bì do ban ngành, doanh nghiệp “biếu anh chị để ăn tết chơi vui vẻ”; một ông bộ trưởng kia nộp lại phong bì “bỏ quên” của một giám đốc doanh nghiệp và quyết định kỷ luật anh chàng giám đốc này. Chuyện đáng buồn là nó không những không được dư luận xã hội tôn vinh một cách nghiêm túc, trái lại bị đàm tiếu là “tân quan đầu tỉnh” nọ “chơi xỏ” các người tiền nhiệm của mình, ông bộ trưởng kia cảnh cáo ngầm các anh thủ trưởng của bộ mình về sự tồn tại “luật chơi rải đều từ trên xuống dưới” mà không nói ra ai cũng biết! Rất mong rằng, với tinh thần phê tự phê của nghị quyết trung ương 4, với tinh thần chống tham nhũng quyết liệt, cương quyết đẩy lùi tham nhũng, lập lại kỷ cương trong bộ máy nhà nước sẽ có thêm nhiều cán bộ, cơ quan, tổ chức không nhận quà hoặc trả lại phong bì tiền tỉ góp vào việc xây dựng hàng chục trường học, hàng ngàn nhà tình nghĩa, tình thương hoặc giúp làm sáng mắt hàng ngàn bệnh nhân nghèo... Không hiểu người viết bài này có duy ý chí, quá nhiều kỳ vọng viển vông không!? Nhưng dù sao cũng phải hi vọng. DIỆP VĂN SƠN