Việt Nam đang
bào chế thuốc chữa ung thư
Cập nhật lúc 09:35
Đó là thông tin mà nhóm nghiên cứu bộ môn Bào chế, Trường ĐH Dược Hà
Nội đã thông báo mới đây. Thuốc được điều chế bằng công nghệ bào chế
liposome, tất nhiên mới trong phạm vi phòng thí nghiệm nhưng cũng đã cho thấy
không những hiệu quả điều trị mà còn giảm độc tính của thuốc đối với cơ thể,
giảm chi phí đối với người bệnh. Quả thật là một tin đáng mừng cho cả ngành
dược Việt Nam và đặc biệt là cho bệnh nhân ung thư.
|
Bệnh nhân ung thư tại Bệnh viện K
|
Năm ngoái, tại Hội thảo
“Chia sẻ kinh nghiệm xây dựng Luật Dược với mục tiêu vì người bệnh”,
Cục trưởng Cục Quản lý Dược Trương Quốc Cường, Bộ Y tế đã thông báo
ngành dược trong nước đã điều chế được thuốc ung thư đã là một tin vui đối
với người bệnh và đến hôm nay khi Trường ĐH Dược Hà Nội chính thức thông báo
điều chế thành công thuốc điều trị ung thư hướng đích thì người dân không chỉ
nức lòng mà còn hy vọng về sự sống nếu trong trường hợp có người thân mắc
bệnh hoặc chính bản thân.
An toàn và rẻ hơn
Theo
PGS.TS Nguyễn Đăng Hòa, Hiệu trưởng Trường ĐH Dược cho biết: Bệnh nhân ung
thư phần lớn được điều trị bằng hóa trị, xạ trị nhằm tiêu diệt những tế bào
ung thư trong cơ thể. Thế nhưng như “con dao hai lưỡi” các phương pháp
này lại tiêu diệt luôn cả những tế bào lành, khỏe mạnh, làm cho người bệnh
mệt mỏi, suy nhược… thậm chí tử vong vì suy kiệt chứ không phải vì bệnh. Khắc
phục nhược điểm ấy, nhóm nghiên cứu của Trường ĐH Dược Hà Nội đã nỗ lực điều
chế thuốc chữa ung thư hướng đích, nghĩa là điều trị đúng vào tế bào ung thư
trên cơ sở đặc tính của nó.
Và
Trường ĐH Dược Hà Nội đã thàng công khi thông báo điều chế được liposome
doxorubicin, loại thuốc đã điều trị thử nghiệm hiệu quả trên chuột được ghép
tế bào ung thư của người. Điều đáng nói nhất của thuốc này là chỉ diệt khối u
ác tính mà không gây tổn hại đến tế bào lành tính, đồng thời giảm thấp nhất
độc tính của thuốc đối với cơ thể. Ngoài ra, thuốc liposome doxorubicin còn
có thể trị bệnh nấm hệ thống.
Việc nghiên cứu thành công đã mở ra cơ
hội sản xuất được sản phẩm thế hệ mới tại Việt Nam và giảm giá thành điều
trị vốn rất đắt đỏ, nhiều người bệnh nghèo không có cơ hội sử dụng thuốc
thế hệ mới.
|
Theo
PGS.TS Nguyễn Đăng Hòa, doxorubicin là một loại anthracycline hóa trị được sử
dụng đơn độc hoặc kết hợp với phương pháp điều trị hay các thuốc khác để điều
trị một số dạng khác nhau của ung thư.
Tác
dụng của nó là làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư.
Thuốc được tiêm vào tĩnh mạch với liều lượng dựa trên tình trạng y tế, kích
thước cơ thể và khả năng đáp ứng điều trị của người bệnh.
Để khắc
phục những độc tính của thuốc đối với người sử dụng trực tiếp và người chăm
sóc, nhóm nghiên cứu mà trưởng nhóm là PGS.TS Phạm Thị Minh Huệ, Chủ nhiệm Bộ
môn Bào chế đã nghiên cứu và bào chế liposome dưới dạng tiêm với thành phần
dược phẩm doxorubicin để chữa ung thư.
Liposome,
theo PGS.TS Phạm Minh Huệ là những tiểu phân hình cầu có kích thước nano, có
cấu trúc gồm một hoặc nhiều lớp màng lipid kép bao quanh một lõi chứa hoạt
chất. Liposome được coi là một hệ vận chuyển lý tưởng với khả năng chứa, bảo
vệ, vận chuyển và giải phóng hoạt chất vào những vị trí mong muốn trong cơ
thể một cách chính xác và đúng liều lượng. Tuy nhiên, với cấu trúc như vậy thuốc
sẽ được đưa vào liposome như thế nào?
Dựa vào
đặc tính dễ tan trong nước của doxorubicin, nhóm nghiên cứu đã đưa dược phẩm
này vào trong khoang nước của liposome nhờ vào sự chênh lệch pH, đặc tính ion
hóa của liposome và cuối cùng kết quả thành công.
Qua các
thử nghiệm trong phòng thí nghiệm trên chuột, nhóm nghiên cứu khẳng định chế
phẩm liposome doxorubicin có được các đặc tính tương tự với các chế phẩm đối
chiếu có uy tín trên thị trường và được chứng minh tác dụng cũng như độ an
toàn với giá thành ước tính rẻ hơn một nửa.
Tuy
nhiên, nếu sử dụng liposome doxorubicin để điều trị ung thư, các nhà nghiên
cứu cảnh báo, với đặc tính của thuốc không nên để dính vào da, mắt. Nếu chẳng
may để thuốc chạm vào da, phải rửa ngay bằng xà bông và nước.
Trường
hợp thuốc dính vào mắt, phải rửa mắt với nhiều nước trong 15 phút. Những
người chăm sóc nên dùng biện pháp phòng ngừa (ví dụ đeo găng tay) để tránh
tiếp xúc với nước tiểu của bệnh nhân hoặc chất dịch cơ thể khác ít nhất 5
ngày sau khi điều trị.
Tăng khả năng điều trị
Bên
cạnh chữa ung thư thì liposome cũng được đưa vào đề điều trị nấm (có tính
chất hệ thống) với thành phần dược phẩm Amphotericin B. Amphotericin B là một
kháng sinh chống nấm, được sử dụng trong các trường hợp nhiễm nấm nặng, có
thể gây tử vong hoặc ngăn ngừa nhiễm khuẩn nấm ở những bệnh nhân bị sốt,
lượng bạch cầu trong máu thấp (bạch cầu trung tính) hoặc bệnh nhân có hệ miễn
dịch suy yếu (người nhiễm HIV, ghép tạng hoặc ung thư).
Thuốc
hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của nấm nhờ gắn vào sterol (chủ
yếu là ergosterol) ở màng tế bào nấm làm biến đổi tính thấm của màng. Thuốc
cũng gắn với sterol bào chất của người (chủ yếu cholesterol) nên giải thích
được một phần độc tính của thuốc đối với người.
Để khắc
phục độc tính này, nhóm nghiên cứu thuộc Trường ĐH Dược Hà Nội đã dựa vào đặc
điểm không tan trong nước của amphotericin B để bào chế thuốc dưới dạng
liposome bằng cách tạo phức với phospholipid kép của lớp vỏ liposome.
Liposome amphotericin B đã được thử nghiệm trên chuột trong phòng thí nghiệm
và cũng ghi nhận được thành công nhất định.
Với
điều chế thành công thuốc trị ung thư mở ra một ứng dụng mới trong công nghệ
điều chế dược phẩm. Hy vọng thời gian không xa nữa, thuốc chống ung thư,
chống nấm liposome doxorubicin và Liposome amphotericin B của Trường ĐH Dược
Hà Nội sẽ được triển khai sản xuất để ước mơ thành hiện thực người bệnh sớm
được tiếp cận với loại thuốc điều trị trúng đích “made in Viet Nam” chính
hiệu với giá thành rẻ và hiệu quả hơn nhiều so với thuốc nhập khẩu có chất lượng
tương tự.
Được biết, hiện Bộ Khoa học và Công nghệ đã có dự định hỗ trợ giai
đoạn 2 của nghiên cứu liposome doxorubicin, mục đích là sản xuất thuốc trên
quy mô lớn, tiến hành thử nghiệm lâm sàng trên người, thử tương đương sinh
học và đưa thuốc ra thị trường.
|
(Theo
Năng lượng Mới) Nguyễn
Bách
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét