‘Góc khuất’ của cuộc chiến chống tham nhũng ở Trung Quốc  Cập nhật lúc 13:49   Chiến dịch chống tham nhũng hiện tại đang gây ra những xáo trộn lớn trong xã hội và bộ máy điều hành của Trung Quốc. Với những công chức Trung Quốc và người nhà của họ, dường như một cuộc cách mạng văn hóa thứ hai đang tái diễn trên khắp Trung Quốc ở thời điểm hiện tại. Giai đoạn mà hầu như không ai có thể làm chủ được cuộc sống và sự nghiệp của mình, khi nó đang trở thành thứ dễ lung lay và đe dọa hơn bao giờ hết. Chiến dịch chống tham nhũng đang diễn ra khắp Trung Quốc ở thời điểm hiện tại cũng vậy, khi nó đang đặt trên 11 triệu công chức của nước này vào trạng thái đáng báo động. Và khi mà chiến dịch quy mô này đã vượt ra ngoài phạm vi mong đợi từ phía người dân và các học giả, thì những câu hỏi được đặt ra về những góc khuất của nó là điều cần thiết, và dễ hiểu. Trong vòng vài tháng qua, toàn bộ Trung Quốc chuyển hết từ trạng thái này sang trạng thái khác. Khi chiến dịch chống tham nhũng quy mô lớn nhất từ trước đến nay được triển khai, đã khiến cho người dân Trung Quốc cảm thấy mừng rỡ hơn bao giờ hết. Đó là vì Trung Quốc được xem là một trong những nước có chỉ số tham nhũng cao nhất trên thế giới, theo ước tính tổng cộng chiếm khoảng 7% GDP. Sự vui mừng càng tăng, khi ngay cả những quan chức cao cấp nhất tưởng chừng không thể đụng đến cũng bị sa lưới, mà điển hình là Chu Vĩnh Khang và Từ Tài Hậu. Nhưng ngay lập tức sự vui mừng ấy đã chấm dứt, khi mà chiến dịch điều tra và bắt bớ trở nên lan tràn, tác động cả vào tầng lớp những công chức hạng trung – vốn không phải là đối tượng chủ yếu của chiến dịch chống tham nhũng này. Sở dĩ như thế, là vì tham nhũng đã là chuyện quá bình thường ở Trung Quốc và diễn ra ở mọi cấp của công quyền của nước này. Ngoài chuyện được nắm trong tay quyền hành lớn, cộng với luật pháp lỏng lẻo dễ dẫn đến tình trạng tham nhũng ở mọi cấp, thì một lý do chủ đạo khác dẫn đến tham nhũng trong giới chức ở Trung Quốc là việc mức lương bổng quá thấp trong khi khối lượng và áp lực công việc lại rất nặng nề. Điều này đã dẫn đến thực trạng chính phủ và người dân đã có sự thỏa hiệp nhất định với tham nhũng, coi nó như một sự điều chỉnh cho vấn đề thu nhập chính thức của công chức quá thấp. Kết quả là tham nhũng đã trở thành một phần của giới công chức ở Trung Quốc... Chính vì vậy, việc chống tham nhũng ở Trung Quốc ngoài việc mang ý nghĩa bắt giữ những quan chức cao cấp tham nhũng ở quy mô lớn, thì còn mang ý nghĩa là cải thiện điều kiện thu nhập cho toàn bộ giới công chức hạng trung và hạng thấp. Vì sẽ không thể giải quyết tình trạng tham nhũng tràn lan hiện nay nếu như không cải thiện mức lương cho hầu hết giới công chức. Do đó, việc chiến dịch chống tham nhũng hiện nay bắt đầu lan sang các vị trí hạng trung, khi ngày càng nhiều các vị trí công chức vốn không nằm trong đối tượng chủ yếu bị điều tra, thì những lo lắng đang ngày càng tăng lên. Một bộ phận không nhỏ những người ủng hộ chiến dịch chống tham nhũng này, chính là những công chức hy vọng sự cải thiện điều kiện sống cho giới công chức sẽ đi kèm với việc bắt giữ và điều tra các quan chức cấp cao. Nhưng giờ đây, họ đang là những người chịu sức ép lớn nhất từ chính chiến dịch mà họ ủng hộ, khi họ có thể bị bắt giữ bất cứ lúc nào. Chiến dịch chống tham nhũng hiện tại đang gây ra những xáo trộn lớn trong xã hội và bộ máy điều hành của Trung Quốc. Khoảng 100.000 công chức đã bị điều tra và bắt giữ, thêm khoảng trên 10.000 nữa đã từ chức và số này đang tiếp tục gia tăng, số lượng công chức tự tử cũng ngày càng tăng thêm. Ngạch hành chính giờ đang là một trong những ngạch ít hấp dẫn nhất với giới trẻ Trung Quốc, khi thu nhập quá thấp trong khi áp lực và rủi ro lại quá cao. Điều này đang dẫn đến việc các học giả Trung Quốc bắt đầu đặt ra câu hỏi về mục đích thực sự của chiến dịch chống tham nhũng này. Nếu như nó không hoàn toàn thuần túy vì những mục tiêu chống tham nhũng. Câu trả lời nhận được sự quan tâm nhất hiện nay, là sự xáo trộn trong bộ máy quyền lực cấp cao, nơi ông Tập Cận Bình có thể đưa những nhân vật thân tín của mình vào những chiếc ghế vừa bỏ trống do chiến dịch chống tham nhũng tạo ra. Điều này có thể giải thích được sự mạnh tay của ông Tập đối với những quan chức cấp cao không cùng phe với mình, kể cả khi đó là những nhân vật thân tín của người tiền nhiệm ông là Hồ Cẩm Đào hay trước đó nữa là Giang Trạch Dân. Sự nổi lên đáng quan tâm nhất trên chính trường Trung Quốc hiện nay, là của những quan chức cao cấp xuất thân từ tỉnh Phúc Kiến – nơi ông Tập nắm giữ những chức vụ cao cấp trong vòng 17 năm, từ năm 1985 đến năm 2002. Những nhân vật xuất thân từ tỉnh Phúc Kiến và từng ở dưới quyền của ông Tập trong thời gian ở đây đang nổi lên với số lượng khá nhiều. Mới đây nhất là Wang Xiaohong vừa được bổ nhiệm làm phó thị trưởng Bắc Kinh, sau hơn 15 năm dậm chân tại chỗ trong bộ máy quyền lực, khi vị trí cao nhất mà Wang đạt được trong 15 năm qua chỉ là phó thị trưởng Hạ Môn, một thành phố thuộc tỉnh Phúc Kiến. Cùng được bổ nhiệm với Wang là Deng Weiping vừa được bổ nhiệm vào ủy ban kỷ luật đảng của bộ công an. Deng sắp tròn 60 tuổi, độ tuổi nghỉ hưu ở Trung Quốc, trừ khi được phong lên cấp tướng, và nhiều người Trung Quốc đang cho rằng đó là lý do mà ông này được bổ nhiệm vào bộ công an. Nhưng nhân vật đáng chú ý nhất trong sự trỗi dậy của “phe Phúc Kiến” ở thời điểm hiện tại, phải là Chen Xi, người vừa được bổ nhiệm làm Phó chủ tịch của ủy ban tổ chức trung ương, và nhiều khả năng sẽ trở thành chủ tịch trong vòng hai năm tới. Những sự thăng tiến vượt cấp liên tục diễn ra với những cán bộ xuất thân từ Phúc Kiến này được xem là một động thái tăng cường những người thân cận với ông Tập khi còn ở địa phương nắm giữ những vị trí cao cấp ở trung ương. Đây được xem là điều dễ hiểu khi ông Tập đã có tới 17 năm nắm giữ nhiều chức vụ khác nhau ở Phúc Kiến, và có được nhiều người thân tín hơn là ở Thượng Hải hay Bắc Kinh, những nơi chỉ là bàn đạp chính trị mà ông Tập chỉ nắm giữ chức vụ một vài năm trên con đường tới trung ương và không có nhiều người thân tín như ở Phúc Kiến. (Theo The Diplomat) Nhàn Đàm