Muốn 'trên cả tổng thống': Bà Suu Kyi đã quá vội vàng? Cập nhật lúc 07:30    (Tin tức 24h) - Sau khi bà Sui Kyi thành "siêu bộ trưởng", đảng NLD đưa ra dự luật thiết lập chức vụ “cố vấn nhà nước” cho bà, nhưng dường như họ đã vội vàng. Theo nhà phân tích độc lập Myanmar Win Min, cuộc chuyển giao quyền lực tại Myanmar nhìn chung đã diễn ra thành công nhưng nó có dẫn đến một nền dân chủ thật sự cho Myanmar trong tương lai và về lâu dài hay không thì còn phải chờ thời gian. Để đạt được điều đó thì cần thiết bà Suu Kyi phải có được mối quan hệ hữu hảo, tốt đẹp với nhân vật quyền lực nhất quân đội Myanmar, Tổng Tư lệnh quân đội Min Aung Hlaing. Bà Aung San Suu Kyi Điều này có vẻ khó khi vài ngày trước Tổng Tư lệnh Min Aung Hlaing nói rõ rằng ông sẽ không làm việc trực tiếp với bà Suu Kyi, mà chỉ làm việc với tổng thống. Quân đội nhất định không đồng ý sửa đổi Hiến pháp, quyết ngăn bà Suu Kyi đến với ghế tổng thống. Quân đội nắm 1/4 số ghế trong Quốc hội. Quân đội giữ bốn vị trí bộ trưởng quan trọng trong chính phủ mới về quốc phòng và an ninh. Chuyên gia Melissa Crouch tại ĐH New South Wales (Úc) hiện đang nghiên cứu vấn đề thay đổi Hiến pháp Myanmar nhận định sự ổn định của chính phủ dân sự của bà Suu Kyi tùy thuộc vào thái độ của chính phủ với vai trò của quân đội. “Miễn chính phủ thuyết phục được quân đội về sự trung thành của mình và tỏ rõ mình không phải là mối đe doạ đối với quyền lực của quân đội thì quân đội sẽ để yên cho chính phủ”. Điều này có vẻ mong manh khi không lâu sau khi nhậm chức tổng thống, ông Htin Kyaw tuyên bố sẽ sửa đổi Hiến pháp hiện nay do quân đội soạn thảo nhằm đáp ứng “các tiêu chuẩn dân chủ”. Đảng NLD đã đề xuất lên Quốc hội một dự luật cho phép bà Suu Kyi nhận chức vụ cố vấn quốc gia, một chức vụ có quyền lực rất lớn với cả chính phủ và Quốc hội. Theo đó bà Suu Kyi có quyền yêu cầu Quốc hội nhóm họp khi cần thiết, đồng thời có thể tham gia tất cả vấn đề chủ chốt của chính phủ, điều phối các bộ trưởng và có thể gặp bất kỳ ai bà thấy cần thiết. Các nghị sĩ quân đội phản đối dữ dội, cho là vi hiến, yêu cầu chuyển dự luật cho Tòa án Hiến pháp quyết định. Tuy nhiên, dự luật vẫn qua được cửa Thượng viện và sẽ được Hạ viện xem xét vào ngày 4/4. Dự luật này minh họa cho tuyên bố của bà Suu Kyi sau khi đảng NLD của chiến thắng tại cuộc bầu cử năm ngoái, rằng dù Hiến pháp có ngăn cản bà giữ chức tổng thống thì bà rồi cũng sẽ có quyền lực cao hơn tổng thống. Bà Suu Kyi là phụ nữ duy nhất trong hàng ngũ bộ trưởng trong chính phủ mới và giữ tới bốn trong 12 vị trí bộ trưởng. Chuyên gia về Myanmar Bertil Lintner cho rằng sẽ rất khó để bà Suu Kyi có thể điều hành đất nước “cao hơn cả tổng thống”. Thứ nhất, một người thực hiện cùng lúc bốn vai trò bộ trưởng không đơn giản, chưa kể chức vụ cố vấn quốc gia đảng NLD đang cố mang lại cho bà. Thứ hai, bà Suu Kyi khó có thể vượt qua rào cản quân đội. “Nếu quân đội nói không thì đó là không, bất kể bà Suu Kyi muốn làm gì”. Chính phủ mới của bà Suu Kyi đưa ra nhiều mục tiêu hành động, như chấm dứt chiến tranh với các nhóm sắc tộc ở biên giới, chấm dứt nghèo đói, đưa kinh tế đi lên, phát triển giáo dục, chấm dứt tham nhũng,… Chuyên gia về Myanmar Bertil Lintner nhận định các mục tiêu này rất không thực tế, do chính phủ mới không đủ quyền lực vì quyền lực thật sự tại Myanmar vẫn sẽ thuộc về quân đội. Nói cách khác, dù bà Suu Kyi có cố quẫy cựa thế nào cũng khó có thể vượt được sự kiềm tỏa của quân đội. Động thái tìm kiếm vị trí cố vấn quốc gia không chỉ gây lo ngại cho quân đội mà trong cả nội bộ đảng NLD, theo TS Andrew Selth, một chuyên gia về Myanmar đang công tác tại ĐH Griffith và ĐH quốc gia Úc. Còn nhớ, sau cuộc bầu cử tháng 11/2015, bà Aung San Suu Kyi từng thương lượng với quân đội để cố gắng dỡ bỏ rào cản hiến pháp, khiến bà không thể trở thành tổng thống nhưng không thành công. Cho tới trước khi có dự luật nói trên, giới quân sự ở Myanmar đã rất kiềm chế; còn đảng NLD và bà Suu Kyi về cơ bản cũng xử lý ổn thỏa quan hệ với giới quân sự. Cho nên, với dự luật mới trên, có ý kiến cho rằng NLD dường như đã hành động quá vội vàng, quá tự tin và chắc thắng đến mức chủ quan đối với giới quân sự. Quá vội sẽ dễ quá đà, mà đã quá đà thì sẽ lợi bất cập hại. (Theo Đất Việt) An Nhiên tổng hợp