Kon Tum vỡ mộng Bờ Y Cập nhật lúc 14:21                   "Tài sản" mà cửa khẩu Bờ Y có được chỉ là hai tuyến đường NS - NT18 và quốc lộ 40. Việc quy hoạch phát triển khu kinh tế (KKT) tại cửa khẩu quốc tế Bờ Y (CKQTBY) tỉnh Kon Tum được “vẽ” trên giấy với rất nhiều từ ngữ về lợi thế, tiềm năng. Thế nhưng “siêu dự án” với tổng kinh phí đầu tư 186.726 tỉ đồng đã “chết yểu” từ nhiều năm nay. Dự án đã lộ ra nhiều “lỗ hổng” về quy hoạch. Vỡ mộng Nằm ở vị trí “vàng” tại ngã ba Đông Dương, có cửa khẩu quốc tế với Lào, Campuchia. CKQTBY nằm trong đề án chiến lược “Ba quốc gia - một điểm đến”, là trung tâm trong tam giác phát triển của ba nước Đông Dương. Việc quy hoạch phát triển KKT cửa khẩu sẽ trở thành đầu mối giao lưu kinh tế trong khu vực. Trở thành điểm trung chuyển hàng hóa trên tuyến thương mại quốc tế nối từ Myanmar đến đông bắc Thái Lan, sang nam Lào với điểm đến quan trọng là khu vực Tây Nguyên, duyên hải miền Trung, rồi từ đây tỏa đi những hải cảng lớn như Liên Chiểu (Đà Nẵng), Dung Quất (Quảng Ngãi), Quy Nhơn (Bình Định). Riêng đối với tỉnh Kon Tum, KKT cửa khẩu sẽ là đầu tàu kéo toàn tỉnh phát triển, sánh ngang với các tỉnh, thành khu vực. Dự tính năm 2025, Bờ Y sẽ trở thành đô thị loại II, bao quanh là các khu công nghiệp, thương mại - du lịch - giải trí sầm uất; góp phần chuyển dịch nhanh cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp - dịch vụ... Với vị thế, tiềm năng cần “đánh thức”, ngày 8.2.2007, Chính phủ đã phê duyệt quyết định điều chỉnh quy hoạch KKT Bờ Y với diện tích 70.438ha bao gồm 6 xã và 1 thị trấn. Số tiền từ ngân sách nhà nước (NSNN) rót vốn đầu tư, ước tính 186.726 tỉ đồng. Ông Vũ Mạnh Hải - Phó ban Quản lý Cửa khẩu quốc tế Bờ Y - nhấn mạnh: “Việc quy hoạch sẽ tạo đà thuận lợi cho việc phát triển công nghiệp chế biến nông - lâm sản vì nguồn nguyên liệu ở đây sẵn có, dồi dào. Mức độ luân chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu, hành khách và phương tiện xuất nhập cảnh lớn, do đó việc thông thương trao đổi mua bán với Lào, Campuchia sẽ khơi thông”. Thế nhưng, cửa khẩu như một cái bánh vẽ ra, bởi sau ngày động thổ, nhiều nhà đầu tư đã “bỏ của chạy lấy người” vì chưa làm đã “ngửi” thấy mùi "lỗ". Dần dần như một cơn sốt lan nhanh, từ chỗ một điểm đầu tư đầy hy vọng, Bờ Y bây giờ thực sự hiu quạnh, ảm đạm. Vốn cấp 6% nhu cầu mỗi năm Bờ Y hiện tại mới chỉ có 24 dự án đầu tư. Chủ yếu là các dự án có quy mô nhỏ lẻ như khai thác vật liệu xây dựng, chế biển mủ caosu, nông sản, xăng dầu... với số vốn đăng ký là 508 tỉ đồng. “Nhưng cũng phát triển èo uột, rất cầm chừng”, ông Phùng Chí Đính - Trưởng phòng Tài chính - Kế hoạch Ban Quản lý dự án CKQTBY - nói. Cơ sở hạ tầng mà KKT có được đến tận giờ, chỉ là hai tuyến đường NS - NT18 từ cửa khẩu Bờ Y nối đường mòn Hồ Chí Minh đi Quảng Nam - Đà Nẵng và tuyến quốc lộ 40 nối Bờ Y đi Ngọc Hồi. Chấm hết. KKTCKQT đã không như “kỳ vọng”, những dự án tầm cỡ như : Khu trung tâm hành chính, khu trung tâm thương mại quốc tế và các KCN... vẫn còn nằm trên giấy. Ban quản lý dự án cửa khẩu đã phải thu hồi giấy phép của 40 dự án vì không triển khai. Bờ Y vẫn... như y lúc năm 1999. Theo như quy hoạch, mục tiêu phát triển KKT Bờ Y đặt ra là quá lớn, thời gian thực hiện quá ngắn, vốn đầu tư của Nhà nước không đáp ứng nhu cầu. Tổng vốn NSNN đã đầu tư cho KKT giai đoạn 2001 - 2014, đến nay chỉ có 1.596 tỉ đồng thay vì tổng nhu cầu cần vốn phải đầu tư là 82.000 tỉ đồng. Bình quân mỗi năm, NSNN đầu tư vào CKQT Bờ Y từ 40-50 tỉ đồng, chỉ đáp ứng 6% nhu cầu tiến độ xây dựng hạ tầng. Nguồn vốn của Nhà nước đổ vào KKT thực sự là muối bỏ bể. Ngoài sự chậm trễ từ ngân sách, thì cơ chế, sách lược phát triển KKT của tỉnh Kon Tum tồn tại nhiều vướng mắc, bất cập góp phần làm “chết” dần dự án. “Nguyên nhân là do không có vốn để GPMB. Ở những nơi khác, quỹ đất sẵn có, nhà đầu tư chỉ việc lắp đặt máy móc vào hoạt động thôi. Giờ ở Bờ Y, nhà đầu tư phải bỏ tiền ra đền bù, giải phóng đất nên họ không dám đầu tư cũng là điều dễ hiểu” - ông Đính chua chát. (Theo Lao động) Lê Đình Văn Tựa của Kinh Bắc