Xin đừng
“lãng mạn hóa”
Cập nhật lúc 14:19
(PetroTimes) - Dự thảo Đề án về đổi mới chương trình,
sách giáo khoa giáo dục phổ thông của Bộ Giáo dục & Đào tạo (GD&ĐT)
vừa trình trước cuộc họp Thường vụ Quốc hội lại một lần nữa gây xôn xao dư
luận.
Những ý tưởng đổi mới này đã từng bị dư luận phản đối từ
lâu. Bộ GD&ĐT đã có những chỉnh sửa để chính thức đưa ra trình Quốc hội,
dự kiến thông qua trong kỳ họp tháng 5 tới. Nhưng với những ý tưởng “trên
trời” như vậy thì đề án này khó được chấp nhận để trở thành hiện thực.
Ngay sau khi nghe Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh
Hiển trình bày dự thảo, các thành viên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
đã đưa ra những nhận xét rằng: “Toàn khẩu hiệu”, “thiếu khả thi”, “không
giúp nhận diện được hình hài nền giáo dục Việt Nam 10 năm tới”... Tại sao lại
như vậy? Bởi mấy chục năm qua, dân ta đã nghe và nhìn thấy rất rõ thực trạng
bi đát của nền giáo dục. Với rất nhiều lần đổi mới, cải tiến mà cứ sau mỗi
lần như vậy thì giáo dục lại lún sâu vào thất bại thêm một bước. Vì thế, đến
nay mọi người đều dị ứng với cái cụm từ “đổi mới” của giáo dục. Và mọi người
còn thấy sốc hơn nữa khi nghe thấy đề án đổi mới này phải ngốn hết gần 34.000
tỉ đồng.
Đất nước còn nghèo nhưng vẫn ưu tiên hàng đầu cho giáo dục,
đào tạo. Nhưng càng rót tiền cho giáo dục thì tình hình càng trở nên rối rắm.
Đến nay, kinh tế đang suy thoái, nợ công ngày một tăng cao, vốn vay ODA ngày
càng khó khăn; tham ô, tham nhũng hoành hành mà ngành nào cũng đưa ra những
đề án hàng chục nghìn tỉ đồng thì hỏi rằng, nợ công và lạm phát kinh tế đất
nước sẽ đi đến đâu? Mấy đời con cháu mới trả hết nợ?
Đổi mới giáo dục là việc cấp bách, cần thiết; ưu tiên đầu
tư cho giáo dục là đúng hướng bởi đó là lĩnh vực đầu tư chiều sâu cho phát
triển đất nước. Nhưng vấn đề là ở chỗ, kinh phí ngân sách rót cho ngành giáo
dục phải mang tính khả thi, phải đem lại hiệu quả thiết thực chứ không phải
để các chuyên gia giáo dục thử nghiệm những ý tưởng trên trời!
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nghe xong cũng đặt ra
hàng loạt các câu hỏi: “Ai tổ chức thực hiện? Điều kiện nào để đảm bảo thực
hiện? Chúng ta đã đổi mới, bổ sung sửa đổi suốt 10 năm thì phải thấy được cái
gì hay, cái gì dở. Người ta cảm thấy dự thảo chỉ ban hành mà chưa có nội
dung, vì chỉ sao chép lại Nghị quyết của Đảng do cứ lẫn lộn thực hiện thế nào
và đổi mới thế nào. Cứ đưa như thế này ra Quốc hội là không được”.
Lý do để đổi mới giáo dục, theo ông Nguyễn Vinh Hiển là
trong những yếu kém, bất cập của chương trình, sách giáo khoa hiện nay có
“một số nội dung của các môn học chưa đảm bảo tính hiện đại, cơ bản và thiết
thực; chưa cân đối giữa lý thuyết và thực hành, giữa dung lượng và thời lượng
dạy học, nặng “dạy chữ”, nhẹ “dạy người”. Một số chủ đề còn nặng, khó, nhất
là đối với học sinh dân tộc thiểu số và học sinh vùng khó khăn; nội dung
chương trình, sách giáo khoa bị “cắt khúc”, không thật đảm bảo tính liên
thông, có trùng lặp một số nội dung giữa các lớp học, cấp học và giữa các môn
học…”.
Đã qua hàng chục lần biên soạn, chỉnh lý, tốn kém rất
nhiều kinh phí mà bây giờ còn lắm sự “yếu kém, bất cập” thế? Chương trình
giáo dục và sách giáo khoa không được thẩm định và kiểm duyệt hay sao mà để
tồn tại những bất cập ấy? Mấy năm nay cũng còn nhiều ý kiến tranh luận là để
cấp học phổ thông 12 năm hay trở lại 10 năm như ngày xưa; sách giáo khoa nên
đưa ra những nội dung gì, những ai tham gia soạn thảo…
Nói về biên soạn sách giáo khoa, PGS Văn Như cương đã có ý
kiến rất xác đáng: “Nếu tôi được giao chủ biên viết sách giáo khoa một môn
học, giả dụ môn Toán của một lớp, tôi chi trả cho người biên soạn 1 triệu
đồng/tiết thì số tiền chi trả cho cả cuốn sách khoảng 100 triệu đồng. Một lớp
có khoảng 13 môn học (như hiện nay) thì số tiền chi trả cho biên soạn sách
giáo khoa tất cả các môn của một lớp khoảng 1,3 tỉ đồng. Cứ cho là hiện nay
có những yếu tố cần nâng kinh phí lên, vậy tôi cứ tạm tính kinh phí chi cho
một bộ sách giáo khoa là 2,5-3 tỉ đồng, 12 bộ cần khoảng 34-36 tỉ đồng. Như
vậy số tiền chi cho biên soạn sách giáo khoa của bậc phổ thông chỉ tốn một
phần nghìn số tiền mà lãnh đạo Bộ GD&ĐT công bố”.
GS Hoàng Tụy, nhà giáo dục lão thành cũng phải thốt lên
rằng: “Tôi thật sự sốc khi nghe tin Bộ GD&ĐT báo cáo Ủy ban Thường vụ
Quốc hội cần đến số tiền 34.000 tỉ đồng để thực hiện việc biên soạn chương
trình và sách giáo khoa mới sau năm 2015. Tôi hy vọng nghe nhầm con số, chứ
34.000 tỉ đồng là trên 1,5 tỉ USD, một số tiền khổng lồ, vượt quá nghìn lần
con số tôi có thể nghĩ tới”.
Dĩ nhiên, theo giải trình của Bộ GD&ĐT thì số tiền đó
không chỉ để biên soạn sách giáo khoa mà bao gồm: thực hiện công việc đổi mới
chương trình, sách giáo khoa, đào tạo, đào tạo lại và bồi dưỡng thường xuyên
đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý và gồm cả kinh phí tuyên truyền về đổi mới
chương trình và sách giáo khoa, đó là chưa kể tiền xây dựng cơ sở vật chất,
thiết bị ở những trường còn thiếu. Đồng thời, Bộ GD&ĐT sẽ thành lập Ban
Chỉ đạo đổi mới chương trình, sách giáo khoa cấp quốc gia và cấp tỉnh, thành
phố, trong đó có bộ phận thường trực; các ban xây dựng chương trình, biên
soạn sách giáo khoa quốc gia và các hội đồng thẩm định chương trình, sách
giáo khoa quốc gia.
Lại phải lưu ý một điều, chỉ còn 2 năm nữa là đề án được
triển khai nếu được Quốc hội thông qua trong năm nay. Nhưng đổi mới giáo dục
không thể một sớm một chiều có thể thực hiện được theo kế hoạch đó. Với một
nền giáo dục đang rối như mớ bòng bong, đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý
chưa đáp ứng được nhu cầu đổi mới như hiện nay thì 2 năm nữa làm sao ngành
giáo dục bước vào đổi mới được. Nếu cố bảo đảm lộ trình như đã vạch ra thì e
rằng lại rơi vào tình trạng chắp vá, mà cái gì cũng thế, “dục tốc bất đạt”.
Bởi Nghị quyết 29 của Trung ương Đảng đã xác định: “Trước mắt, ổn định hệ
thống giáo dục phổ thông như hiện nay”.
Còn một sáng kiến nữa trong đề án biên soạn sách giáo khoa
mà lần này Bộ GD&ĐT đưa ra là sẽ có nhiều bộ sách giáo viên được tự chủ
sáng tạo nội dung; một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa. Nghĩa là xây
dựng một chương trình giáo dục phổ thông thống nhất, bao gồm phần bắt buộc
đối với học sinh toàn quốc và phần bổ sung do địa phương và cơ sở giáo dục
lựa chọn, đồng thời dành thời lượng hợp lý cho giáo dục lịch sử, văn hóa của
mỗi địa phương, vùng miền. Các cụ xưa có câu: “Lắm thầy nhiều ma, lắm cha con
khó lấy chồng”. Thêm nhiều đối tượng được tham gia biên soạn chương trình và
sách giáo khoa thì cũng phát sinh nhiều nội dung và chương trình được đưa
vào, khó tránh khỏi thiên hướng cá nhân, đưa sở thích chủ quan vào nội dung
dạy và học ở từng vùng miền khác nhau thì còn phức tạp nữa.
Nói tóm lại, cả một núi công việc khi đổi mới giáo dục
nhưng gỡ rối từ khâu nào và phải làm ra sao thì Bộ GD&ĐT cần cân nhắc kỹ;
không thể cùng lúc làm cả mọi việc với số kinh phí khổng lồ, chưa có cơ sở
khoa học và thiếu tính khả thi như vậy. Đó là “lãng mạn hóa” nền giáo dục để
gây sốc cho mọi người!
|
Thứ Bảy, 19 tháng 4, 2014
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét