09:50

Vụ điện kế điện tử chạy nhanh:  “Ông” điện giải thích chưa thuyết phục  TT - Trong khi các công ty điện lực khẳng định điện kế điện tử (ĐKĐT) luôn đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật thì người dân lại rất nghi ngờ về chất lượng của loại điện kế này. Ngành điện TP.HCM từng lắp đặt điện kế cơ để đối chứng với ĐKĐT tại hộ dân ở Q.3, TP.HCM (ảnh chụp ngày 19-12-2005) - Ảnh: Nguyễn Công Thành Người dân còn nói việc giải quyết các khiếu nại về ĐKĐT chỉ là hình thức, không đáng tin cậy. Không tin vào ĐKĐT, nhiều ý kiến đề nghị ngành điện cần gắn điện kế cơ song song với ĐKĐT trong một thời gian để làm đối chứng. Luật sư cũng cho rằng đề nghị này hợp lý, thậm chí người dân có thể từ chối gắn ĐKĐT. Rất không bình thường Chỉ nên gắn điện kế đối chứng với những hộ có khiếu nại Theo ông Nguyễn Phước Đức, trưởng ban kinh doanh EVN SPC, việc lắp đặt điện kế đối chứng có thể thực hiện được nhưng đối với những điện kế mới và những trường hợp khiếu nại tiền điện tăng nhiều, chứ không nên làm đại trà vì rất tốn kém. Về cơ sở tính bồi thường, ông Đức nói kết quả đối chứng chưa đủ pháp lý dù trường hợp xác định ĐKĐT chạy nhanh hơn điện kế cơ quá 3%. Ông Đức viện dẫn theo quy định hiện nay, việc bồi thường cho khách hàng khi xác định điện kế chạy nhanh hơn mức cho phép phải dựa vào kết quả kiểm định độc lập của bên thứ ba. Có nghĩa là sau khi có kết quả đối chứng, hai điện kế này tiếp tục phải được chốt chỉ số niêm phong gửi đến chi cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng tại địa phương kiểm định lại, căn cứ kết quả đó mới giải quyết khiếu nại cho khách hàng. Ngày 11-7, chúng tôi trở lại khu Minh Châu TP Sóc Trăng - nơi có nhiều người dân kêu ca về ĐKĐT. Thấy chúng tôi, bà Trần Thị Ên (nhà số 34, đường E6, khu dân cư Minh Châu, K4, P.4, TP Sóc Trăng) liền nói: “Mời mấy chú vào nhà xem đồng hồ điện, nếu còn chạy nhanh kiểu này mỗi tháng chúng tôi kiếm tiền đóng cho nhà đèn vã mồ hôi, còn tiền đâu lo cơm canh hằng ngày”. Bà Ên cho hay tháng 2-2013, nhân viên Điện lực Sóc Trăng đến nhà bà Ên đề nghị thay đồng hồ cơ sang ĐKĐT. Tháng 3, khi cầm hóa đơn tiền điện trên tay, bà Ên tá hỏa bởi hóa đơn ghi số tiền lên tới 325.000 đồng, trong khi bình thường nhà chỉ phải trả 100.000 đồng. Rất ấm ức nhưng bà Ên vẫn trả tiền. Bà còn dặn con cháu phải hết sức tiết kiệm điện và theo dõi đồng hồ điện xem có gì bất thường. Thế nhưng sang tháng 4, bà Ên tiếp tục nhận được hóa đơn tiền điện trên 310.000 đồng. Lần này, bà Ên đòi khiếu nại rồi mới tính đến chuyện đóng tiền. Nhưng nhân viên thu tiền dọa nếu bà không đóng sẽ bị cắt điện. Bà Ên đành chịu thua. Hàng xóm với bà Ên là bà Nguyễn Thị Mông. Bà Mông cho biết tiền điện phải nộp từ tháng 3 đến nay, bình quân trên 400.000 đồng, tăng hơn gấp đôi so với lúc còn sử dụng đồng hồ cơ. Nhiều lần bà Mông muốn làm đơn khiếu nại nhưng không rành viết đơn nên chẳng biết kêu ai. Theo bà Mông, ngành cấp nước cũng thay đồng hồ nhưng không hề có biến động. Theo ông Lê Thanh Tuấn (trưởng ban nhân dân K.1, P.3, TP Sóc Trăng), từ đầu năm 2013 đến nay, Điện lực Sóc Trăng thay ĐKĐT trên địa bàn được khoảng 200 hộ. Tuy nhiên mới qua vài tháng gắn ĐKĐT, người dân đã kêu trời. Tại các kỳ họp HĐND phường và TP, nhiều cử tri tỏ ra gay gắt, kiến nghị phải kiểm tra lại ĐKĐT. Điện lực Sóc Trăng giải thích nguyên nhân, nhưng người dân cho rằng như vậy là chưa thuyết phục. Theo phản ảnh của người dân, tiền điện tăng rất bất thường, lượt người phản ứng cũng không ít. Tại Cà Mau, ông Nguyễn Văn Truynh (27B Phan Ngọc Hiển, P.5, TP Cà Mau, tỉnh Cà Mau) nói: “Tôi có theo dõi trả lời chất vấn của ngành điện về vụ ĐKĐT tại kỳ họp HĐND tỉnh Cà Mau. Tôi thấy cách giải thích của ngành điện về ĐKĐT không ổn. Ngành điện nói điện tăng do nắng nóng. Chuyện nắng nóng cũng xảy ra hàng chục năm nay chứ đâu phải riêng năm nay mới có. Trời nóng thì sử dụng điện tăng là đương nhiên nhưng tăng đến trên 100% tôi thấy không hợp lý chút nào. Gia đình tôi tháng 3-2013 (sử dụng điện kế cơ) chỉ sử dụng 215kWh, tháng 4-2013 (sử dụng ĐKĐT) tăng vọt lên 446kWh, tháng 5-2013 sử dụng 387kWh, tháng 6 còn lại 213kWh. Tôi sống một mình nên sử dụng điện như thế nào thì tôi biết. Nhưng chỉ số điện “nhảy múa” như vậy thì ĐKĐT rất không bình thường”. Theo ông Truynh, khi ông khiếu nại tiền điện tăng bất thường Công ty Điện lực Cà Mau cử người đến kiểm tra côngtơ điện và khẳng định chạy chính xác. “Nói thật tình tôi chưa tin kết quả vì anh vừa bán điện, vừa gắn côngtơ điện, vừa kiểm tra... thì không khách quan” - ông Truynh bày tỏ. Giải quyết khiếu nại kiểu hình thức Tại An Giang ngành điện thay hơn 8.400 ĐKĐT tại TP Long Xuyên nhưng nhiều hộ dân đã kêu trời. Ông Vương Khả Thoại (nhà số 347, hẻm 9, đường Trần Hưng Đạo, P.Mỹ Xuyên) cho biết suốt năm 2012, mỗi tháng gia đình ông chỉ đóng 400.000-500.000 đồng tiền điện. Từ ngày 14-12-2012 ngành điện đến nhà ông thay ĐKĐT thì tiền điện hằng tháng tăng lên gấp đôi. Cụ thể, hóa đơn tiền điện tháng 1-2013 là 861.000 đồng, tháng 3 là 829.000 đồng, tháng 4 thấy tiền điện lên đến hơn 1 triệu đồng, trong khi các thiết bị điện trong nhà sử dụng như trước. “Càng lâu ngày ĐKĐT chạy càng nhanh, chỉ số điện càng tăng cao” - ông Thoại nhận xét. Ông Nguyễn Văn Phúc, phòng nha khoa Việt Mỹ trên đường Trần Hưng Đạo (khóm Đông An, P.Mỹ Xuyên) cho hay lâu nay lượng điện của cơ sở luôn ổn định, mỗi tháng chỉ phải trả 3,2-3,3 triệu đồng. Sau khi thay ĐKĐT từ tháng 4, tiền điện vọt trên 5 triệu đồng, có tháng 5,3 triệu đồng. Ông gửi đơn khiếu nại từ hai tháng nay nhưng Điện lực An Giang vẫn chưa cử người đến xem xét. Hộ dân bán quán cóc ở kế bên phòng khám nha khoa Việt Mỹ cũng nói suốt mấy năm qua mỗi tháng chỉ tốn 300.000-400.000 đồng tiền điện, nay mỗi tháng đều trên 700.000 đồng. Ở TP Long Xuyên, không ít người dân cho rằng ngành điện tự tiện đến thay ĐKĐT đồng loạt mà không hề thông báo hay hỏi ý kiến chủ hộ, khi thắc mắc cũng chẳng được giải thích. Thấy chỉ số điện tăng bất thường, họ gửi đơn khiếu nại, ngành điện có cho người đến một số hộ kiểm tra lại điện kế nhưng việc kiểm tra này chỉ mang tính hình thức. Ông Vương Khả Thoại - P.Mỹ Xuyên, TP Long Xuyên - cho biết  ông gửi đơn khiếu nại ngày 18-4, sau đó có hai nhân viên điện lực đến nhà cầm một đồng hồ điện khác... đo chỉ vài phút rồi bảo “đồng hồ mới thay chạy đúng”! Nên lắp điện kế đối chứng “Khách hàng xài ĐKĐT kêu tiền điện tăng nhưng ngành điện trả lời vòng vo, có khiếu nại đưa ĐKĐT kiểm định chẳng giải quyết được gì” - anh Hồ Văn Hiếu (95/1 đường 30 Tháng 4, P.3, TP Bến Tre) bức xúc nói. Theo anh Hiếu, anh cùng nhiều hộ dân được Công ty Điện lực Bến Tre thay điện kế cơ bằng ĐKĐT từ hơn một năm qua. “Ai cũng phàn nàn khi chuyển sang xài ĐKĐT do tiền điện hằng tháng tăng bất thường. Chúng tôi muốn khiếu nại nhưng thấy những người từng đi khiếu nại đều không đem lại kết quả, họ đưa điện kế đi kiểm định rồi nói không có gì sai sót, vậy thì khiếu nại chỉ tổ mất công” - anh Hiếu bức xúc. Theo anh Hồ Văn Hiếu, nếu ngành điện và nhà sản xuất cho rằng ĐKĐT đo đếm chính xác thì cần phải chứng minh điều này một cách công khai, minh bạch. Để giải quyết “bài toán này”, anh Hiếu đề xuất: “Tốt nhất là ngành điện cho lắp ĐKĐT và điện kế cơ đối chứng là biết được sự chêch lệnh giữa điện kế cơ và ĐKĐT như thế nào”. Theo một cán bộ Trung tâm Tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3, về nguyên tắc, điện kế cơ và ĐKĐT có cấp chính xác (sai số) khác nhau, nên khi chuyển từ điện kế cơ sang ĐKĐT tất nhiên sản lượng điện trong tháng sẽ khác nhau. Tuy nhiên căn cứ vào thông số mà các nhà sản xuất điện kế công bố thì sự chênh lệch giữa điện kế cơ và ĐKĐT không nhiều. Cụ thể như điện kế cơ có cấp chính xác ±2, còn ĐKĐT có cấp chính xác ±1. Tức là trên lý thuyết sự chênh lệch giữa hai điện kế này tối đa chỉ ở mức +3% hoặc -3%. “Ví dụ trong tháng điện kế cơ đo được 100kWh thì ĐKĐT chỉ có thể là 103kWh hoặc ngược lại chứ không thể tăng 60-70% như nhiều trường hợp người dân phản ảnh” - cán bộ này phân tích. Một chuyên gia khác về ngành điện cũng đồng tình như vậy, đồng thời cho rằng: “Chỉ cần lắp điện kế đối chứng như đề xuất của khách hàng trong vòng một tháng. Nếu kết quả đối chứng cho thấy sự chênh lệch chưa quá 3% thì sẽ minh oan cho ĐKĐT, nhưng nếu sự chênh lệch vượt quá 3% thì ngành điện xem xét bồi thường cho khách hàng cũng như thay điện kế mới chất lượng hơn”. Cần có tiêu chuẩn về chất lượng bo mạch của ĐKĐT Theo dõi vụ án ĐKĐT trước đây tại TP.HCM, có thể thấy người dân phản ứng là do yếu tố chất lượng của ĐKĐT. Cụ thể là chất lượng bo mạch được lắp đặt trong đồng hồ ĐKĐT. Thường thì cùng một công năng nhưng chất lượng bo mạch giá rẻ hay nguồn sản xuất không đáng tin cậy có thể ảnh hưởng đến độ chính xác và tuổi thọ ĐKĐT. Theo tôi biết, ĐKĐT ở các tỉnh phía Nam là do Công ty Vinasino tại VN sản xuất, phần quan trọng nhất của ĐKĐT là bo mạch được nhập khẩu từ Trung Quốc. Trong khi luật pháp của chúng ta không có quy định về chất lượng, tiêu chuẩn của bo mạch mà chỉ có quy định về các tiêu chuẩn cho sản phẩm điện tử, đó là lỗ hổng pháp lý mà các nhà sản xuất có thể tận dụng để giảm giá thành sản phẩm, thu lợi nhuận cao. Nếu bo mạch được mua với giá rẻ, chất lượng đương nhiên không tốt, còn việc kiểm định sản phẩm thì theo mẫu và chỉ chính xác trong môi trường thí nghiệm nên khi đưa vào sử dụng trong điều kiện tự nhiên, điện từ trường... thì ĐKĐT rất có thể “phi mã”, càng về sau càng chạy nhanh hơn. Do đó với tư cách là khách hàng, người sử dụng có quyền yêu cầu ngành điện lắp đặt điện kế cơ để đối chứng, hoặc đề nghị đổi ĐKĐT thành điện kế cơ. Cho đến thời điểm hiện nay điện kế cơ vẫn còn được công nhận là phương tiện đo đếm hợp pháp, nhà cung cấp là công ty điện lực không có quyền bắt buộc người sử dụng điện phải chuyển đổi thành ĐKĐT. Về phía cơ quan quản lý nhà nước, để tránh việc sử dụng bo mạch lắp ráp ĐKĐT không đảm bảo, dẫn đến độ chính xác giảm sút theo thời gian, khả năng gây thiệt hại cho người sử dụng điện thì cần thiết phải có quy định pháp luật rõ ràng về chất lượng bo mạch, phải giám sát toàn bộ quy trình nhập khẩu và lắp ráp. Nếu chúng ta không lập tức thực hiện việc này thì rất có thể ĐKĐT sẽ có độ sai số lớn, điện kế càng cũ sai số càng nhiều. Luật sư HÀ HẢI (Đoàn luật sư TP.HCM). Kinh Bắc: Ngành Điện các địa phương nên “học” cách kinh doanh của mấy “ông Điện” trên, khỏi cần tăng giá cho mang tiếng mà lợi nhuận toàn tăng gấp 2-3 lần cả. Đó là chưa kể tạo công ăn việc làm cho doanh nghiệp chế tạo điện kế (chắc cũng của EVN). (Theo Tuổi trẻ) Q.KHẢI - K.TÂM - T.THÁI - Đ.VỊNH