Nước cờ quyết định làm nên chiến thắng của Nga ở Crimea Cập nhật lúc 08:00 (Quan hệ quốc tế) - Ngày 18/03, Tổng thống V.Putin có bài phát biểu trước toàn dân về ý nghĩa lịch sử trọng đại của “Hiệp ước Thống nhất”, sáp nhập Crimea vào Liên bang Nga. Trong đó, ông đặc biệt nhấn mạnh vào vấn đề quyền tự do và bình đẳng của các dân tộc trên bán đảo vốn thuộc chủ quyền của Nga 60 năm về trước. Sự xuất hiện của người Tatar Crimea trong “Thông điệp Liên bang” Ông khẳng định, trong trái tim, trong tâm trí của người dân Nga, Crimea đã, đang và sẽ mãi là một phần máu thịt không thể tách rời của nước Nga. Niềm tin này được dựa trên sự thật và công lý, là niềm tin vững chắc, lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, thời gian và mọi hoàn cảnh đều đã bất lực trước nó. Tất cả những thay đổi bi thảm mà nước Nga đã trải qua trong thế kỷ XX, đều bất lực trước niềm tin bền vững này.   Tổng thống Nga Putin đọc “Thông điệp Liên bang” tối 18/03 Quan điểm của cá nhân nhà lãnh đạo và Chính phủ Nga là cuộc trưng cầu dân ý ở Crimea đã tuân thủ đầy đủ các chuẩn mực pháp lý quốc tế, tôn trọng quyền tự quyết và ý nguyện chính đáng của nhân dân trên toàn bán đảo.  Thực tế đã chứng minh, 96,77 % người tham gia cuộc trưng cầu dân ý ở Crimea hôm 16-3 vừa qua đã ủng hộ nước cộng hòa nguyên thuộc Ukraine này sát nhập vào Nga. Trong “Thông điệp Liên bang”, Tổng thống Nga khẳng định, việc Crimea có ba ngôn ngữ chính thức: tiếng Nga, Ukraine và tiếng Tatar Crimea là đúng đắn, thể hiện sự quyền tự do và bình đẳng của mỗi dân tộc, của mỗi nước cộng hòa trong mái nhà chung - nước Nga. Thông điệp có đoạn viết: "Chúng tôi tôn trọng tất cả các dân tộc sống ở Crimea, đó là ngôi nhà chung của họ, là quê hương nhỏ bé của họ".   Lễ ký kết “Hiệp ước Thống nhất” giữa các nguyên thủ Nga và Crimea Vấn đề đặc biệt quan trọng là trong thông điệp Liên bang, Tổng thống Putin khẳng định, Nga cần phải thực hiện tất cả các biện pháp chính trị và pháp lý để hoàn tất quá trình phục hồi “quyền dân tộc” của nhân dân Tatar Crimea. Đã có một khoảng thời gian, cộng đồng thiểu số này cũng như một số dân tộc khác của Liên Xô, đã phải chịu sự đối xử bất công. “Crimea là sự kết hợp độc đáo nền văn hóa và truyền thống của các dân tộc khác nhau, và điều đó làm cho khu vực này cũng giống như nước Nga rộng lớn, trong nhiều thế kỷ đã không có bất kỳ dân tộc bị mất đi, không bị hòa tan” - ông Putin tuyên bố. Chúng ta nên biết, tại Crimea có trên 58% là người Nga, 24% là người Ukraine nhưng cơ bản là sinh sống ở đây đã lâu và có xu hướng thân Nga, 12% là người Tatar và một số cộng đồng dân cư khác sinh sống. Về ngôn ngữ, 97% dân Crimea nói tiếng Nga, 77% coi tiếng Nga là tiếng mẹ đẻ, sống hoàn toàn theo phong tục Nga. Vì thế, người Tatar hầu như bị cô lập trong xã hội Crimea nên họ đã thành lập Quốc hội và lực lượng tự vệ có vũ trang riêng để bảo vệ cộng đồng.  Như thế mới thấy, động thái chính trị này của Tổng thống Nga quả thực là điều rất cần thiết, có tác dụng ổn định tình hình chính trị - kinh tế - xã hội ở Crimea trong giai đoạn quá độ, chuyển tiếp sang chủ thể quốc gia mới vì vấn đề người Tatar theo đạo Hồi ở Crimea là vấn đề không hề đơn giản, nếu không giải quyết tốt, rất có thể Crimea lại rơi vào bất ổn chính trị trong thời gian tới.   Cộng đồng thiểu số Tatar trên bán đảo Crimea biểu tình phản đối Nga trước trụ sở Quốc hội tại thủ phủ Simferopol ngày 27/02 Mâu thuẫn dân tộc - tôn giáo là yếu tố chính gây nên bất ổn Người Tatar chiếm khoảng 12% dân số ở Crimea và tuân thủ các luật lệ của đạo Hồi - dòng Sunni, đối lập với phần lớn dân chúng Crimea theo Chính thống giáo Nga. Trong cuộc tranh chấp nước cộng hòa Crimea giữa Ukraine và Nga, người Tatar trong vùng có thể sẽ là bên gánh chịu thiệt thòi nhiều nhất. Xét về quá khứ dưới thời Liên bang Xô viết thì người Tatar có lý do để lo lắng. Trong Thế chiến II, khoảng 20.000 người Tatar đã liên kết với Đức Quốc xã trong khi nhiều người khác chiến đấu cho quân đội Liên Xô. Viện dẫn lý do người Tatars bắt tay với Đức Quốc xã, lãnh đạo Xô viết đã ra lệnh trục xuất cả nhóm sắc tộc này đến Siberia và Trung Á vào năm 1944, họ chỉ được quay lại Crimea sau khi Liên Xô tan rã năm 1991. Vào thời điểm lực lượng thân Nga chiếm giữ một số trụ sở chính phủ và các công trình quan trọng tại Symferopol - thủ phủ của nước cộng hòa tự trị này, hàng ngàn người Tatar đã nhận lời mời từ chính quyền Lviv để đến thành phố nằm sát biên giới Ba Lan này sinh sống. Những người ở lại thành lập các nhóm tự vệ để “bảo vệ cộng đồng người Tatar”. Trong khi chính quyền lâm thời Crimea tuyên bố không công nhận chính phủ mới tại Kiev thì Mejlis (Quốc hội không chính thức) của cộng đồng người bản địa Tatar trên bán đảo Crimea cũng tuyên bố không công nhận chính quyền mới thân Nga ở Crimea. Họ không muốn thấy bóng ma của thời kỳ Xô viết quay trở lại. Mejlis Crimea cũng khẳng định, 12% dân số của Crimea, bao gồm 2 triệu người Tatar theo đạo Hồi thề trung thành với chính quyền trung ương ở Kiev và quyết định tẩy chay cuộc trưng cầu dân ý do chính quyền thân Nga tổ chức. Ngoài ra, Majlis đã kêu gọi cộng đồng quốc tế triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc tại bán đảo Crimea. Người Tatar đã trải qua những tháng năm lận đận: Mất quyền bình đẳng dân tộc dưới thời Liên Xô - Tìm lại được chỗ đứng ở Crimea sau khi Liên bang Xô Viết sụp đổ - Xây dựng một cuộc sống ổn định sau khi Ukraine độc lập, nên khi chính quyền mới thân Nga lên cầm quyền ở Crimea, họ lo lắng về một sự kỳ thị như dưới thời Liên Xô cũng là điều dễ hiểu, đó là phản ứng tự nhiên để bảo vệ quyền được sống bình đẳng của mỗi dân tộc. Với đa số dân là người Nga và thân Nga, việc Crimea về với Nga không phải là vấn đề quá khó. Tuy nhiên, nếu không giải quyết tốt mối quan hệ sắc tộc, tôn giáo thì những hệ lụy của nó mới là điều làm người ta lo lắng, bóng ma của một cuộc nội chiến hoặc chí ít là một cuộc chiến tranh du kích chống lại người Nga là điều hiển hiện, Kiev sẽ có một “quân bài tẩy” để mặc cả với Moscow, đồng thời sẽ tạo cớ cho phương Tây thò tay vào can thiệp. Lường trước được sự lo ngại nhiều hơn là giận dữ của cộng đồng người Tatar, ngăn chặn khả năng phương Tây và Kiev tìm cách lôi kéo người Tatar ở Crimea vào cuộc chiến chống chính quyền, ngay trước khi cuộc trưng cầu dân ý diễn ra, chính quyền mới ở Crimea và Nga đã liên tiếp đưa ra những động thái trấn an tư tưởng và cam kết đảm bảo cuộc sống bình đẳng cho mọi dân tộc ở nước cộng hòa này sau khi sát nhập vào Nga. Những biện pháp của Nga và chính quyền thân Nga ở Crimea Ngày 10/03, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (Thủ tướng) tạm quyền Crimea Sergey Aksenov đã trân trọng gửi lời mời người Tatar ở Crimea tham gia vào tất cả các cơ quan quyền lực nhà nước tự trị, để xây dựng “một nước cộng hòa Crimea tốt đẹp hơn”, đồng thời cam kết giành cho họ ghế phó thủ tướng, hai ghế bộ trưởng và các vị trí cao trong các ban ngành khác. Với cộng đồng người thiểu số, chưa bằng 1/5 số lượng người Nga, đây có thể coi là một sự “hậu đãi”. Ngoài ra, trái với hành động của chính phủ mới và quốc hội Ukraine là ngay khi vừa lên nắm chính quyền ở Kiev đã thông qua dự luật loại tiếng Nga ra khỏi ngôn ngữ chính thức của Ukraine, Thủ tướng Aksenov khẳng định là chính phủ mới ở Crimea sẽ tôn trọng quyền bình đẳng của các dân tộc, quyền tự do phát triển con người và quyền tự do ngôn ngữ của mỗi dân tộc. Ông tuyên bố, tất cả các dân tộc sống trên bán đảo, kể cả người Ukraine, người Tatar, sẽ có thể phát triển ngôn ngữ của họ vì trong cuộc sống hàng ngày nhân dân sử dụng phổ biến cả tiếng Nga và tiếng Tatar, chính quyền mới sẽ luật hóa việc sử dụng song song cả 2 thứ tiếng này. Đồng thời, Moscow cũng cam kết đảm bảo quyền tự do, bình đẳng cho tất cả các dân tộc thiểu số trên bán đảo Crimea. Tiếp theo, ngày 12-03, Tổng thống Nga Putin đã đích thân điện đàm với nghị sĩ Verkhovna Rada (Quốc hội) Ukraine - ông Mustafa Dzhemilev - cựu lãnh đạo Hội đồng Mejlis Tatar ở Crimea, người đã lên tiếng bày tỏ quan ngại về tương lai của đồng bào mình ở bán đảo này. Ông Vladimir Putin hứa hẹn làm tất cả những gì thuộc về trách nhiệm của mình để không một người dân Tatar nào ở Crimea phải chịu thiệt thòi. Những chủ trương và biện pháp mà Symferopol và Moscow đã áp dụng ở Crimea đã giúp cho nước cộng hòa này giữ vững trật tự trị an trước và sau cuộc trưng cầu dân ý. Sự bình yên đáng ngạc nhiên của Crimea trước, trong và sau cuộc bầu cử đã làm các phóng viên các hãng thông tấn quốc tế có mặt ở đây ngạc nhiên, còn phương Tây và Kiev thì thất vọng. Ukraine đã không hiểu, còn phương Tây không đánh giá hết vai trò then chốt của người Tatar trong hòa bình và ổn định trên bán đảo Crimea, nhưng người Nga thì đã không đi vào vết xe đổ dưới thời Liên Xô cũ, rút ra được những bài học bổ ích sau các cuộc chiến ở Chechnya, Gruzia. Những chủ trương và hành động nhất quán, có chủ đích của họ đã hướng tới 1 mục đích rõ ràng là ngăn chặn mầm mống của sự nổi loạn ở Crimea,. Và sự hiện diện của “quyền bình đẳng dân tộc và quyền tự do ngôn ngữ của người Tatar” trong bản “Thông điệp Liên bang” được ông Putin trình bày trước toàn thể dân chúng ngày hôm qua (18-03) đã một lần nữa cho thấy chính sách đúng đắn của Nga trong giải quyết các sự vụ quốc tế và thể hiện quyết tâm xây dựng hòa bình, ổn định trên bán đảo Crimea. Sẽ là sai lầm nếu cho rằng người Moscow chiến thắng ở Crimea bằng việc đưa quân vào Symferopol hay bằng những hứa hẹn cứu trợ và phát triển kinh tế hoặc bằng những tuyên bố sang sảng đối chọi với phương Tây và Kiev. Điều giúp họ làm nên chiến thắng chính là điều hòa được các mâu thuẫn, giải quyết tốt mối quan hệ giữa các dân tộc trong một chủ thể. Đây là một bài học lớn mà những nước khác cần học hỏi. Còn sớm để khẳng định, nhưng cũng có thể hy vọng một tương lai tươi sáng đang chờ đợi người dân nước cộng hòa Crimea - với tư cách là một thành phần mới trong chủ thể Liên bang Nga. Giải quyết tốt vấn đề hòa bình, ổn định trên bán đảo bên bờ biển Đen sẽ giúp Nga rảnh tay đối phó với đòn bao vây, trừng phạt mà phương Tây áp đặt với Moscow. (Theo Đất Việt) Ngọc Toàn Mỹ và phương Tây chưa kịp hả hê chiến thắng khi lật đổ được Tổng thống Yakunuvych thì đã nhanh chóng phải ngậm quả đắng Crimea! Thực tiễn cho thấy trong những năm qua (từ khi ông Putin nên nắm quyền ở Nga), Mỹ và phương Tây luôn thấp hơn ông Putin “một cái đầu”. Thương Giang