Bỏ quy định Thủ tướng là Trưởng ban phòng
chống tham nhũng
Theo dự thảo Luật phòng chống
tham nhũng (sửa đổi) trình Quốc hội sáng nay, quy định Thủ tướng là Trưởng
ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng đã được bỏ. Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc
hội Nguyễn Văn Hiện nhất trí với sửa đổi này.
Sáng 26/10, Tổng thanh tra Chính phủ
Huỳnh Phong Tranh đã trình dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) trước
Quốc hội. So với dự thảo trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tháng trước, ngoài
việc ít hơn 2 điều (108 so với 110), dự luật đã có nhiều chỉnh sửa.
Mô hình của Ban chỉ đạo Phòng, chống
tham nhũng với 3 phương án sau khi xin ý kiến Thường vụ Quốc hội được
Chính phủ thống nhất không đề cập đến trong luật. Quy định Thủ tướng là
Trưởng ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng trung ương đã được bỏ.
Trước đó, Hội nghị trung ương 5 (tháng
5/2012) đã thống nhất chủ trương thành lập Ban chỉ đạo phòng, chống tham
nhũng trung ương trực thuộc Bộ Chính trị; lập lại Ban Nội chính Trung ương, vừa
thực hiện chức năng một ban Đảng, vừa là cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo
phòng chống tham nhũng trung ương.
|
Tổng thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh. Ảnh: Nguyễn
Hưng
|
Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy
ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện nhất trí với việc sửa đổi này và cho rằng:
"Việc thành lập Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng trực
thuộc Bộ Chính trị do Tổng bí thư làm Trưởng ban là để bảo đảm sự thống nhất
lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương đối với toàn bộ hệ thống chính trị trong công
tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng và tổ chức, hoạt động của Ban Chỉ đạo
phòng, chống tham nhũng sẽ được quy định trong văn kiện của Đảng".
Về đối tượng có nghĩa vụ kê khai
tài tài sản, thu nhập, Chính phủ nêu 2 ý kiến. Ý kiến thứ
nhất cho rằng, đối tượng kê khai gồm người có chức vụ, quyền hạn theo quy
định hiện hành và bổ sung thêm những cán bộ, công chức, viên chức là đảng
viên; ý kiến thứ hai cho rằng, đối tượng kê khai cần quy định tất cả những
người có chức vụ, quyền hạn theo khoản 3 Điều 1 của Luật hiện hành. Dự thảo
Luật thể hiện theo ý kiến thứ nhất.
Theo Ủy ban Tư pháp, quy định của Luật
phòng, chống tham nhũng hiện hành quan điểm kê khai, minh bạch tài sản, thu
nhập là một trong những biện pháp phòng ngừa tham nhũng, tăng cường trách
nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đối với tính hợp pháp về tài sản,
thu nhập, đồng thời cũng tạo điều kiện cho các cơ quan, tổ chức hữu quan phát
hiện hành vi tham nhũng. Tuy nhiên, qua Báo cáo sơ kết 5 năm thi hành Luật
phòng, chống tham nhũng cũng như qua kết quả giám sát, khảo sát của Ủy ban Tư
pháp cho thấy, việc kê khai, minh bạch tài sản trên thực tế nhìn chung là
hình thức, hiệu quả của việc phòng ngừa, ngăn chặn và phát hiện tham nhũng là
rất thấp.
Cả hai phương án được cơ quan thẩm tra
đánh giá chưa khắc phục hết các khó khăn, bất cập song đã mở rộng được phạm
vi đối tượng phải kê khai tài sản, thu nhập và bổ sung một số quy định cụ thể
về xác minh tài sản.
Đối với việc xử lý trách nhiệm
của người đứng đầu khi để xảy ra hành vi tham nhũng, dù được quy định với 5
khoản trong một điều (điều 68) song, qua thẩm tra, Ủy ban Tư pháp cho rằng,
việc thực hiện còn gặp lúng túng và ở một số nơi chưa thực hiện hoặc thực
hiện không nghiêm. Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là trong Luật
chưa quy định rõ căn cứ, cơ sở xác định trách nhiệm. Ví dụ như khái niệm về
người đứng đầu, khi có hành vi tham nhũng xảy ra ở một bộ, ngành thì người
đứng đầu được xác định là Trưởng phòng, Vụ trưởng, Cục trưởng, Tổng cục
trưởng hay Bộ trưởng...
Bên cạnh đó, ngay trong dự án Luật có
những quy định còn chung, chưa rõ, có thể dẫn đến triệt tiêu hiệu quả của
nhau, đó là “người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị khi phải chịu trách
nhiệm trực tiếp về việc để xảy ra hành vi tham nhũng trong cơ quan, tổ chức,
đơn vị do mình trực tiếp quản lý, phụ trách thì bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy
cứu trách nhiệm hình sự” (khoản 1 Điều 68) và “thủ trưởng cơ quan quản lý nhà
nước có trách nhiệm thường xuyên tổ chức kiểm tra việc chấp hành pháp luật
của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc phạm vi quản lý của mình nhằm kịp
thời phát hiện hành vi tham nhũng” (khoản 1 Điều 72).
"Trên thực tế, việc thực hiện các
quy định này dường như là một nghịch lý. Thủ trưởng càng tăng cường kiểm tra,
thanh tra để phát hiện được càng nhiều hành vi tham nhũng trong nội bộ thì
người đó lại càng phải chịu trách nhiệm vì để xảy ra nhiều hành vi tham nhũng.
Do đó, việc bao che, che giấu hành vi tham nhũng rất khó tránh khỏi",
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện nhận xét.
Ngoài ra, dù bổ sung quy định quản lý
nhà nước về phòng, chống tham nhũng song quy định chung như trong dự luật
chưa bảo đảm sự thống nhất của hệ thống pháp luật, dẫn tới sự chồng chéo,
chức năng, nhiệm vụ giữa Thanh tra Chính phủ với Bộ Công an và Viện KSND tối cao.
Ủy ban Tư pháp đề nghị cần quy định cụ thể phạm vi trách nhiệm của các cơ
quan có liên quan đối với công tác quản lý nhà nước về phòng, chống tham
nhũng.
Để khắc phục được các nhược điểm trong
quá trình thực thi luật, Ủy ban Tư pháp đề nghị, các nội dung của dự án Luật
sửa đổi lần này cần bám sát vào những bất cập, vướng mắc trong thực tiễn thi hành
Luật cũng như trong Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Luật phòng, chống tham
nhũng, kiên quyết khắc phục tính hình thức, khẩu hiệu trong các quy định; bảo
đảm các quy định phải toàn diện, cụ thể.
Về phạm vi sửa đổi, nhiều ý kiến đồng ý
với Tờ trình của Chính phủ là cần sửa đổi toàn diện, nhưng cũng có ý nhiều
kiến đề nghị chỉ tập trung sửa đổi một số điều thật sự bức xúc đang gây khó khăn,
vướng mắc cho việc thi hành luật và thể chế hóa kịp thời Nghị quyết của Hội
nghị lần thứ năm Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa 11.
Dự luật Phòng, chống tham nhũng (sửa
đổi) sẽ được thảo luận tại tổ và hội trường trước khi biểu quyết thông qua
vào cuối kỳ họp.
(Theo
VnExpress) Nguyễn Hưng
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét