Bài đăng
10:12
HAI DỰ ÁN THỦY ĐIỆN KỲ LẠ:
Phớt lờ Chính phủ,
Quốc hội!
Trái với sự cân nhắc,
thận trọng của Chính phủ, các bộ, ngành tham mưu lại ủng hộ 2 dự án thủy điện
Đồng Nai 6 và 6A quá dễ dàng, nhanh chóng đến mức khó hiểu
Việc xây dựng 2 công trình thủy điện có 2 bờ trái của đập,
lòng hồ và khu vực ảnh hưởng trực tiếp nằm trong vùng lõi của Khu Dự trữ sinh
quyển Đồng Nai là vi phạm nguyên tắc bảo tồn vùng lõi của UNESCO, vi phạm các
cam kết Việt Nam đã ký với thế giới. Dù khá nhiều bộ, ngành đã được giao
trách nhiệm tham mưu cho Chính phủ về 2 dự án nhưng chưa có cơ quan nào tham
mưu các vấn đề pháp lý quốc tế này.
Nhiệt tình thái quá!
Tháng 10-2010, chủ đầu tư là Tập đoàn
Đức Long Gia Lai xin Thủ tướng cho chủ trương tiếp tục triển khai dự án thủy
điện Đồng Nai 6 và 6A. Để có cơ sở xem xét, Văn phòng Chính phủ đề nghị các
bộ, ngành liên quan nêu ý kiến. Trừ Bộ Kế hoạch - Đầu tư lưu ý dự án thuộc
diện phải do Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư theo Nghị quyết
49/2010/QH12, còn Bộ NN-PTNT và Bộ Công Thương đều thông qua.
Cụ thể, Bộ NN-PTNT “thống nhất chủ trương tiếp tục triển
khai dự án góp phần khai thác nguồn thủy năng, bảo đảm an ninh về năng lượng
điện trong tương lai” và “đề nghị Văn phòng Chính phủ báo cáo Thủ tướng cho phép
chuyển đổi mục đích sử dụng rừng đặc dụng”. Trong khi đó, Bộ Công Thương đánh
giá “đây là dự án có quy mô công suất khá, có tính khả thi tốt về các
chỉ tiêu kinh tế, kỹ thuật”, vì thế “đề nghị Văn phòng Chính phủ báo cáo Thủ
tướng đề xuất Quốc hội cho phép tiếp tục triển khai các dự án thủy điện Đồng
Nai 6 và 6A như đề nghị của chủ đầu tư”.
Tỉnh Lâm Đồng cũng nhiệt tình ủng hộ vì phạm vi giải phóng
mặt bằng 2 dự án không lớn, ảnh hưởng đến đất nông nghiệp và đất ở không đáng
kể do hầu hết là đất rừng Vườn Quốc gia (VQG) Cát Tiên!
Báo cáo không đúng sự thật
Tháng 3-2011, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chủ trì cuộc
họp liên quan đến 2 dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A. Sau khi nghe báo cáo
tổng hợp của các bộ, Thủ tướng kết luận dù đã đồng ý bổ sung vào Quy hoạch
điện VI nhưng các dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất VQG, rừng phòng
hộ đầu nguồn lớn hơn 50 ha theo quy định là phải báo cáo Quốc hội quyết định
chủ trương đầu tư.
Vì thế, Thủ tướng tiếp tục chỉ đạo Bộ NN-PTNT phối hợp với
Bộ Tài nguyên - Môi trường (TN-MT), UBND các tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Phước
khảo sát thực tế diện tích chiếm đất và ngập của các dự án, xem xét kỹ việc
điều chỉnh quy hoạch VQG Cát Tiên. Trường hợp không điều chỉnh được quy hoạch
VQG Cát Tiên, Bộ Công Thương hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện khảo sát, nghiên
cứu lại để giảm quy mô công trình, giảm diện tích hồ chứa nước. Trường hợp
các dự án không còn hiệu quả thì không thực hiện.
Tháng 4-2011, một cuộc khảo sát thực tế theo chỉ đạo của
Thủ tướng đã được Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN-PTNT) thực hiện nhưng không có
sự tham gia của Bộ TN-MT. Đoàn khảo sát cho rằng các loại rừng chủ yếu là
rừng hỗn giao tre nứa, rừng nghèo nên đa dạng sinh học thấp. Khi Bộ NN-PTNT báo
cáo lên Thủ tướng thì khu vực xây dựng 2 dự án thủy điện đã trở thành “một
dải hẹp dọc sông Đồng Nai là ranh giới ngoài của VQG”. Thế nhưng trên
thực tế, khu vực dự án vẫn nằm trong vùng lõi VQG và rừng hỗn giao lồ
ô, tre nứa là 1 trong 5 kiểu rừng đặc trưng, cơ bản của VQG Cát Tiên.
Theo ông Trần Văn Mùi, Phó trưởng Ban Quản lý Khu Dự trữ
sinh quyển Đồng Nai, đối với rừng đặc dụng, mỗi trạng thái rừng đều có vai
trò, giá trị riêng của nó trong bảo tồn, thậm chí trảng cỏ cũng là sinh cảnh sống
rất cần thiết cho các loài thú móng guốc hoặc các vùng đầm lầy, điểm muối
khoáng là sinh cảnh vô cùng quý giá cho các loài thú quý hiếm như tê giác, bò
tót… “Việc đề cập rừng nghèo chẳng qua là động tác nhằm đưa đến sự dễ chấp
nhận phá rừng đặc dụng để làm thủy điện mà thôi” - ông Mùi nói.
Phớt lờ nghị quyết Quốc hội
Đến tháng 8-2011, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải một lần
nữa chỉ đạo Bộ NN-PTNT chủ trì, phối hợp với Bộ TN-MT, Bộ Công Thương, UBND
các tỉnh Đắk Nông, Lâm Đồng, Bình Phước và chủ đầu tư đưa ra luận chứng chi
tiết diện tích rừng và đất cần phải chuyển đổi mục đích để thực hiện dự án thủy
điện Đồng Nai 6 và 6A, bao gồm diện tích vùng ngập lòng hồ, diện tích xây
dựng đập, nhà máy thủy điện và các công trình phụ trợ. Trường hợp diện tích
rừng và đất cần cho dự án có thể chuyển mục đích sử dụng mà không ảnh hưởng
tới tiêu chí, mục tiêu và nội dung xác lập VQG Cát Tiên và khu rừng phòng hộ
Cát Tiên thì phải thực hiện rà soát, điều chỉnh lại quy hoạch các khu rừng
này trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật về bảo vệ
và phát triển rừng. Trường hợp diện tích rừng và đất cần cho dự án có thể
chuyển mục đích sử dụng mà ảnh hưởng tới tiêu chí, mục tiêu và nội dung xác
lập VQG Cát Tiên và khu rừng phòng hộ Cát Tiên thì dừng xây dựng dự án và
thông báo cho chủ đầu tư biết.
Thay vì phải thận trọng phân tích thiệt hại với tư cách là
đơn vị chủ quản VQG Cát Tiên, Bộ NN-PTNT lại một lần nữa khiến dư luận khó
hiểu bởi cách tham mưu đầy mâu thuẫn. Một mặt, bộ quả quyết việc chuyển
mục đích ảnh hưởng đến tài nguyên rừng, môi trường do diện tích bị thu hẹp, đồng
thời ảnh hưởng đến hoạt động bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên trong quá trình
thi công và sau khi đưa công trình vào sử dụng. Mặt khác, bộ khẳng định rằng
2 công trình thủy điện không làm thay đổi tiêu chí, mục tiêu, nội dung xác
lập VQG Cát Tiên. Tuy vậy, Bộ NN-PTNT vẫn không quên “nhắn nhủ” chỉ nên
chuyển đổi mục đích để xây 2 công trình thủy điện khi lợi ích kinh tế - xã
hội mang lại từ chúng cao hơn so với các tổn thất về tài nguyên thiên nhiên,
đa dạng sinh học và môi trường.
Đáng ngạc nhiên hơn, khi mọi vấn đề
liên quan vẫn chưa được trình Quốc hội xem xét chủ trương đầu tư thì Bộ
NN-PTNT vội vã dọn sẵn đường cho 2 dự án. Cụ thể, trong quy hoạch bảo tồn và
phát triển bền vững VQG Cát Tiên được phê duyệt tháng 7-2011, bộ này đã tự
động chừa sẵn chỗ cho 2 dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A. Theo Mạng lưới Sông
ngòi Việt
(Theo Người Lao động) MINH KHANH
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét