Làm
ăn thua lỗ, doanh nghiệp nhà nước vẫn khó bị phá sản
Cập nhật lúc 09:13
Số lượng doanh
nghiệp nhà nước bị phá sản trên thực tế rất thấp, không tương xứng với số
lượng doanh nghiệp nhà nước trong tình trạng phải bị phá sản theo quy định.
Nhiều DNNN mất phương hướng
Tiến hành xây dựng và lấy ý kiến về Đề án quản trị doanh nghiệp nhà nước (DNNN), Bộ
Kế hoạch và Đầu tư thẳng thắn đánh giá: Thể chế quản trị DNNN, đặc biệt là
việc triển khai trên thực tế còn có khoảng cách so với thông lệ quốc tế, dẫn
tới DNNN chưa hoàn thành mục tiêu “đáp ứng các chuẩn mực quốc tế về quản trị
doanh nghiệp”.
Tại từng DNNN, mục tiêu của chủ sở hữu nhà nước chưa thực
sự rõ ràng, nhiều trường hợp chưa nhất quán với mục tiêu đầu tư vốn nhà nước
đã được pháp luật quy định. Bằng chứng là vốn sở hữu nhà nước vẫn tiếp tục
hiện hữu tại các doanh nghiệp không thuộc ngành, lĩnh vực đầu tư vốn nhà nước
theo quy định của Luật số 69 (Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào
sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp).
Nhiều doanh nghiệp nhà nước không có mục tiêu, nhiệm vụ rõ
ràng, ảnh hưởng không tốt đến thực hành quản trị DNNN theo thông lệ chung.
“Việc duy trì quá nhiều doanh nghiệp 100% vốn nhà nước là
rào cản để chủ sở hữu nhà nước áp dụng các thông lệ tốt về quản trị doanh
nghiệp”, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chia sẻ.
Các mô hình quản trị doanh nghiệp nhà nước hiện đại yêu
cầu các quốc gia hạn chế việc tạo ra khung khổ pháp lý riêng biệt cho doanh
nghiệp nhà nước, khuyến khích đẩy mạnh quá trình “công ty hóa” DNNN.
Ở Việt Nam, quá trình công ty hóa DNNN đã được hoàn thành
từ năm 2010 khi toàn bộ doanh nghiệp nhà nước chuyển thành công ty cổ phần,
công ty TNHH. Tuy vậy, bộ phận quan trọng nhất là các doanh nghiệp 100% vốn
nhà nước vẫn có khung khổ quản trị riêng theo quy định của Luật số 69 và văn
bản hướng dẫn.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng: Việc hình thành một hệ
thống khung khổ pháp lý riêng biệt như vậy không phải là điều kiện tốt để chủ
sở hữu có thể áp dụng các chuẩn mực tốt về cách thức và công cụ thực hiện vai
trò chủ sở hữu trong quán trị doanh nghiệp như cổ đông của mô hình công ty cổ
phần đa sở hữu. Trên thực tế, những vướng mắc, bất cập trong quản trị
DNNN chủ yếu diễn ra đối với các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước.
Khó đào thải DNNN thua lỗ, yếu kém
Pháp luật về giải thể và phá sản của Việt Nam tương đối
đầy đủ, được áp dụng chung, không phân biệt DNNN hay doanh nghiệp tư nhân.
Ngay từ năm 1995, Luật doanh nghiệp nhà nước đã khẳng định DNNN phải bị giải
thể, phá sản theo pháp luật về giải thể, phá sản.
Mặc dù vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá: Số lượng DNNN
bị phá sản trên thực tế rất thấp, không tương xứng với số lượng doanh nghiệp
nhà nước trong tình trạng phải bị phá sản theo quy định.
Vì nhiều lý do kinh tế, xã hội, chủ sở hữu nhà nước, chủ
nợ và các chủ thể có quyền yêu cầu đệ đơn phá sản DNNN không muốn áp dụng
biện pháp phá sản DNNN. Biện pháp xử lý thông thường vẫn là hỗ trợ doanh
nghiệp phục hồi bằng các công cụ hoãn, giãn nợ thuế, nợ tín dụng. Việc xử
lý 12 dự án yếu kém ngành Công Thương là
ví dụ.
Một bất cập khác, đó là cơ quan đại diện chủ sở hữu có
quyền can thiệp mạnh vào hoạt động của doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi dự án
thua lỗ, thất thoát lại khó quy trách nhiệm cho đại diện chủ sở hữu.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chủ sở hữu nhà nước còn quyết
định nhiều vấn đề thuộc lĩnh vực quản trị kinh doanh, nhất là doanh nghiệp
100% vốn nhà nước.
Chẳng hạn, đối với DNNN nắm giữ 100% vốn điều lệ, hệ thống
pháp luật quy định doanh nghiệp phải trình cơ quan đại diện chủ sở hữu và các
cơ quan liên quan xem xét, quyết định những vấn đề thuộc lĩnh vực quản trị
doanh nghiệp như quyết định bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ
luật, tiền lương, thù lao, tiền thưởng và quyền lợi khác của Chủ tịch và
thành viên Hội đồng thành viên, chủ tịch công ty,...
Với cơ chế hiện hành, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng khó
xác định được trách nhiệm giải trình của cơ quan đại diện chủ sở hữu trước
Quốc hội và Chính phủ trong quản lý vốn nhà nước theo yêu cầu của thông lệ
quản trị DNNN. Đơn cử như đối với các vụ việc thua lỗ, thất thoát tài sản nhà
nước đầu tư tại doanh nghiệp diễn ra trong thời gian qua.
(Theo VietNamNet) Lương Bằng
|
Thứ Tư, 16 tháng 9, 2020
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét