Bài đăng
20:01
|
Từng có một “siêu bão
Haiyan” đổ bộ vào Việt
Cảnh lũ lụt ở Long An ngày nay
Cách đây hơn 100 năm, miền Nam nước ta từng chịu đựng một cơn
siêu bão kèm theo sóng thần, hậu quả còn thảm khốc hơn thế.
Bà con miền Trung nước ta vừa may mắn thoát khỏi một tai họa
khủng khiếp khi siêu bão Haiyan đã không đổ bộ vào đất liền. Những thông tin,
hình ảnh về hậu quả bão Haiyan vừa “vùi dập” nước láng giềng Philippines
khiến chúng ta không khỏi chạnh lòng bởi sự khủng khiếp của nó: Hàng ngàn
người chết, hàng chục ngàn ngôi nhà bị tàn phá, cả một thành phố bị san
bằng...
Siêu bão số 1 kèm theo sóng thần
Đó là cơn bão năm Giáp Thìn 1904. Kỳ lạ là cơn bão đầu tiên trong
năm này (bão số 1) ập vào Nam Bộ cuối mùa khô, khi mới có vài cơn mưa đầu
mùa. Đây là trận bão kèm theo sóng thần duy nhất được ghi nhận ở vùng đất
Tâm bão, kèm theo là sóng thần, đổ bộ vào vùng đất Gò Công (nay
thuộc tỉnh Tiền Giang), rồi lan rộng ra các vùng chung quanh như Mỹ Tho, Long
An, Bến Tre, Sài Gòn...
Nhiều cuốn sách, bài báo đã viết về trận bão kinh hoàng này,
trong đó 2 tác giả Huỳnh Minh với “Gò Công xưa và nay” và Việt Cúc với “Gò
Công cảnh cũ người xưa” đã ghi lại nhiều tư liệu về trận bão năm Thìn này.
Hôm ấy vào ngày 16.3 âm lịch (nhằm ngày 1.5.1904). Mọi người
không ai nghĩ là sẽ có một trận bão tố sắp xảy ra vì từ trước tới nay Nam Kỳ
vốn là đất hiền hoà, ít thiên tai. Các tỉnh bị thiệt hại nặng nhất là
Gò Công, Mỹ Tho (đều thuộc Tiền Giang ngày nay), Tân An, Chợ Lớn (Long An
nay), Gia Định (TP.Hồ Chí Minh nay) và dọc theo vùng duyên hải. Nhiều làng
gần bờ biển đã bị sóng thần cao đến 4 - 5m lôi cuốn đi mất. Sóng thần tiến
vào các sông ngòi và có ảnh hưởng đến tận Bến Lức (Long An), cách bờ biển
khoảng 50 cây số.
Hai tỉnh Gò Công và Mỹ Tho bị ảnh hưởng của cơn bão nặng nề nhất.
Nhiều làng ven biển ở Gò Công đang làm lễ cúng thần, xây chầu hát bội thì
cuồng phong nổi dậy ầm ầm, mây mù tứ phía, mưa tuôn xối xả, sóng nước tràn
vào. Những đợt sóng đầu tiên cuốn mất nhà cửa, nước dâng thật nhanh, lên cao
4 - 5m, ngập lút cả ngọn cây. Ở Vàm Láng không chỉ các ghe nhỏ mà cả tàu sắt
cũng bị quăng lên bờ.
Nhiều người mắc kẹt trên các ngọn cây, hai ba ngày quần áo rách
tả tơi, đói khát. Một số người sống sót nhờ đeo bám theo các đống rơm trôi
lênh đênh trên mặt nước. Rắn rít bám theo các ngọn cây nóc nhà, một số người
bị rắn cắn chết.
Có 6 làng ven biển bị tổn thất rất nặng là: Gia Thuận, Kiểng
Phước, Bình Ân, Tân Bình Điền, Tăng Hoà và Tân Thành. Quá bất ngờ vì bão tố
diễn ra trong nháy mắt, hầu như gia đình nào cũng bị tản mác trôi theo dòng
nước, có người trôi tận tới Cần Đước (Long An), Chợ Đệm (Gia Định), cách Gò
Công trên dưới 50 km.
Xác người vắt đầy trên cây
Ở Gò Công và các vùng lân cận, qua ngày 17.3 âm lịch, nước mới
rút cạn được một nửa, còn khoảng 1,5m. Người ta bơi xuồng đi khắp nơi để tìm
xác người thân. Và tới hôm sau nữa thì mới thấy mặt đất, quang cảnh thật là
hãi hùng. Mãi đến ngày 19.3 âm lịch, chính quyền mới tổ chức chôn cất những
người chết, gặp đâu chôn đó. Hàng trăm gia đình không còn ai sống sót, hàng
ngàn gia đình có người chết.
Các vùng lân cận của tỉnh Gò Công có bán kính năm sáu chục cây số
như Bến Tre, Mỏ Cày, Tân An cũng bị thiệt hại nặng nề. Đèn đường, dây thép
(điện thoại, điện tín) ở thị xã Gò Công, TP.Mỹ Tho ngã đổ khắp nơi, thậm chí
dinh tỉnh trưởng cũng bị sập đổ. Cây cối ngã rạp la liệt bít cả lối đi, xác
người nằm vắt trên cây hoặc bị mắc kẹt trong các bụi cây.
Kết quả thống kê thiệt hại của hai tỉnh Gò Công cho biết: Trên
60% nhà bị sập đổ, 5.000 người chết trôi ở các làng ven biển, 80% gia súc bị
chết...
Vào cái ngày định mệnh đó, đúng lúc đình làng Tân Bình Điền (Gò
Công) đang hát tuồng Quan Công phò nhị tẩu, dân chúng xem rất đông. Đang hồi
gây cấn hấp dẫn thì bão tới, sóng biển ập vào, người xem, đào kép đua nhau bỏ
chạy tán loạn. Đến khi chính quyền tổ chức kiếm xác thì người ta tìm thấy cả
xác “Quan Công”, “Tào Tháo” nằm vắt vẻo trên ngọn tre, đống rơm, mặt mày còn
nguyên son phấn!
Thị xã Tân An cách biển khoảng 50 cây số cũng bị ảnh hưởng nặng.
Theo mô tả của Đào Văn Hội trong “Tân An ngày xưa”, thì xe lửa Sài Gòn - Mỹ
Tho cũng bị đổ nhào: “Xe lửa chạy tới Tân An/Tốp máy chẳng kịp ngã ngang té
nhào”.
Nước sông Vàm Cỏ Tây, sông Bảo Định, kinh Lính Tập dâng lên,
nhiều người chạy không kịp bị nước cuốn trôi. 7 giờ sáng ngày 17.3 âm lịch,
mưa tạnh dần, nước rút dần. Quang cảnh lúc ấy trông thật điêu tàn, tất cả các
nhà lá đều sập, các cây keo, cây me trốc gốc đến chín mươi phần trăm. Trên
sông Vàm Cỏ xác người nổi, trôi theo dòng nước.
Đến thập niên 1950, ở vùng Gò Công, Mỹ Tho, Tân An vẫn còn tổ
chức “giỗ hội” vào ngày 16.3 âm lịch. Vào ngày ấy, hàng ngàn đám giỗ được tổ
chức, hầu như nhà nào cũng có giỗ. Cảnh “giỗ hội” đã đi vào ca dao: “Tháng
ba, mười sáu lai niên/ Cũng trùng một bữa, đậu tiền cúng chung”. Thế hệ những
người chết trong cơn bão Giáp Thìn năm 1904 giờ đã lên hàng “cố”, hàng “sơ”
của những người đang sống, nên hầu như ít còn được cúng giỗ, dấu ấn về “giỗ
hội” cũng từ đó mà nhạt nhòa dần.
Giống như Tacloban của Philippine
Ngày ấy, cơn siêu bão đã tàn phá thành phố Sài Gòn không khác gì
thành phố Tacloban của
Hôm ấy cũng đúng vào ngày bầu cử hội đồng thành phố. Chiều hôm
trước là ngày khánh thành tuyến xe lửa Sài Gòn - Gò Vấp. Trong bài diễn văn
của mình, một quan chức Sài Gòn dõng dạc tuyên bố: “Nam Kỳ vốn là Phật địa,
không bao giờ có bão lụt tàn phá như các xứ thuộc địa khác. Ấy là sự bảo đảm
của nên thịnh vượng chung cho xứ sở, cho mọi người, mà cũng là một hạnh phúc
riêng cho các công ty xe lửa…”.
Sáng 1.5, từ 8h cho đến 12h tại Sài Gòn mưa cứ lâm râm. Đến 13h
trưa gió bắt đầu thổi mạnh và đến 15h chiều gió càng dữ dội. Người dân Sài
Gòn cứ ngỡ là trời dông lớn chứ không ai nghĩ đến bão lụt. Xe ngựa, xe kéo,
khách bộ hành kiếm chỗ trú ẩn hoặc chạy về nhà, đường sá vắng tanh. Mới 16h
chiều, trời đã tối sẫm, điện bị cúp.
Ở các nhà hàng, quán cơm, người ta phải đốt đèn cầy hoặc đèn dầu,
gió mạnh cứ thổi tắt hoài. Cuộc bầu cử hôm ấy vắng mặt tới trên 400 cử tri do
thời tiết xấu, kết quả kiểm phiếu bị huỷ bỏ và phải dời lại chủ nhật tuần
sau. Bài báo mô tả: “Đến 17h chiều, trận dông mưa mới thật kịch liệt cực
điểm. Dông gió tung rớt mái nhà, đàn ngã cây cối, đứt mất dây điện và dây
thép, nhận chìm tàu ghe, cột đèn hay cột dây thép xiêu ngã liệt địa. Đường sá
vắng teo không người lai vãng, tiếng dông mưa thổi ào ào như trời than đất
thở”.
Dọc theo sông Sài Gòn, tàu, xà lan, ghe tam bản, ghe chài, ghe
lồng đứt dây, trôi ra giữa sông bi sóng gió đánh ập, va đập nhau mà chìm. Đến
19h tối, các chiếc tàu lớn Canebière,
Chỉ riêng các ghe chở lúa, chở dầu, chở hàng hóa có đến 43 chiếc
bị chìm trong đêm hôm đó. Từ 22h đêm, trời đã bớt dông nhưng mưa vẫn ào ào
như trút cho tới sáng hôm sau mới ngớt.
Thống kê sơ bộ có hơn 900 cây lớn trốc gốc nằm ngổn ngang trên
các con đường Sài Gòn. Báo L’Opinion và Le Courrier de Saigon tường trình
về trận bão này: “Dọc theo đường xe lửa chạy dựa theo mé sông từ Sài Gòn vô
Chợ Lớn (tuyến xe lửa Sài Gòn – Mỹ Tho), có một cái vòi rồng trên trời thò
xuống làm đổ ngã một toa xe, giựt đứt mái nhà ở đề-pô xe lửa và đè nhẹp cả
một cái nhà lá khác.
Cách đó mươi thước, cái vòi rồng ấy hốt một người nam đem tuốt
lên không trung rồi khiêng đại xuống mặt đất. Khi thiên hạ chạy đến toan cứu
kẻ vô phước thì người ta thấy thân hình anh ta đã dẹp đép như tờ giấy, và lại
dài nhằn ra đo đến được 3 thước. Bấy giờ muốn khiêng kẻ bạc mạng đến nhà xác,
người ta cứ xấp anh lại làm hai!...”. Thiệt hại về tài sản do cơn bão gây ra
chỉ riêng tại Sài Gòn đã lên đến 40 triệu đồng, tương đương với khoảng 1.000
tỉ đồng ngày nay. Số người chết ở riêng Sài Gòn lên đến hơn 3.000 người!
(Theo
Lao động) Hoàng Hải
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét