Chém heo, lễ hội đẫm máu cần loại bỏ
Cập nhật lúc 18:45
Người cầm đao chém mạnh xuống khiến lồng ngực con vật khốn nạn vỡ ra. Máu heo ộc ra xối xả trong tiếng hò hét đầy kích động của người xem lẫn tiếng thét thảm thiết của con vật chưa chết ngay. Đó là cảm nhận khủng khiếp mà tôi đã chứng kiến tại lễ hội Chém heo ở Bắc Ninh.
Theo tục lệ, cứ vào ngày mồng 6 tết hằng
năm, làng Ném Thượng (xã Khắc Niệm huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) lại tổ chức
lễ hội chém heo (lợn). Tục truyền, một vị tướng cuối đời Lý tên Lý Đoàn
Thượng, khi đánh trận chạy đến vùng này đồn trú đã chém heo rừng nuôi quân.
Từ đó, người dân mở hội chém heo hằng năm để tưởng nhớ đến người có công khai
khẩn vùng đất hoang vu này. Theo tín ngưỡng dân gian của vùng quê này, máu
heo trong lễ tế thánh tượng trưng cho sự sung túc, khả năng sinh sản, sức
sống tràn trề, mùa màng bội thu...
Người dân làng Ném Thượng vẫn coi đây là
một tục lệ và hướng về nó một cách thành kính. Vì thế, những người tham gia
rước lễ và chém heo phải có gia đình nền nếp, con cái ngoan ngoãn, trưởng
thành. Người nắm vai trò cầm trịch trong lễ hội thường phải là người thành
đạt. Hai con heo tế thánh được nuôi dưỡng đặc biệt trong suốt năm đó mỗi con
phải đạt trọng lượng khoảng 1,5 tạ.
Lễ hội chém heo tế Thánh thường thu hút
hàng ngàn người từ khắp các vùng lân cận đổ về xem và màn chém heo là “tiết mục
đinh” của lễ hội. Hai con heo lớn trước đó còn được tôn vinh, cưng nựng bị
vật nằm ngửa ra buộc dây vào 4 chân để 4 người khỏe mạnh kéo căng ra 4 phía
như cảnh phanh thây thời trung cổ. Người cầm đao chém mạnh xuống ngang ngực
heo khiến lồng ngực con vật khốn nạn vỡ ra. Máu heo ộc ra xối xả và bắn tóe
ra xung quanh trong tiếng reo hò vang dội của người xem lẫn tiếng hộc thảm
thiết của con vật chưa chết ngay. Thủ đao tiếp tục chém khoảng 3-4 nhát nữa
thì con heo đứt lìa thành hai mảnh trông rất ghê rợn. Ngay sau đó, đám người
xem ùa vào lấy tiền lẻ quệt vào thân heo đang chảy máu hoặc vũng máu dưới tấm
trải dưới đất. Nhiều người quá phấn khích vồ cả bàn tay vào vũng máu tạo ra
cảnh tượng kinh hoàng. Những đồng tiền thấm đẫm máu heo đó được người ta đem
về thờ để cầu mong sức khỏe và làm ăn phát đạt. Còn thịt heo cũng được xẻ ra
để chia cho mọi người trong làng ăn lấy may.
Tôi luôn tự hào là một người con (dù nay
đã xa quê) của vùng Kinh Bắc, nơi cùng với xứ Đoài là hai vùng văn hóa cổ
nhất so với xứ Sơn
Trong biết bao hồn xưa, dấu cũ ấy, tôi
không hề muốn nhắc tới cái lễ hội có thể nói là đẫm máu nhất này. Năm 13
tuổi, lần đầu tiên và cũng là lần duy nhất chứng kiến cảnh người ta phanh
thây con vật hiền lành, tôi đã bị sốc nặng. Nhiều ngày sau đó, tôi vẫn còn bị
ám ảnh trầm trọng về hình ảnh, âm thanh trong vụ hành quyết heo ấy. Thế mà,
nhiều em nhỏ như tôi ngày đó, thậm chí còn nhỏ hơn vẫn được cha mẹ dẫn tới
xem chém heo. Những gì có thể gọi là man rợ trong cái lễ hội đó chắc chắn sẽ
gieo vào đầu các em những hiệu ứng khủng khiếp về sự sát sinh, có thể ở nhiều
thái cực khác nhau.
Mới đây, tổ chức Động vật Châu Á đã phát
động chiến dịch ký tên kêu gọi tỉnh Bắc Ninh và Bộ Thông tin và Truyền thông
ban hành luật chấm dứt lễ hội Chém lợn tại làng Ném Thượng. Tôi rất ủng hộ
chiến dịch này và mong thật nhiều người cùng đồng lòng kiến nghị loại bỏ hủ
tục dã man này. Mặc dù năm 2014, theo như ông Nguyễn Văn Ảnh, Phó Giám đốc sỡ
Văn hóa-Thông tin và Truyền thông tỉnh Bắc Ninh, sau chỉ đạo của ngành Văn
hóa cũng như chính quyền địa phương, đã có sự điều chỉnh hạn chế tiết mục
chém heo truyền thống như chỉ chém cổ không đứt hẳn đầu và năm 2015 này sẽ
không tổ chức chém heo hiến tế ở chỗ đông người nữa, nhưng theo tôi nên bỏ
hẳn màn chém heo tế Thánh này.
Người Việt
Nếu bạn đã một lần chứng kiến cảnh người
Tây Nguyên đâm tới chết con đã trâu bị cột chặt trong lễ mừng lúa mới; xem
người ta vừa chạy vừa cầm dao chém heo thành nhiều mảnh trong lễ hội Chạy Lợn
ở vùng Phú Xuyên Hà Nội; hay cảnh giết trâu chọi ở Đồ Sơn cũng như màn chém
heo ở làng Ném Thượng mới cảm nhận hết được mức độ hãi hùng của những hủ tục
còn rớt lại. Ở đó, những con người bị kích động bản năng đến tột cùng trong
mùi máu và tiếng kêu thét của con vật hiến tế…
Tôi không thể quên lời phát biểu của một
người bạn sau khi chứng kiến những cảnh tượng này: “Như thế là tội ác!”
Lẽ nào chúng ta vẫn muốn bảo tồn những
lễ hội đẫm máu như thế?
(Theo Thanh niên) Lê Uyên*
*Bài viết
thể hiện văn phong và góc nhìn của tác giả, một người dân đang sống và làm
việc tại TP.HCM
|
Thứ Năm, 29 tháng 1, 2015
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét