Tượng đài và chuyện "bát
cơm" của nhiều người
Cập nhật lúc 15:02
Giờ
thì trên khắp đất nước hầu như tỉnh nào cũng có tượng đài. Không chỉ hàng
tỉnh, nhiều huyện cũng có tượng đài riêng của mình. Không chỉ địa phương,
nhiều ngành nghề cũng xây tượng đài. Cuối cùng thì tư nhân, một ai đó cũng
bắt đầu xây dựng tượng đài của riêng mình. Tuỳ theo túi tiền mà độ to nhỏ
khác nhau. Tuỳ theo tín ngưỡng tâm linh mà chọn nhân vật hoặc sự vật khác
nhau.
Lịch
sử tượng đài Việt Nam không ngờ đã có đến hơn một thế kỉ kể từ bức “Tượng
thần công lý” của Frederic Auguste Bartholdy, người Pháp mang sang xứ thuộc
địa Đông Dương năm 1887 để tham dự Hội chợ Đấu Xảo. Người Hà Nội gọi nó bằng
cái tên rất dân dã “Bà đầm xoè”. Đại khái nó được làm bằng đồng hình ảnh một
đàn bà Tây mặc váy loè xoè tay giương cao bó đuốc.
Trong vòng độ 30 năm nay, qui mô tượng đài ngày một mở
rộng đến mức khổng lồ và chiếm những vị trí đắc địa trên khắp các tỉnh thành
cả nước. Người xem đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác khi tượng đài
không chỉ đơn thuần là bức tượng đặt ngoài trời nữa. Nó bao giờ cũng phải gắn
với một quần thể kiến trúc đồ sộ được khoác lên một mục đích nhẹ hều: Khu vui
chơi, sinh hoạt văn hoá. Số tiền bỏ ra xây dựng nó từ chỗ vài trăm triệu nay
đã có những cụm tượng đài, phù điêu, nhà lưu niệm, sân chơi, vườn hoa
lên đến hàng nghìn tỉ đồng.
Đầu
tư rất lớn như vậy nhưng nhiều nơi tượng đài đã bị bỏ quên một cách oan uổng.
Tượng đài Đinh Tiên Hoàng chi phí hết hơn 1500 tỉ là một ví dụ. Nằm ngay
trung tâm hành chính của tỉnh Ninh Bình nhưng bức tượng trên diện tích gần
10ha đã không được sử dụng như mục đích ban đầu mà nó đặt ra. Thậm chí còn
trở thành bãi cỏ hoang cho dân nghiện hút dùng làm nơi “vui chơi” tập thể.
Con số 1500 tỉ tiền nhà nước đã đầu tư và chuẩn bị đầu tư cho quần thể tượng
đài các tỉnh hình như đã trở thành mục tiêu chính của việc xây dựng tượng
đài. Nhiều khi bức tượng chỉ còn là cái cớ. Nó chẳng tiêu tốn bao nhiêu tiền
cho chính bức tượng ấy.
Nhân
vụ việc bức “Tượng đài chiến thắng” ở Bắc Cạn bị trẻ con leo trèo gãy đổ vừa
qua ta mới biết bức tượng chỉ có giá 2 tỉ trong toàn bộ công trình trị giá 14
tỉ. Đó là thông tin do chính ông Hoàng Văn Trường, Giám đốc Sở Văn hoá-Thể
thao-Du lịch Bắc Cạn cho dư luận biết qua báo chí. Giá của bức tượng “Chiến
thắng” này là quá rẻ so với cồng kềnh 12 tỉ mà nó cõng trên lưng để hạch toán.
Tượng
đài không chỉ phát triển về qui mô chiều cao, chiều rộng mà còn có xu hướng
đi vào chiều sâu. Đó là đề tài cũng như nhân vật, sự kiện, sự vật ngày càng
có xu hướng đơn lẻ cho từng địa phương nhỏ. Thậm chí cho đến từng cá nhân.
Nếu như không kể đến ca sĩ dòng bolero tự dựng tượng mình ngoài mặt tiền ngôi
biệt thự của mình thì ta còn bắt gặp khá nhiều tượng Phật cỡ lớn trong vườn
nhà của vài đệ tử nhà Phật. Tân tòng hay truyền thống cũng là. Có tượng đài
cá basa được dựng ở Châu Đốc như một niềm tự hào của An Giang với nghề nuôi
cá mới phổ biến độ hai chục năm nay.
Vua
chúa ngày xưa có công dựng nước và người có công lao lớn bây giờ dù giỏi
giang đến mấy cũng không thể đặt chân lên mọi miền tổ quốc. Thế nhưng nhu cầu
dựng tượng ghi nhớ công lao của các vị lại là có thật trên khắp đất nước.
Ngay đến cả anh nông dân Tống Hồ Phương ở Lâm Đồng cũng có nhu cầu dựng tượng
đài thờ danh tướng trong vườn nhà mình. Ta không còn lạ với việc
tượng được việc một số danh tướng xây dựng ở hầu khắp cả nước. Điều này
đặt ra một vấn đề rất khó nghĩ. Đại khái đã không bao giờ có một hình ảnh nào
thống nhất có tính qui định cho chân dung các vị tiên hiền. Thế là sinh ra
những so sánh hài hước. Tượng cũng một nhân vật ở nơi này không đẹp hay
không to bằng ở nơi kia....
Cách
đây nhiều năm, nhà phê bình nghệ thuật Nguyễn Quân có sáng kiến đề nghị dừng
xây dựng tượng đài vài chục năm để suy nghĩ thấu đáo về vấn đề này. Ý kiến
của ông không được ủng hộ vì nó đụng chạm đến “bát cơm” của khá nhiều người,
không chỉ riêng những người làm nghề. Những người đang miệt mài ngày đêm vẽ
ra các dự án tượng đài.
(Theo VietNamNet) Đỗ Phấn
|
Thứ Ba, 15 tháng 8, 2017
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét