16:04 Tàu ngầm Mỹ đến gần bãi cạn Scarborough Trung Quốc điều thêm tàu tuần tra đến bãi cạn để giám sát lệnh cấm đánh cá. Báo Philippine Star (Philippines) ngày 15-5 đưa tin hôm trước đó, tàu ngầm tấn công USS North Carolina (SSN-777) chạy bằng năng lượng hạt nhân của hải quân Mỹ đã nổi lên ở vịnh Subic thuộc tỉnh Zambales (Philippines). Vị trí nổi cách bãi cạn Scarborough 198 km. Chỉ huy tàu ngầm cho biết chuyến đi của tàu thuộc chương trình triển khai sự hiện diện ở tây Thái Bình Dương nhằm thể hiện cam kết của Mỹ về duy trì tự do hàng hải, hòa bình và ổn định trong khu vực. Người phát ngôn hải quân Philippines cho biết chuyến thăm của tàu ngầm Mỹ không liên quan đến căng thẳng giữa Philippines và Trung Quốc về bãi cạn Scarborough. Dự kiến tàu ngầm sẽ ở lại vịnh Subic đến ngày 19-5 để nhận hàng tiếp tế. USS North Carolina có trọng tải 7.800 tấn, là tàu ngầm thứ tư thuộc lớp Virginia mới được đưa vào hoạt động năm 2008. Đây là lớp tàu ngầm mới nhất và hiện đại nhất của hải quân Mỹ, được thiết kế cho thời kỳ hậu chiến tranh lạnh. Tàu ngầm USS North Carolina (SSN-777) của Mỹ. Ảnh: xpda.com Tàu có thể hoạt động tàng hình ở ven biển lẫn vùng nước sâu. Hôm 14-5, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario khẳng định tàu thuyền và lực lượng phòng vệ bờ biển Philippines vẫn sẽ hiện diện ở bãi cạn Scarborough bất kể lệnh cấm đánh bắt cá của Trung Quốc. Trong khi đó, báo Kyodo News (Nhật) đưa tin ngày 15-5, Trung Quốc đã triển khai một tàu tuần tra đến bãi cạn Scarborough để giám sát lệnh cấm đánh cá có hiệu lực từ ngày 16-5. Báo Philippine Star ngày 15-5 đã đăng bài xã luận phân tích Trung Quốc muốn lợi dụng lệnh cấm đánh cá để khẳng định chủ quyền ở biển Đông. Bài viết nhận định trong các nước liên quan đến tranh chấp ở biển Đông, Việt Nam sẽ là quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất. Theo bài viết, Philippines có chương trình bảo vệ nguồn tài nguyên biển riêng, đặc biệt là ngăn chặn nạn đánh bắt trộm, vì vậy không cần đến lệnh cấm của Trung Quốc vốn là quốc gia có rất nhiều ngư dân đánh trộm. Báo Inquirer (Philippines) ngày 15-5 đưa tin Bộ Giáo dục Philippines cho biết quyết định học sinh PTCS sẽ bắt đầu học tiếng Trung từ năm 2012 không liên quan đến vụ tranh chấp bãi cạn Scarborough và không phải Philippines chuẩn bị xâm lược Trung Quốc. Bộ giải thích từ năm 2009, một bộ phận học sinh bắt đầu học chương trình ngoại ngữ đặc biệt (Tây Ban Nha, Pháp, Nhật, Đức) và từ năm 2011 tiếng Trung đã được đưa vào chương trình này. Tân Hoa xã (Trung Quốc) đưa tin ngày 15-5, hãng hàng không China Southern Airlines của Trung Quốc đã thông báo giảm số chuyến bay tuyến Quảng Châu (Trung Quốc) - Manila (Philippines) từ hai chuyến/ngày còn một chuyến/ngày trong một số ngày từ 26-5 đến 30-6. Lý do vì nhiều tour hủy chuyến đến Philippines. Cùng ngày, báo Bangkok Post (Thái Lan) đưa tin Công ty đóng tàu Lung Teh Shipbuilding Co. của lãnh thổ Đài Loan đã trúng thầu đóng cho hải quân Đài Loan một tàu chiến tàng hình mẫu 500 tấn trị giá 30,1 triệu USD. Sau khi tàu được thử nghiệm thành công, hải quân sẽ đóng tiếp 11 tàu chiến tàng hình tương tự nhằm đối trọng với sức mạnh hải quân Trung Quốc. Mỗi tàu có thể trang bị tám tên lửa siêu âm chống hạm Hùng Phong III và tám tên lửa Hùng Phong II. Nhân Dân Nhật Báo (Trung Quốc) đưa tin ngày 15-5, hội nghị đàm phán an ninh biển lần thứ nhất giữa Trung Quốc và Nhật kéo dài trong hai ngày đã bắt đầu tại Hàng Châu (Trung Quốc). Tham gia hội nghị có Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng của hai nước cùng với Cục Hải dương quốc gia Trung Quốc và Cơ quan phòng vệ bờ biển Nhật. Chủ đề thảo luận trọng điểm là vấn đề tranh chấp chủ quyền quần đảo Điếu Ngư/Senkaku. HỒNG AN LÊ LINH - ĐĂNG KHOA