08:50

Nga, Mỹ bàn về giải giáp vũ khí hóa học của Syria (Dân trí) - Các ngoại trưởng Nga và Mỹ ngày 12/9 đã bắt đầu các cuộc thảo luận quan trọng tại Geneva về một kế hoạch nhằm đặt kho vũ khí hóa học của Syria dưới sự kiểm soát của quốc tế. Trong khi đó, Tổng thống Syria đã cam kết từ bỏ vũ khí hóa học. Ngoại trưởng Nga, Mỹ bắt tay trước cuộc hội đàm tại Geneva ngày 12/9. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Mỹ John Kerry nói rằng họ hi vọng kế hoạch có thể giúp tránh các hành động quân sự chống lại Syria. Nga đã đề xuất kế hoạch nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng vũ khí hóa học đang leo thang tại Syria hôm 9/9, trong bối cảnh quốc hội Mỹ chuẩn bị thảo luận về việc có ủng hộ kế hoạch hành động quân sự của Tổng thống Barack Obama hay không. Trong một cuộc họp báo trước khi bước vào phòng họp tại Geneva, Ngoại trưởng Lavrov cho hay đề xuất về vấn đề vũ khí hóa học tại Syria có thể khiến bất kỳ cuộc tấn công quân sự nào của Mỹ đều là không cần thiết. Theo ông Lavrov, phải gạt đi sự đối đầu quân sự và rằng các cuộc hội đàm thành công có thể dẫn tới một cuộc gặp "Geneva 2". Về phần mình, ông Kerry nói chỉ có mối đe dọa vũ lực mới hối thúc Syria chấp nhận từ bỏ vũ khí hóa học, nhưng ông hi vọng rằng một biện pháp ngoại giao có thể giúp tránh hành động quân sự. "Tổng thống Obama đã tuyên bố rõ ràng rằng nếu ngoại giao thất bại, vũ lực có thể là cần thiết", ông Kerry nhấn mạnh. Hãng tin BBC đưa tin, phái đoàn Nga, Mỹ tham gia cuộc hội đàm lần này đông bất thường, bao gồm các chuyên gia vũ khí cũng như các nhà ngoại giao. Giới phân tích cho hay đây là các cuộc hội đàm quan trọng nhằm phá vỡ thế bế tắc vốn đã kéo dài suốt 2 năm rưỡi qua về cuộc khủng hoảng tại Syria. Giới chức Mỹ trước đó miêu tả kế hoạch của Nga "là có thể thực hiện nhưng khó khăn". Ngoại trưởng Nga đã phác thảo 3 giai đoạn chính của đề xuất: - Syria tham gia Công ước vũ khí hóa học, vốn quy định việc sản xuất và sử dụng vũ khí - Syria tiết lộ nơi các vũ khí hóa học được cất giữ và tiết lộ các thông tin chi tiết về chương trình - Các chuyên gia sẽ quyết định về các bước đi cụ thể có thể được thực hiện Trước cuộc hội đàm, ông Lavrov và ông Kerry đã có các cuộc hội đàm với phái viên của Liên hợp quốc-Liên đoàn Ả-rập về Syria, ông Lakhdar Brahimi. Phái đoàn Nga và Mỹ sẽ tiếp tục hội đàm vào sáng nay, 13/9. Tổng thống Assad cam kết từ bỏ vũ khí hóa học Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trên kênh truyền hình Rossiya 24 của Nga phát sóng ngày 12/9, Tổng thống Syria Bashar al-Assad xác nhận rằng kho vũ khí hóa học của nước ông sẽ được đặt dưới sự kiểm soát của quốc tế, nhưng khẳng định "các mối đe dọa của Mỹ không ảnh hưởng tới quyết định này". Ông Assad cho hay Syria đã gửi các tài liệu liên quan tới Liên hợp quốc như một phần của tiến trình ký kết Công ước vũ khí hóa học. Đặc phái viên của Syria tại Liên hợp quốc Bashar Jaafari sau đó cho biết, về mặt pháp lý, Syria giờ đây đã là một thành viên của công ước. Liên hợp quốc xác nhận đã nhận được các tài liệu từ Syria về việc tham gia Công ước vũ khí hóa học, một bước đi quan trọng trong kế hoạch của Nga. Tổng thống Syria cho biết nước này có thể giao nộp dữ liệu vũ khí một tháng sau khi ký kết công ước. Tuy nhiên, ông Assad cho hay, đề xuất của Nga "không phải là đơn phương", nói thêm rằng "Syria sẽ chấp nhận nó nếu Mỹ ngừng các mối đe dọa quân sự và nếu các nước khác cung cấp vũ khí hóa học cho phe nổi dậy cũng tuân thủ thỏa thuận". Nhóm đối lập chính của Syria đã từ chối hợp tác về kế hoạch của Nga. Tướng Salim Idriss, từ Quân đội Syria giải phóng, cho hay ông dứt khoát phản đối kế hoạch và khẳng định rằng điều quan trọng nhất là trừng phạt các thủ phạm của các vụ tấn công hóa học. Nếu các cuộc đàm phán tại Geneva thành công, Mỹ hi vọng rằng tiến trình giải trừ sẽ được nhất trí trong một nghị quyết của Liên hợp quốc. An Bình (Theo BBC)